Στον κίνδυνο της εξόδου από το ευρώ, μεγάλο μέρος της κοινωνίας, η πλειονότητα, δείχνει να απαντά με έναν άλλον κίνδυνο: να μην την ενδιαφέρει πλέον το θέμα, διότι θεωρεί τις θυσίες που απαιτούνται, ή, αν προτιμάτε, τις απαιτήσεις των δανειστών υπερβολικές...
Για πρώτη φορά δημοσκόπηση της Pulse RC για λογαριασμό της εφημερίδας «Ποντίκι» φέρνει στο προσκήνιο τι ακριβώς σκέφτεται η κοινή γνώμη σε σχέση με το περίφημο (και εντελώς πλαστό, κατά τη γνώμη μου), δίλημμα μεταξύ ευρώ και δραχμής.Δεν νομίζω ότι το αποτέλεσμα αποτελεί «έκπληξη» για όσους έχουν έστω και ελάχιστη κοινή λογική.
Πράγματι, η συντριπτική πλειονότητα έλκεται πολύ... περισσότερο από το ευρώ. Μόλις το 7% των ερωτηθέντων σήμερα προτιμά την επιστροφή στη δραχμή. Ποσοστό μικρότερο κι από αυτό που έλαβε το ΚΚΕ στις τελευταίες εκλογές.
Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι το 54% του δείγματος τραβά τη δική του «κόκκινη γραμμή» και λέει «παραμονή στο ευρώ με θυσίες μέχρι ενός ορίου, αλλιώς επιστροφή στη δραχμή». Αντίστοιχα, μόλις το 34% λέει «ευρώ πάση θυσία», ενώ το 5% δεν ξέρει ή δεν απαντά.
Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι οι περισσότεροι θα εστιάσουν στο γεγονός ότι από την ίδια έρευνα προκύπτει (με βραχεία κεφαλή) καταλληλότερος για πρωθυπουργός και διαπραγματευτής του μνημονίου ο κ. Τσίπρας, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται σε πρώτο κόμμα. Επ' αυτών, όμως, πολλά μπορεί να αλλάξουν ως τις εκλογές. Ήδη χθες το βράδυ άλλη δημοσκόπηση έδινε προβάδισμα στη Ν.Δ.
Γι' αυτό και κατά την άποψή μου η απάντηση της κοινής γνώμης στο ερώτημα περί ευρώ είναι το πιο σημαντικό συμπέρασμα. Η πλειονότητα δείχνει ότι αρνείται να εγκλωβιστεί στο πλαστό δίλημμα «ευρώ ή δραχμή» που θέτουν το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ., απαντώντας ξεκάθαρα «ευρώ, αλλά με όρια στις θυσίες».
Ελπίζω ότι αυτή η «σοφή» απάντηση της κοινής γνώμης δεν θα περάσει απαρατήρητη από τους πολιτικούς ηγέτες. Πρώτον, διότι δείχνει ότι η συνεχής κινδυνολογία δεν βρίσκει αρκετό έδαφος και, δεύτερον, διότι αποτυπώνει μια διάθεση ικανή να ανατρέψει αργότερα οποιοδήποτε πρόσκαιρο εκλογικό αποτέλεσμα.
Με άλλα λόγια, στον κίνδυνο της εξόδου από το ευρώ, μεγάλο μέρος της κοινωνίας, η πλειονότητα, δείχνει να απαντά με έναν άλλον κίνδυνο: να μην την ενδιαφέρει πλέον το θέμα, διότι θεωρεί τις θυσίες που απαιτούνται, ή, αν προτιμάτε, τις απαιτήσεις των δανειστών υπερβολικές.
Κατά την άποψή μου, αυτή η εξέλιξη, αν και διόλου παράδοξη κοινωνιολογικά, θα ήταν πραγματικά καταστροφική για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της χώρας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το κλειδί για την αντιστροφή της επικίνδυνης τάσης, κι αυτό οφείλουν να το καταλάβουν όλες οι πολιτικές παρατάξεις, βρίσκεται βεβαίως στην κοινωνική δικαιοσύνη.
Ο θεμελιώδης αυτός παράγοντας της δημοκρατικής διακυβέρνησης ξεχάστηκε ολότελα τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Κι όχι μόνο εξαιτίας του μνημονίου.
Μέγιστο ρόλο έπαιξε ο τρόπος διαπραγμάτευσης και εφαρμογής των συμφωνιών.
Οι «οριζόντιες πολιτικές» της κυβέρνησης και της συγκυβέρνησης, η ανικανότητά τους να προχωρήσουν με τομές στη λειτουργία της οικονομίας και των θεσμών. Οι σαφείς ενδείξεις για συνέχιση της διαφθοράς και της διαπλοκής.
Αλλά και η καταφανής αδυναμία τους να εφαρμόσουν τις ελάχιστες έστω διαρθρωτικές αλλαγές, να λειτουργήσουν με τρόπο πειστικό, κι εν συνεχεία πιεστικό, απέναντι στους δανειστές, οδήγησαν τη χώρα στην ανυποληψία και στη διαπραγματευτική ανεπάρκεια.
Τώρα πια, μετά από αυτήν τη σωρεία λαθών, ο λαός θέτει τα όρια όπως αυτός τα αντιλαμβάνεται. «Θυσίες για το ευρώ, αλλά μέχρις ενός ορίου». Θυσίες προσθέτω εγώ, αλλά για όλους - όχι για «κάποιους». Θυσίες όχι «για το ευρώ», αλλά για τη βελτίωση αυτής της ταλαιπωρημένης χώρας, που τόσα χρόνια αρμένιζε στραβά και πρέπει να αλλάξει, προς το καλύτερο.
Τι λέει λοιπόν ο λαός στους πολιτικούς; Ότι θέλει διεξόδους κι όχι διλήμματα, δικαιοσύνη και όχι «οριζόντια μέτρα» για όποιους μπορούμε να «πιάσουμε» εύκολα, συγκεκριμένες δεσμεύσεις, κι όχι αόριστες υποσχέσεις.
Φοβάμαι πλέον ότι, αν αγνοηθεί η θέλησή του από τις πολιτικές δυνάμεις, αν συνεχίσουν με απλουστευτικά διλήμματα και συνθήματα, ο κίνδυνος θα είναι τεράστιος.
Όχι μόνο για την οικονομία, αλλά και για το μέλλον της χώρας και για την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας μας.
Γ.Παπανικολαόυ
