Κάποτε η Ελλάδα βρισκόταν στην "εμπροσθοφυλακή" της οικονομικής ανάπτυξης της βαλκανικής χερσονήσου. Πλέον, η ελληνική οικονομική κρίση έχει ολοκληρώσει την "αλλαγή θεωρητικού παραδείγματος": τα Βαλκάνια προβάλλουν ως ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, αλλά όχι και η ίδια η Ελλάδα.Η οικονομική κρίση που "πλήττει" την ελληνική οικονομία τα τελευταία δυόμισι χρόνια, εκτός από την πτώση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων, μέσα από τις... συνεχείς μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, έχει επιφέρει και κάτι που θα πρέπει να θεωρείται περισσότερο επικίνδυνο για το μέλλον και την επιζητούμενη ανάκαμψή της: την ανυπαρξία επενδύσεων στον ελληνικό χώρο, την ανάδυση των γειτονικών βαλκανικών κρατών ως ελκυστικών επενδυτικών προορισμών σε βάρος της Ελλάδος, που κάποτε εθεωρείτο η "ατμομηχανή" ανάπτυξης της βαλκανικής χερσονήσου, ακόμα-ακόμα και τη φυγή ελληνικών εταιρειών προς τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη και τη συνέχιση των δραστηριοτήτων τους εκεί.
Τις τελευταίες εβδομάδες, λοιπόν, στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο υπήρξαν επενδύσεις, άλλες σημαντικές, άλλες χαμηλότερου ύψους, ωστόσο πολυάριθμες, τόσο από «ξένες» ή πολυεθνικές εταιρείες όσο και από εγχώριες.
Ξεχωρίζουν, βεβαίως, το νέο εργοστάσιο της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας Fiat στη Σερβία και η συμφωνία των Shell και Petromanas Energy με την αλβανική κυβέρνηση για την εξόρυξη πετρελαίου.
Στην αρχή της εβδομάδας, τη Δευτέρα, η Fiat εγκαινίασε το νέο της εργοστάσιο στο Κραγκούγιεβατς της Σερβίας. Πρόκειται για μία επένδυση που έφτασε το ύψος του 1 δισ. ευρώ, καθώς η Fiat θα συναρμολογεί στη νέα αυτή μονάδα το νέο μοντέλο Fiat 500L. Στη συγκεκριμένη μονάδα θα εργάζονται περίπου 2.400 άτομα.
Μία ημέρα αργότερα, την Τρίτη, η αλβανική κυβέρνηση ανακοίνωσε τη συμφωνία ύψους 59 εκατ. ευρώ για εξερεύνηση και γεώτρηση πετρελαίου με τους πετρελαϊκούς κολοσσούς Shell και Petromanas Energy. Η γεώτρηση θα αφορά την πηγή "Spiragu 2", ενώ η Petromanas είχε επενδύσει ήδη από το 2009 στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων στα οικόπεδα 2 και 3 της ΑΟΖ της Αλβανίας.
Και αν αυτές ήταν οι δύο κύριες επενδύσεις των τελευταίων εβδομάδων στην περιοχή των Βαλκανίων, δεν λείπει και μία πληθώρα άλλων, μικρότερων επενδύσεων. Για παράδειγμα, σημαντικότατη είναι η ανάπτυξη που επιχειρούν στη Ρουμανία δύο γαλλικοί όμιλοι σούπερ-μάρκετ, ο Carrefour και ο Auchan.
O Carrefour εγκαινίασε προσφάτως δύο νέα καταστήματα (52 συνολικά) στο Πλοέστι και στην Μπράιλα, έκτασης 400 και 450 τ.μ. περίπου αντιστοίχως.
Ο όμιλος Auchan, από την άλλη, ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα την επένδυση 150 εκατ. ευρώ μέχρι το 2015 για τη δημιουργία έξι νέων υπέρ-αγορών (μέχρι στιγμής διαθέτει ήδη 9 υπέρ-αγορές στη Ρουμανία). Επιπλέον, έχει ανακοινώσει την εγκατάσταση ενός νέου εμπορικού κέντρου, το Auchan City, στην πόλη Μπρασόβ, επένδυση ύψους 60 εκατ. ευρώ, σε ένα οικόπεδο 1.000 στρεμμάτων και αξίας 25 εκατ. ευρώ.
Νέο εμπορικό κέντρο, επένδυση του τοπικού ομίλου Mepas Group και κόστους 51 εκατ. ευρώ, εγκαινιάστηκε και στη Βοσνία. Πρόκειται για το κέντρο Mepas Mall, το οποίο εκτός από εμπορικά καταστήματα θα διαθέτει και 90 γραφεία σε μία έκταση 100.000 τ.μ.
Τέλος, μόλις προχθές, Τετάρτη,ο τύπος έγραφε για την επένδυση ύψους 23 εκατ. ευρώ που σχεδιάζει η βρετανική καπνοβιομηχανία Imperial Tobacco στη μονάδα που διατηρεί στα Σκόπια. Σκοπός της νέας επένδυσης είναι η προμήθεια νέου κατασκευαστικού και συσκευαστικού εξοπλισμού για την αύξηση της συνολικής παραγωγής της μονάδας.
Αυτό το πολύ μικρό δείγμα πρόσφατων επενδύσεων στις γειτονικές της Ελλάδος χώρες δείχνουν τις αναπτυξιακές προοπτικές που έχει η περιοχή των Βαλκανίων, προοπτικές που, δυστυχώς, φαίνεται να αφορούν όλες τις χώρες της χερσονήσου, πλην της Ελλάδος.
Τα αίτια για την πτώση της Ελλάδος στα επενδυτικά "μάτια" ποικίλα.
Θα πρέπει, φυσικά, να αναζητηθούν στην τρέχουσα οικονομική κρίση, ωστόσο, αφορούν και περισσότερο βαθειά, δομικά προβλήματα. Οι υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων μπορεί να "στιγματίζονται" για τους χαμηλούς μισθούς που προσφέρουν στους πολίτες τους, ωστόσο είναι χώρες που έχουν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, βελτιώνοντας τη διαδικασία και το χρόνο εκκίνησης μίας νέας επένδυσης και παρέχοντας διευκολύνσεις χρηματικές ή φορολογικές, πράγματα που στην Ελλάδα ακόμη δεν έχουν συντελεστεί, κάτι που αποτελεί κύριο λόγο αποφυγής επενδύσεων στη χώρα, ακόμα και σε αυτό το περιβάλλον χαμηλών μισθών και υψηλής ανεργίας που "μαστίζει" την Ελλάδα της τελευταίας διετίας...
Δ.Πόγκας
