Τα ψυχολογικά «όπλα» που κατά κόρον χρησιμοποιούνται από τα περισσότερα κόμματα σε αυτές τις εκλογές είναι ο φόβος (από την πλευρά των μνημονιακών) και η οργή από την πλευρά των υπολοίπων.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μαχαίρια με δύο κόψεις.
Προεκλογικά πολώνουν το κλίμα και συσπειρώνουν ψηφοφόρους, μετεκλογικά όμως εγκυμονούν... σοβαρούς κινδύνους.
Ο φόβος της δραχμής και της εξόδου από το ευρώ που υποθάλπει η μία πλευρά προκαλεί σε μερίδα των πολιτών -ιδίως στους εύπορους- σημαντική ανασφάλεια, που μετεκλογικά θα μπορούσε να προκαλέσει κινήσεις πανικού.
Κι αυτό είναι το τελευταίο που χρειάζεται σήμερα η χώρα.
Ομοίως, η καλλιέργεια κλίματος οργής μπορεί να αποδειχτεί μεγάλη τροχοπέδη για την άλλη πλευρά, καθώς είναι γνωστό ότι η διακυβέρνηση σπανίως οδηγεί σε θαύματα.
Τουναντίον, συνήθως συνεπάγεται ρεαλισμό, συμβιβασμούς και ανεκπλήρωτες υποσχέσεις, κάτι που μπορεί να εξοργίσει ακόμη περισσότερο τους ήδη «αγανακτισμένους».
Ίσως, όμως, το χειρότερο να είναι το γεγονός ότι η προεκλογική απώλεια μέτρου θα μεταφραστεί μετεκλογικά είτε σε απώλεια αξιοπιστίας (από την οποία το πολιτικό σύστημα διαθέτει ήδη μηδενικά αποθέματα) είτε σε στενά, έως και ανύπαρκτα, περιθώρια διακομματικής συνεργασίας.
Η προηγούμενη εμπειρία δείχνει ότι το προεκλογικό «μένος» εύκολα μετατρέπεται σε μετεκλογικές «κωλοτούμπες», εφόσον το απαιτεί ο πολιτικός ρεαλισμός, ανεξαρτήτως τοποθέτησης στο πολιτικό φάσμα, με μόνη εξαίρεση το ΚΚΕ.
Το φιλοθέαμον κοινό, όμως, έχει κουραστεί από τους αδιάκοπους πολιτικούς ακροβατισμούς. Αυτό τουλάχιστον έδειξαν ο εκλογικός καταποντισμός του ΛΑΟΣ και οι ποικίλες απώλειες που υπέστη η Νέα Δημοκρατία.
Εν ολίγοις, με τα δεδομένα που παγιώνονται στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ο σχηματισμός οικουμενικής κυβέρνησης, την οποία μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης θα επιδοκίμαζε, φαντάζει πολύ δύσκολος.
Τα πράγματα δείχνουν πιο εύκολα σε ό,τι αφορά τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνεργασίας. Η οποία, όμως, σε κάθε περίπτωση θα έχει να αντιμετωπίσει εσωτερικές έριδες, εξωτερική αντιπολίτευση και κυρίως μια κοινωνία σε αναβρασμό.
Ακόμη κι αν τα «μαχαίρια» αυτής της προεκλογικής περιόδου μπουν στο θηκάρι, τα τραύματα που προξένησαν στην κοινή γνώμη δεν θα κλείσουν εύκολα.
Γ.Παπανικολάου
