Ας φρεσκάρουμε λίγο τη μνήμη.
Κάπου μία εβδομάδα πριν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά στο Βερολίνο και στο Παρίσι, τον περασμένο Αύγουστο, η εφημερίδα Financial Times δημοσίευσε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο η ελληνική πλευρά επρόκειτο να ζητήσει διετή επιμήκυνση του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής από τους δανειστές της.
Το ρεπορτάζ αναφερόταν στα πλεονεκτήματα της επιμήκυνσης και στη μελέτη φερεγγυότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους που συνόδευε την... πρόταση και η οποία είχε διανεμηθεί στην τρόικα και σε άλλους επισήμους.
Στο ίδιο φύλλο, η ξένη εφημερίδα υιοθετούσε (editorial) την ίδια άποψη, τονίζοντας ότι θα έπρεπε να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα.
Ήταν προφανώς μια προσπάθεια της ελληνικής πλευράς για να προϊδεαστούν οι εταίροι - πιστωτές για τις προθέσεις της.
Αυτό δεν εμπόδισε μερίδα του εγχώριου Τύπου να υποδεχθεί με επικριτικά σχόλια τη σχετική πρωτοβουλία το ακριβώς επόμενο Σαββατοκύριακο, απηχώντας άλλες κυβερνητικές απόψεις.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, το υπουργείο οικονομικών σύστηνε ομάδα εργασίας με σκοπό τη σύνταξη μελέτης για τη φερεγγυότητα του χρέους (DSA).
Στην ομάδα συμμετείχαν διάφοροι, π.χ. ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, τράπεζες και το οικονομικό γραφείο του πρωθυπουργού.
Όμως, προέκυψαν διαφωνίες καθότι όλοι οι άλλοι πλην του οικονομικού συμβούλου του πρωθυπουργού, καθηγητή κ. Μουρμούρα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η επιμήκυνση δεν συμβάλλει στη βελτίωση της φερεγγυότητας του χρέους.
Όταν έγινε αντιληπτό ότι θα δημιουργούνταν θέμα, γιατί το συμπέρασμα δεν ήταν συμβατό με την πολιτική βούληση της κυβέρνησης, οι διαφωνούντες δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αλλάξουν άποψη υπέρ της επιμήκυνσης, αποδεικνύοντας ότι η διατήρηση των θέσεων προέχει αυτήν την εποχή.
Σήμερα, όλοι σχεδόν εντός κι εκτός συνόρων δείχνουν να συμμερίζονται την άποψη υπέρ της διετούς επιμήκυνσης, με το Βερολίνο να θέτει επιπλέον όρους για να την αποδεχθεί, που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι το μνημόνιο ΙΙ προβλέπει μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 7,3% του ΑΕΠ φέτος από 9,3% το 2011, με σκοπό να υποχωρήσει στο 4,7% το 2013, στο 2,2% το 2014 και στο 1% του ΑΕΠ από το 2015 και μετά.
Σε όρους πρωτογενούς αποτελέσματος, το μνημόνιο προβλέπει πρωτογενές έλλειμμα ίσο με 1% του ΑΕΠ το 2012, πλεόνασμα ίσο με 1,8% του ΑΕΠ το 2013 και πλεόνασμα ίσο με 4,5% το 2014, 4,6% το 2015 κ.τ.λ.
Όμως, η διετής επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής έχει νόημα αν υπάρχει καταμερισμός των περικοπών και των φόρων κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου, συμπεριλαμβανομένης και της διετούς επιμήκυνσης, δηλαδή από το 2013 μέχρι και το 2016.
Κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται από την επιβεβαιωμένη πρόθεση της κυβέρνησης υπό την απαίτηση της τρόικας να συμπεριληφθούν περιοριστικά μέτρα ύψους 9,8 δισ. ευρώ στο προϋπολογισμό του 2013.
Αν λοιπόν εξαιρέσει κανείς το πολιτικό επιχείρημα υπέρ της επιμήκυνσης που ενδιαφέρει κυρίως τους κυβερνητικούς εταίρους, το οικονομικό επιχείρημα σίγουρα αποδυναμώνεται.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, όμως, η Ελλάδα δεν έχει σοβαρό λόγο να ζητήσει τώρα διετή παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Αντίθετα, υπάρχουν λόγοι να τη ζητήσει σε έναν χρόνο από σήμερα.
Πρώτον, αποφεύγει να κάνει περαιτέρω παραχωρήσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, όπως ζητά το Βερολίνο αυτήν τη στιγμή.
