Το καλοκαίρι είναι συνήθως περίοδος διακοπών για τους περισσότερους.
Όμως μόνο σαν κάτι τέτοιο δεν μοιάζει το φετινό μέχρι στιγμής.
...Κι όμως υπάρχει ένα φωτεινό σημάδι που οι πιο πολλοί παραβλέπουν.
Η ευφορία στην Ισπανία και στην υπόλοιπη ευρωζώνη διήρκεσε σύντομο χρονικό διάστημα.
Οι αγορές συνειδητοποίησαν πολύ σύντομα τις αδυναμίες του προγράμματος στήριξης των ισπανικών τραπεζών, σε ορισμένες από τις οποίες αναφερθήκαμε κι εμείς την περασμένη Δευτέρα, το ρίσκο των ελληνικών εκλογών και φυσικά την απροθυμία της ηγέτιδας δύναμης της ευρωζώνης να βάλει νερό στο κρασί της, εγκαταλείποντας κάποιες εμμονές της σε αυτήν τη δύσκολη φάση.
Δεν εκπλήσσει λοιπόν που η απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου ξεπέρασε το 6,6% και του ιταλικού το 6% χθες.
Ακόμη πιο σημαντική εξέλιξη είναι η διεύρυνση της απόδοσης (spread) που χωρίζει το 10ετές ισπανικό ομόλογο από το αντίστοιχο γερμανικό στις 570 μονάδες βάσης.
Κι αυτό γιατί μερικοί θυμούνται ακόμη ότι το 10ετές ισπανικό ομόλογο απέφερε απόδοση άνω του 10% στα μέσα της δεκαετίας του 1990, αλλά το spread έναντι του γερμανικού ομολόγου ήταν σαφώς μικρότερο.
Όμως, ο νους μας πήγε στον ελληνικό προϋπολογισμό, για δύο λόγους:
Πρώτον, δημοσιεύθηκαν τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2012.
Δεύτερον, γιατί πήρε το μάτι μας σε ξένο σάιτ την τοποθέτηση του κ. Τσίπρα (μεταφρασμένη στα αγγλικά) σύμφωνα με την οποία επιθυμεί να σταθεροποιήσει τις δαπάνες στο 44% του ΑΕΠ και να ανεβάσει τους φόρους για να μειώσει το έλλειμμα.
Ρίχνοντας λοιπόν μια ματιά στον κρατικό προϋπολογισμό του 5μήνου και υποθέτοντας ότι η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών θα συνεχιστεί λογικά τον Ιούνιο, είδαμε κάποιο φως.
Κι αυτό γιατί θεωρούμε σημαντικό γεγονός τη μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος κατά το ήμισυ περίπου σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι στα 2,3 δισ. ευρώ, παρά τη βαθύτερη της εκτιμώμενης ύφεση και την παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα.
Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ήταν αυξημένα κατά 600 εκατ. ευρώ σε σχέση με το περσινό 5μηνο, αν και οι περισσότεροι στάθηκαν στην υστέρησή τους κατά 931 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου ή 666 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου του τακτικού προϋπολογισμού, που είναι υποσύνολο του κρατικού.
Αν όμως κάποιος θεωρήσει ότι το κράτος θα έπρεπε να έχει εισπράξει τουλάχιστον το 1/4 του χαρατσιού της ΔΕΗ για τα ακίνητα στο 5μηνο, δηλαδή κάπου 600 εκατ. ευρώ, η υστέρηση είναι περιορισμένη.
Αν μάλιστα λάβει υπόψη του επίσης τα διάφορα ΕΤΑΚ, ΦΜΑΠ από τα ακίνητα και τη χρονική παράταση στην καθυστερημένη υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κρατικός προϋπολογισμός ουσιαστικά επιτυγχάνει τους στόχους του μέχρι στιγμής.
Η όποια υστέρηση είναι προφανώς το αποτέλεσμα πολιτικών παρεμβάσεων κι αν υπήρχε μια σταθερή κυβέρνηση διετίας θα μπορούσε να καλύψει το χαμένο έδαφος τους επόμενους μήνες.
Φυσικά, η κυβέρνηση, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι αγωνιούν για τα ταμειακά αποθέματα και πόσες μέρες - εβδομάδες ακόμη επαρκούν, γιατί επιθυμούν ευλόγως να συνεχίσουν να πληρώνονται στην ώρα τους.
Όμως, θα πρέπει επίσης να θυμόμαστε τις χιλιάδες ανέργους του ιδιωτικού τομέα που έπεσαν θύματα της εσωτερικής στάσης πληρωμών του κράτους για να μειώνονται οι πρωτογενείς δαπάνες, να επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι και να πληρώνονται όλοι οι άλλοι στην ώρα τους.
Όσον αφορά τον δεύτερο λόγο, αυτός αφορούσε την τοποθέτηση του κ. Τσίπρα για σταθεροποίηση των δαπανών στο 44% του ΑΕΠ, σύμφωνα με γνωστό blog των F.T., και δεν θα μπορούσαμε να διαφωνήσουμε.
Όμως, οι δαπάνες της ελληνικής γενικής κυβέρνησης εκτιμώνται κοντά στο 50% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Ε.Ε.
Επομένως, η σταθεροποίηση των δαπανών στο 44% του ΑΕΠ συνεπάγεται δραστική μείωση των δαπανών και επαναφορά τους στα επίπεδα του 2005.
Κάτι τέτοιο θα αρκούσε για να μειώσει το κρατικό έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, αλλά δεν νομίζουμε ότι υπάρχει τέτοια πρόθεση από Έλληνες πολιτικούς και ειδικότερα από τον ΣΥΡΙΖΑ, επομένως το μεγαλύτερο βάρος της προσαρμογής θα πάει σε αυξήσεις φόρων.
Είναι κάτι τέτοιο εφικτό; Οι εκλογές και το καλοκαίρι θα δείξουν.
Πάντως, ο προϋπολογισμός της γενικής κυβέρνησης στην Ελλάδα θα μπορούσε να στείλει μήνυμα αισιοδοξίας στις αγορές και στους εταίρους μας αν σχηματιζόταν μια ισχυρή, λογική κυβέρνηση την επομένη των εκλογών.
Φυσικά, η στάση των αγορών απέναντι στα ελληνικά, στα ισπανικά και στα ομόλογα άλλων περιφερειακών χωρών δεν πρόκειται να αλλάξει ριζικά λόγω του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού στο 5μηνο ή στο 6μηνο κ.τ.λ.
Για να αλλάξει χρειάζονται άλλα πιο σημαντικά νέα.
Dr. Money
