Όλα στο βωμό του Γερμανικού ...φετιχισμού δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Πριν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας, η "δημοσιονομική αρετή" που θέλει να επιβάλει το Βερολίνο φαίνεται ότι παρουσιάζει τριγμούς όχι μόνο από τις "απείθαρχες" χώρες του Νότου, αλλά και από την... ομάδα των "ισχυρών" που προτάσσει το συγκεκριμένο μοντέλο, καθώς οι αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους είναι πλέον πραγματικότητα με το "μεγάλο χαμένο" την ίδια την Οικονομία που αποδυναμώνεται ολοένα και περισσότερο και απειλεί να καταστήσει εντελώς ανέφικτη την εφαρμογή των στόχων.
Η Ισπανία φαίνεται ότι αποτελεί το πρώτο "θύμα" αυτού του αποκαλούμενου "φετιχισμού των δημοσιονομικών στόχων", με την Ιταλία να βρίσκεται αντιμέτωπη με το δύσκολο έργο τιθάσευσης του τεράστιου δημόσιου χρέους της και την Ολλανδία να αποτελεί τη μεγάλη έκπληξη, αναθεωρώντας επί τα χείρω τις οικονομικές προβλέψεις της, τη στιγμή που επανειλημμένως έχει επικρίνει τη δημοσιονομική χαλαρότητα των Ευρωπαίων εταίρων της!
Η πρώτη σκιά
Η Μαδρίτη "έριξε" χθες την πρώτη "σκιά" στη συμφωνία της συνόδου κορυφής για πιο αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες, διαμορφώνοντας το στόχο για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2012 στο 5,8% του ΑΕΠ, στόχος πολύ πιο χαλαρός από το 4,4% που είχε συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες.
Μία πρώτη "γεύση" είχε δώσει τη Δευτέρα, όταν η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το δημοσιονομικό της έλλειμμα για το 2011 διαμορφώθηκε στο 8,5%, 2,5 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το στόχο που είχε τεθεί, με αποτέλεσμα να χρειάζεται τώρα να εξοικονομήσει επιπλέον 30 δισ. ευρώ για τη μείωση του φετινού ελλείμματος, μετά την αναθεώρηση του στόχου του στο 5,8%, την ώρα που η ανεργία προβλέπεται να φθάσει εφέτος στο 24,3%.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι δήλωσε ότι η χώρα εξακολουθεί να κινείται εντός των κατευθυντήριων γραμμών της Ε.Ε., καθώς εμμένει στο στόχο για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2013, επισημαίνοντας ότι και ο νέος στόχος για το 2012 παραμένει στο πλαίσιο των αυστηρών μέτρων λιτότητας.
Ο κ. Ραχόι υπογράμμισε ότι η κίνηση αυτή δεν πρόκειται να αποσταθεροποιήσει τις αγορές, όμως οι ευρωπαϊκές μετοχές εμφάνισαν νευρικότητα και οι τιμές των γερμανικών ομολόγων εκτινάχθηκαν προς στιγμή στα ύψη.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε της απόφασης για την αναθεώρηση του στόχου, επικαλούμενος την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών και λέγοντας ότι πρόκειται για μία απόφαση της χώρας του για την οποία θα ενημερώσει την Κομισιόν τον Απρίλιο.
Σύμφωνα με πηγές, ο κ. Ραχόι μετέβη στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών με την ελπίδα να εξασφαλίσει κάποια ελαστικότητα από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων του, όμως δεν έγινε καμία συζήτηση επί του θέματος. Από την πλευρά του, ο Επίτροπος της Ε.Ε. για Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις Ολι Ρεν επιμένει ότι η Μαδρίτη θα πρέπει να παρουσιάσει περισσότερα στοιχεία για τους λόγους που οδήγησαν στη διόγκωση του ελλείμματός της το 2011, καθώς πηγές αποκάλυψαν στο Reuters ότι ορισμένοι από την Κομισιόν υποψιάζονται ότι η Μαδρίτη "φούσκωσε" τις προβλέψεις της για το έλλειμμα του 2011 για να μπορέσει να κερδίσει ευελιξία για το φετινό στόχο της.
Ακολουθεί η Ιταλία
Κίνδυνο απόκλισης αντιμετωπίζει και το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολουθεί η Ιταλία, υπό το βάρος της οικονομικής επιβράδυνσης. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας εκτινάχθηκε πέρυσι στα υψηλότερα επίπεδα σε διάρκεια 15 ετών, στο 120,1% από 118,7% του 2010, με την οικονομία της να αναπτύσσεται οριακά κατά 0,4% το 2011 έναντι 0,6% που αναμενόταν.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε μεν στο 3,9% του ΑΕΠ πέρυσι έναντι 4,6% του 2010, χάρη στο πρόγραμμα λιτότητας, όμως παραμένει πάνω από τον κυβερνητικό στόχο του 3,8%. Αξιωματούχος του Standard & Poor's κάλεσε τη Ρώμη να βάλει τα θεμέλια για την οικονομική ανάπτυξη και να θέσει το χρέος της υπό έλεγχο εάν θέλει να επιστρέψει στην αξιολόγηση Α.
Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε με αυστηρότητα την κυβέρνηση του Ολλανδού πρωθυπουργού, Μαρκ Ρούτε να τηρήσει τις δεσμεύσεις της μετά τις εκτιμήσεις ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας θα φθάσει το 4,5% του ΑΕΠ το 2013, αρκετά πάνω από το όριο του 3% που προβλέπει το δημοσιονομικό σύμφωνο της Ευρωζώνης. Πολύ περισσότερο, για το 2014 προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 4,1% και το 2015 στο 3,3%, κυρίως εξαιτίας της επιδείνωσης της ολλανδικής οικονομίας, το ΑΕΠ της οποίας υποχώρησε 0,7% στο τελευταίο τρίμηνο του 2011.
Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, η Ολλανδία είναι αναγκασμένη να προχωρήσει σε νέο γύρο περικοπών στον προϋπολογισμό της, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε πτώση την κυβέρνηση συνασπισμού, καθώς θα δοκιμάσει τη διάθεση της χώρας για την εφαρμογή πολιτικής λιτότητας.
Επιμένει ο Ρέσλερ
Επιμένει ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Φιλίπ Ρέσλερ, τόσο στην πρόταση για διορισμό Επιτρόπου για την Ελλάδα όσο και στις επικρίσεις του για την αποτελεσματικότητα των ελληνικών αρχών και την εν γένει στάση τους έναντι της "προσφοράς βοήθειας" από το Βερολίνο.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Handelsblatt ο Ρέσλερ εξέφρασε την επιθυμία του να δει έναν από τους 27 Ευρωπαίους Επιτρόπους να αναλαμβάνει αποκλειστικά το έργο της ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας. Όπως εξήγησε ένας "Επίτροπος για την ανοικοδόμηση" θα είχε την κύρια ευθύνη για την προώθηση της ανάπτυξης και την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στη χώρα και θα συντόνιζε τις προτάσεις των κρατών μελών για βοήθεια.
Υπογράμμισε δε ότι "αδυνατεί να κατανοήσει" για ποιο λόγο η ελληνική πλευρά αντιτίθενται σε αυτή την πρόταση, προσθέτοντας με νόημα: "Μερικές φορές έχω την εντύπωση πως ο ελληνικός λαός έχει συνείδηση των θυσιών που είναι απαραίτητες, αλλά οι ελληνικές ελίτ δεν θέλουν να απαρνηθούν τα προνόμιά τους".
Ανασφάλεια νιώθουν οι τράπεζες
Σε πρωτοφανή επίπεδα έχουν εκτιναχθεί οι καταθέσεις των τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα -εξέλιξη που αντανακλά από τη μία τα υψηλά επίπεδα ρευστότητας που απολαμβάνει το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, μετά τις δύο δημοπρασίες φθηνών τριετών δανείων, αλλά αποκαλύπτει ταυτόχρονα την απουσία εμπιστοσύνης μεταξύ των πιστωτικών ιδρυμάτων της Γηραιάς Ηπείρου ως απόρροια της κρίσης χρέους.
Όπως έγινε γνωστό χθες, την Πέμπτη, μόλις μία ημέρα μετά τη δεύτερη δημοπρασία της ΕΚΤ, από την οποία οι τράπεζες έσπευσαν να αντλήσουν περίπου 530 δισ. ευρώ με επιτόκιο 1%, οι overnight καταθέσεις έκαναν "άλμα" 63% στα επίπεδα ρεκόρ των 776,941 δισ. ευρώ. Υπερέβησαν μάλιστα κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ των 528,184 δισ. ευρώ, που είχε καταγραφεί στις 17 Ιανουαρίου.
Ουσιαστικά τα 2/3 των κεφαλαίων, που διέθεσε η ΕΚΤ με τις δύο δημοπρασίες της, επέστρεψαν για λίγο σε αυτήν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τράπεζες λαμβάνουν για τις συγκεκριμένες καταθέσεις στην ΕΚΤ επιτόκιο μόλις 0,25%, την ώρα που στην ανοιχτή αγορά θα μπορούσαν για τρίμηνες καταθέσεις να εξασφαλίσουν επιτόκιο 1%, γεγονός που υπογραμμίζει την ανασφάλεια, που αισθάνονται.
Στο προσκήνιο παραμένουν την ίδια ώρα οι ανησυχίες για τη ρευστότητα στην Ιταλία, παρά τις γενναιόδωρες "ενέσεις" της ΕΚΤ. Τραπεζίτες σχολίαζαν χθες στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters ότι ακόμη και μετά τις δημοπρασίες, από τις οποίες οι ιταλικές τράπεζες άντλησαν σημαντικά ποσά, εξακολουθεί να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για μία κρίση ρευστότητας στη χώρα.
Και τούτο γιατί τους τελευταίους μήνες ξένες τράπεζες προσπαθούν να απαλλαγούν από τα ιταλικά ομόλογα, προκαλώντας πονοκέφαλο στην κυβέρνηση Μόντι, που καλείται να αναχρηματοδοτήσει χρέος ύψους περίπου 250 δισ. ευρώ φέτος, χωρίς τη βοήθεια παραδοσιακά σημαντικών πιστωτών.
Πακέτο μέτρων για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος ανακοίνωσε, εν τω μεταξύ, η Δανία. Το πιο σημαντικό εξ αυτών είναι η δυνατότητα των τραπεζών να απαλλαγούν από επισφαλή δάνεια, συνδεόμενα με την αγορά ακινήτων, μεταφέροντάς τα στο κράτος.hbnews.
