Η επιστροφή της έντονης συζήτησης για πιθανή ελληνική έξοδο έχει υποσκάπτει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στη ζώνη του ευρώ και συμβάλλει στην αύξηση του κόστους δανεισμού για την Ισπανία και την Ιταλία.
Επίσης, κάνει πολύ πιο δύσκολη την προγραμματισμένη επιστροφή για χρηματοδότηση από τις αγορές το επόμενο έτος, για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, οι οποίες υλοποιούν τα... σκληρά προγράμματα διάσωσης..
Ορισμένοι ευρωπαίοι πολιτικοί και κεντρικοί τραπεζίτες είναι ξεκάθαρο ότι βλέπουν την απόρριψη ενός μέλους του ευρώ, ως σωτήριο μάθημα στους άλλους έτσι ώστε να μην κάνουν κατάχρηση των προνομίων του κλαμπ του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.
Άλλοι φορείς χάραξης πολιτικής και παράγοντες της αγοράς φοβούνται ότι ωθώντας την Ελλάδα προς την έξοδο, θα ξεκινήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση, καταλήγοντας σε τεράστιο κόστος για τους επενδυτές και τους φορολογούμενους, και ίσως να προκαλέσει τη διάλυση του ευρώ.
Η Άνγκελα Μέρκελ, έχει εμφανιστεί να είναι και στις δύο πλευρές του επιχειρήματος σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Είπε τον περασμένο Νοέμβριο ότι η εξασφάλιση της σταθερότητας του ευρώ ήταν μεγαλύτερη προτεραιότητα από το να εγγυηθει η συνέχιση της παραμονής της Ελλάδας στο μπλοκ. Αλλά είπε επίσης ότι μία εξόδος της χώρας, θα προκαλέσει καταστροφικό ντόμινο, τρομάζοντας τους επενδυτές μακριά από την Ευρώπη.
Οπως σημειώνουν οι αναλυτές, το θέμα είναι πως Ελλάδα ξέφυγε περαιτέρω από την πορεία της σε ότι αφορά τους δημοσιονομικούς και οικονομικούς της στόχους στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, ο επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα «λόγω της καθυστέρησης των ιδιωτικοποιήσεων», και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σταμάτησε να δέχεται τα ομόλογα της Αθήνας ως εγγύηση για δάνεια στις ελληνικές τράπεζες.
Οι ειδικοί τώρα προσπαθούν να προβλέψουν ποια χώρα μπορεί να έχει συμφέρον να βγει από ευρώ πρώτη - ο «ταμίας» της ΕΕ η Γερμανία ή η Ελλάδα, τα κράτη πιστωτές ή τα κράτη οφειλέτες;
Ο αμερικανός οικονομολόγος Nouriel Roubini, πρότεινε ότι η Φινλανδία, η χώρα με «αθικτο» το τριπλό-Α της, θα μπορούσε να είναι η πρώτη που θα βρεθεί έξω από την πόρτα του ευρώ λόγω της νευρικότητας για τις ολοένα αυξανόμενες υποχρεώσεις προς τους αδύναμους κρίκους της ευρωζώνης.
«Αν η Ελλάδα κινηθεί πιο κοντά στην έξοδο και η Ιταλία και η Ισπανία καταλήξουν στα πρόθυρα να χάσουν την πρόσβασή τους στην αγορά και να χρειαστούν οικονομική υποστήριξη από τον πυρήνα της ευρωζώνης, η Φινλανδία μπορεί να αποφασίσει ότι ο πρόσθετος πιστωτικός κίνδυνος δεν αξίζει το όφελος», έγραψε ο Roubini στην ιστοσελίδα του EconoMonitor.
Ανεξάρτητα από την ακρίβεια τους, αυτές οι προφητείες υπογραμμίζουν πώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι αρχές της ΕΕ θα δουν σύντομα πως η ένταξη στη ζώνη του ευρώ έχει μηδενικό όφελος, και κάθε κράτος αισθάνεται σαν ένα θύμα των πράξεων και αποφάσεων των εταίρων του.
