Στο 10,43% ο ρυθμός υποχώρησης στην Ελλάδα, εκτιμά η Global Property Guide.
Μειωμένες κατά 10,43% ήταν οι τιμές των κατοικιών στην Αθήνα στο τέλος του 2011 σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, σύμφωνα με έκθεση της Global Property Guide για την παγκόσμια αγορά κατοικίας.
Η κάμψη αυτή κατατάσσει τη χώρα μας μεταξύ των... πιο αδύναμων αγορών παγκοσμίως, καθώς υπολείπεται μόνο της Πολωνίας (πτώση κατά 10,55%) και βέβαια της Ιρλανδίας, όπου οι τιμές μειώθηκαν κατά 18,08% το 2011 κι έχουν υποχωρήσει συνολικά πάνω από 50% τα τελευταία χρόνια. Αντίστοιχα, στην Ισπανία η μείωση διαμορφώθηκε σε 9,27% και στην Πορτογαλία σε 7,78%, ενώ ούτε οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά απέφυγαν την πτώση, με τη μείωση στη Φινλανδία να ανέρχεται σε 2,22% και στη Σουηδία σε 5,29%.
Εξαίρεση οι αναδυόμενες
Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η πτώση των τιμών είναι γενικευμένο φαινόμενο και αφορά την πλειονότητα των 35 χωρών που εξετάζονται. Οπως αναμενόταν, οι αναδυόμενες αγορές ήταν αυτές που ξεχώρισαν, με το Νέο Δελχί της Ινδίας να αναδεικνύεται σε «πρωταθλήτρια» πόλη της ανόδου των τιμών, με ποσοστό της τάξεως του 25,26% συνολικά το 2011, ενώ η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο φέτος, λόγω της πρόσφατης απόφασης της Κεντρικής Τράπεζας της Ινδίας να μην προχωρήσει σε περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων, ώστε να τροφοδοτηθεί η οικονομική ανάπτυξη. Στη δεύτερη θέση παγκοσμίως βρίσκεται πλέον το Σάο Πάολο της Βραζιλίας, όπου οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σε ποσοστό 19,79% πέρυσι.
Η κατάσταση στην εγχώρια αγορά κατοικίας πάντως αναμένεται να επιδεινωθεί τους επόμενους μήνες, καθώς δεν προβλέπεται καμία ανάσχεση της υφεσιακής πορείας της οικονομίας, ούτε της ανεργίας, μάλλον το αντίθετο. Την ίδια στιγμή, η μείωση των εισοδημάτων και στον ιδιωτικό τομέα, η υψηλή φορολογία και οι πολλαπλές επιβαρύνσεις που συνοδεύουν πλέον την κατοχή ακινήτων (ειδικό τέλος ακινήτων, Φόρος Ακίνητης Περιουσίας, τεκμήρια κατοικίας) όχι μόνο δεν ευνοούν την άνοδο της ζήτησης, αλλά έχουν ήδη προκαλέσει κύμα πωλήσεων, κυρίως παλαιότερων κατοικιών ή και νεόδμητων (5-7 ετών), τα οποία οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν πλέον να συντηρήσουν.
Μάλιστα, όπως επισημαίνουν μεσιτικά γραφεία, η προσφορά ακινήτων προς πώληση έχει εκτιναχθεί το τελευταίο διάστημα, πιέζοντας ακόμα περισσότερο τις τιμές, καθώς ορισμένοι υπερχρεωμένοι ιδιοκτήτες ή άνθρωποι που έχουν πληγεί από την ανεργία και την υψηλή φορολογία προσπαθούν να ξεφορτωθούν τα ακίνητά τους (που πολλά αποτελούν κληροδοτήματα ή γονικές παροχές) «όσο όσο». Ετσι, δεν λείπουν περιπτώσεις ακινήτων που πωλούνται ακόμα και κάτω από την αντικειμενική αξία.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, στην ενδιάμεση έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, ανέφερε ότι η σημαντική αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης της ακίνητης περιουσίας τα τελευταία τρία χρόνια (στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης των δημόσιων εσόδων) εκτιμάται ότι έχει επιτείνει την ύφεση στην αγορά ακινήτων. Ακόμα χειρότερη επίδραση στην αγορά έχουν και οι συνεχείς εξαγγελίες και αναβολές για επιμέρους πρόσθετα μέτρα που παρατείνουν την αβεβαιότητα ως προς το φορολογικό καθεστώς των ακινήτων (π.χ. αύξηση των αντικειμενικών αξιών, επιβολή ΦΠΑ στα επαγγελματικά ακίνητα των φυσικών προσώπων) και εκ των πραγμάτων καθιστούν ακόμα δυσχερέστερη την ανάκαμψη της αγοράς στο μέλλον.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι τιμές των κατοικιών έχουν υποχωρήσει κατά 14% την τελευταία τριετία, με τη μεγαλύτερη πίεση να διοχετεύεται προς τις παλαιότερες κατασκευές. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά μάλλον υποτιμούν το μέγεθος της κάμψης, καθώς βασίζονται ως επί το πλείστον σε εκτιμήσεις τραπεζικών ιδρυμάτων (στο πλαίσιο πιθανής δανειοδότησης/επαναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων) και όχι σε πραγματικές πράξεις αγοραπωλησιών. Αντιθέτως, στελέχη της αγοράς που μειδιούν στο άκουσμα των στοιχείων της ΤτΕ επισημαίνουν ότι η πραγματική μείωση των τιμών είναι υπερδιπλάσια και με επιταχυνόμενο ρυθμό τους τελευταίους μήνες.
Οι αντικειμενικές αξίες
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται από την ΤτΕ και όσον αφορά την αύξηση των αντικειμενικών αξιών, η οποία έχει δρομολογηθεί για τον προσεχή Ιούνιο. Κατά την ΤτΕ, μια τέτοια αναπροσαρμογή «θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συνδυαστεί με εξορθολογισμό της φορολογίας των ακινήτων, στην κατεύθυνση τόσο της μείωσης της φορολογίας των μεταβιβάσεων όσο και της κατάργησης επιμέρους επιβαρύνσεων και της θέσπισης ή διατήρησης ενός πολύ μικρού αριθμού ενιαίων φόρων που θα αντικαταστήσουν το πλήθος των υπαρχόντων (π.χ. ενιαίος φόρος επί των συναλλαγών και ανάλογος ενιαίος φόρος επί της ιδιοκτησίας ακινήτων)».
