Ευρωπαϊκός συναγερμός για εξορύξεις πετρελαίου

• Περισσότερες από 100 εγκαταστάσεις υπάρχουν στα νερά της Ε.Ε. στη Μεσόγειο
• Οι Βρυξέλλες επεξεργάζονται σχέδιο για την ασφάλεια θαλασσών και ακτών

 Ειδικό κανονισμό, πέραν του πρω­τοκόλλου off shore της σύμβασης της Βαρκελώνης, επεξεργάζεται αυτό τον καιρό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να ενισχυθούν τα...   επίπεδα ασφάλειας και πε­ριβαλλοντικής προστασίας των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με δεδομένη την εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου - φυσικού αερίου, καθώς περισσότερες από 100 εγκαταστάσεις υπάρχουν στα νερά της Ε.Ε. στη Μεσόγειο.

Σχέδια υπάρχουν και για νέες έρευ­νες στις ζώνες της Μάλτας και της Κύπρου, ενώ ήδη γίνονταιο άλλες (για πετρέλαιο, φυσικό αέριο ή αντίστοιχη παραγωγή) σε άμεση γειτονία με την Ευρωπαϊκή Ένωση στα ανοιχτά των ακτών της Αλγερίας, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Λιβύης, της Τυνησίας, της Κροατίας, της Τουρκίας (Κόλπος Μεσσήνας και θάλασσα Μαρ­μαρά) και της Ουκρανίας.

Επειδή «η ύπαρξη υδρογονανθράκων εντός της ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) της χώρας μας δεν είναι όνειρο», όπως τόνισε ο καθηγητής Αβραάμ Ζεληλίδης του Πανεπιστημίου Πατρών (τμήμα Γεωλογίας) σε ημερίδα της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών, το ζήτημα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον μπροστά στην πρόκληση αυτή με την λήψη βέλτιστων μέτρων ασφάλειας, αν αναλογιστούμε: τη μεγάλη ακτογραμμή, την οικονομική συνεισφορά του θαλάσσι­ου και παράκτιου τουρισμού, την αλιεία, την κοινωνική πτυχή (στην ακτογραμμή των νησιών και της ηπειρωτικής χώρας υπάρχουν εκατοντάδας κοινότητες και σχετική υποδομή, π.χ. αλιευτικά κατα­φύγια, λιμανάκια κ.λπ.), και την οικολογική αξία, θαλάσσια πάρκα, προστατευόμενες περιοχές ιδιαίτερου κάλους κ.ά.

«Χωρίς άλλη καθυστέρηση θα πρέ­πει να προχωρήσει η έρευνα και η εκμετάλλευση (πιθανών) κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, αλλά θα πρέπει παράλληλα να μην ξεχνάμε ότι δωρεάν φαγητό στη φύση δεν υπάρχει», μας είπε χαρακτηριστικά ο δρ Κώστας Παπασταύρος, περιβαλλοντολόγος στο Υπουργείο Γεωργίας και Φυσικών Πόρων της Κύπρου. Εξήγησε ότι ο ευρωπαϊκός κλάδος υπεράκτιας εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου - φυσικού αερίου δεν έμεινε αλώβητος από σοβαρά ατυχήματα στο παρελθόν (π.χ. εξεύρεση άντλησης piper Alpha & Alexander Kielland στη Βόρειο Θάλασσα).

Η οργάνωση για την αντιμετώπιση μεγάλης κλίμακας πετρελαιορύπανσης είναι ζωτικής σημασίας θέμα και για την Ελλάδα, προσθέτει, αναφέροντας ενδεικτικά τις συνέπειες από την εξόρυξη της εξέδρας γεώτρησης σε κοιτά­σματα πετρελαίου Deepwater Ηοrizon στον Κόλπο του Μεξικού τον Απρίλιο του 2010.

Εκτός από τις 11 ζωές που χά­θηκαν υπολογίζεται ότι 5 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου διέρρευσαν στον ωκεανό μετά από 15 ημέρες, με απο­τέλεσμα να ρυπανθούν 350-450 χλμ. των ακτών των ΗΠΑ. Η οικονομική ζημιά αποτιμήθηκε σε δεκάδες δισ. δολάρια. Πριν αναπτύξουμε εκτενώς τα κενά που καλύπτει ο ειδικός κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνουμε εν τάχει πού υπάρχουν αυξημένες πι­θανότητες με βάση τα συμπεράσματα του Γιώργου Ζαφειρόπουλου, διευθυντή Ερευνών των ΕΛ.ΠΕ. ΑΕ: · «στα βαθιά νερά του Βορείου Ιονίου καθώς και σε λεκάνες του Κεντρικού και Νοτίου Ιονίου · σε βαθείς στόχους στην ήπειρο που δεν έχουν διατρηθεί μέχρι σήμερα · στη λεκάνη του Θερμαϊκού - Θεσσαλονίκης και σε περιοχές του Βορείου Αιγαίου · οι περιοχές Αιτωλοακαρνανίας και ΒΔ. Πελοποννήσου μπορούν να αναβαθμιστούν εάν επιβεβαιωθούν οι βαθείς στόχοι στην Ήπειρο και το Βόρειο Ιόνιο.

Πιθανότητες εντοπισμού κοιτασμάτων υπάρχουν και στις περιοχές Γρεβενών και Έβρου - Ορεστιάδας. Οι περιοχές της ελληνικής τάφρου και της μεσο­γειακής ράχης παραμένουν πρακτικά, άγνωστες. Παρουσιάζουν δυνητικό εν­διαφέρον, αλλά χρειάζεται περαιτέρω μελέτη και έρευνα. Δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν στόχοι και να χαρτογραφη­θούν περιοχές αμέσου ενδιαφέροντος με τα υπάρχοντα σεισμικά δεδομένα».

Ο προβληματισμός της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση μεγάλων πετρελαιοκηλί­δων έγκειται και στη σταδιακή εξάντλη­ση των «εύκολων» κοιτασμάτων, και στην έρευνα που μετακινείται προς τα πιο περίπλοκα περιβάλλοντα, τα οποία χαρακτηρίζονται από κοιτάσματα υψη­λής πίεσης / υψηλής θερμοκρασίας, μεγαλύτερα βάθη, κ.ά., που μπορεί να περιπλέξουν τον χειρισμό των υποθα­λασσίων εγκαταστάσεων και την αντι­μετώπιση περιστατικών - ατυχημάτων.

Φ.Καιτατζή