Οι στρατηγικοί αναλυτές της Bank of America Merrill Lynch προσπάθησαν σε πρόσφατη έκθεσή τους να δουν θεωρητικά ποια χώρα της ζώνης του ευρώ ενδέχεται να έχει οικονομικό συμφέρον από το να βγει από το μπλοκ. Όπως κατέληξαν, ενώ η Γερμανία και η Ελλάδα θα κερδίσουν αν η Ελλάδα πραγματοποιείσει το σκληρό πρόγραμμα λιτότητας και η Γερμανία έκανε αποδεκτή την πρόταση των ευρωομολόγων, καμία από τις δύο χώρες δεν θα επιλέξει αυτήν την οδό γιατί κάθε μία θα είναι καλύτερα εάν δεν κάνει τις παραπάνω θυσίες. Εφαρμόζοντας τις ίδιες τεχνικές σε μία εθελουσία έξοδου από το ευρώ, οι αναλυτές του οίκου ί David Woo και Αθανάσιος Βαμβακίδης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Ιταλία και η Ιρλανδία, έχουν και οι δύο μεγαλύτερο συμφέρον από την έξοδο, από ότι η Ελλάδα.
Αντίθετα, η Γερμανία έχει το χαμηλότερο κίνητρο εξόδου από κάθε άλλη χώρα, παρά την οικονομική της δύναμη και την ισχυρή δημοσιονομική θέση, γιατί θα υποστεί μικρότερη ανάπτυξη, ενδεχομένως υψηλότερο κόστος δανεισμού και ένα αρνητικό αποτέλεσμα στον ισολογισμό της.
Ο Douglas McWilliams, διευθύνων σύμβουλο του CEBR, σημειώνει χαρακτηριστικά ότι στο τέλος, η ευρωζώνη θα διαλυθεί, και είναι απλώς θέμα του πόσες άλλες κρίσεις θα ζήσουμε πριν συμβεί αυτό.
Ο McWilliams θεωρεί ότι η ελληνική έξοδος, εάν συμβεί, θα ωθήσει τους επενδυτές να αμφισβητήσουν την συμμετοχή στο μπλοκ και άλλων χωρών με προβλήματα ανταγωνιστικότητας, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Ο ίδιος, όπως υπογραμμίζει, αμφισβητεί την άποψη, η οποία υποστηρίζεται από έναν αυξανόμενο αριθμό Γερμανών πολιτικών, ότι δηλαδή η Ευρώπη μπορεί να αντέξει οικονομικά έαν αφήσουν την Ελλάδα να βγει από τη ευρωζώνη, καθώς ο νέος μηχανισμός διάσωσης ύψους 500 δισεκατομμυριών ευρώ, μπορεί να χρησιμεύσει ως ισχυρό τείχος προστασίας για να σταματήσει την εξάπλωση της μόλυνσης.
Όπως επισημαίνει, o Ben May, επικεφαλής αναλυτής της Capital Economics, οι χαράσσοντες πολιτική αντιμετωπίζουν ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο στο να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το τί πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να μπορέσει να λάβει τις μελλοντικές δόσεις των δανείων της διάσωσης, που να θεωρείται αποδεκτή από όλα τα μέρη.
Χαλαρώνοντας η τρόικα τη στάση της προς την Ελλάδα, θα δημιουργήσει προβλήματα αλλού, σύμφωνα με τον αναλυτή. Για παράδειγμα, αν η τρόικα συμφωνήσει να δώσει στην Ελλάδα δύο ακόμη χρόνια για να μειώσει το έλλειμμά της στο 3% του ΑΕΠ θα χρειαστεί πιθανότατα να της δώσει ένα επιπλέον πακέτο ύψους 40 δισ. ευρώ, στερώντας έτσι κονδύλια από τα μεγαλύτερα κράτη που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα όπως η Ισπανία. Προς το παρόν λοιπόν, όπως υπογραμμίζει ο Ben May εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι η Ελλάδα υπάρχει πιθανότητα να βγεί από το ενιαίο νόμισμα μέχρι το τέλος του χρόνου.