Δεύτερον, θα έχει ενισχύσει την αξιοπιστία και επομένως τη διαπραγματευτική της θέση σε έναν χρόνο από σήμερα αν, όπως αναμένεται, το δημοσιονομικό έλλειμμα έχει συρρικνωθεί στο 5% του ΑΕΠ ή χαμηλότερα, παρά τη βαθιά ύφεση.
Επιπλέον, οι ισορροπίες στο εσωτερικό της Γερμανίας μπορεί να έχουν αλλάξει υπέρ της Ελλάδας μέχρι τότε αν οι γερμανικές εκλογές αναδείξουν νικητές είτε τους σοσιαλδημοκράτες είτε οι χριστιανοδημοκράτες και οι σοσιαλδημοκράτες σχηματίσουν κοινή κυβέρνηση.
Σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα θα μπορεί να διεκδικήσει τη διετή παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή με πολύ καλύτερους όρους απ’ ό,τι σήμερα.
Επομένως, το αίτημα για διετή επιμήκυνση θα μπορούσε να τεθεί σε έναν περίπου χρόνο από τώρα από τη στιγμή που η χώρα εξαναγκάζεται, είτε έτσι είτε αλλιώς, να πάρει μέτρα ύψους 9,8 δισ. ευρώ το 2013.
Dr. Money
Το ρεπορτάζ αναφερόταν στα πλεονεκτήματα της επιμήκυνσης και στη μελέτη φερεγγυότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους που συνόδευε την... πρόταση και η οποία είχε διανεμηθεί στην τρόικα και σε άλλους επισήμους.
Στο ίδιο φύλλο, η ξένη εφημερίδα υιοθετούσε (editorial) την ίδια άποψη, τονίζοντας ότι θα έπρεπε να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα.
Ήταν προφανώς μια προσπάθεια της ελληνικής πλευράς για να προϊδεαστούν οι εταίροι - πιστωτές για τις προθέσεις της.
Αυτό δεν εμπόδισε μερίδα του εγχώριου Τύπου να υποδεχθεί με επικριτικά σχόλια τη σχετική πρωτοβουλία το ακριβώς επόμενο Σαββατοκύριακο, απηχώντας άλλες κυβερνητικές απόψεις.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, το υπουργείο οικονομικών σύστηνε ομάδα εργασίας με σκοπό τη σύνταξη μελέτης για τη φερεγγυότητα του χρέους (DSA).
Στην ομάδα συμμετείχαν διάφοροι, π.χ. ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, τράπεζες και το οικονομικό γραφείο του πρωθυπουργού.
Όμως, προέκυψαν διαφωνίες καθότι όλοι οι άλλοι πλην του οικονομικού συμβούλου του πρωθυπουργού, καθηγητή κ. Μουρμούρα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η επιμήκυνση δεν συμβάλλει στη βελτίωση της φερεγγυότητας του χρέους.
Όταν έγινε αντιληπτό ότι θα δημιουργούνταν θέμα, γιατί το συμπέρασμα δεν ήταν συμβατό με την πολιτική βούληση της κυβέρνησης, οι διαφωνούντες δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αλλάξουν άποψη υπέρ της επιμήκυνσης, αποδεικνύοντας ότι η διατήρηση των θέσεων προέχει αυτήν την εποχή.
Σήμερα, όλοι σχεδόν εντός κι εκτός συνόρων δείχνουν να συμμερίζονται την άποψη υπέρ της διετούς επιμήκυνσης, με το Βερολίνο να θέτει επιπλέον όρους για να την αποδεχθεί, που άπτονται της εθνικής κυριαρχίας της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι το μνημόνιο ΙΙ προβλέπει μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 7,3% του ΑΕΠ φέτος από 9,3% το 2011, με σκοπό να υποχωρήσει στο 4,7% το 2013, στο 2,2% το 2014 και στο 1% του ΑΕΠ από το 2015 και μετά.
Σε όρους πρωτογενούς αποτελέσματος, το μνημόνιο προβλέπει πρωτογενές έλλειμμα ίσο με 1% του ΑΕΠ το 2012, πλεόνασμα ίσο με 1,8% του ΑΕΠ το 2013 και πλεόνασμα ίσο με 4,5% το 2014, 4,6% το 2015 κ.τ.λ.
Όμως, η διετής επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής έχει νόημα αν υπάρχει καταμερισμός των περικοπών και των φόρων κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου, συμπεριλαμβανομένης και της διετούς επιμήκυνσης, δηλαδή από το 2013 μέχρι και το 2016.
Κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται από την επιβεβαιωμένη πρόθεση της κυβέρνησης υπό την απαίτηση της τρόικας να συμπεριληφθούν περιοριστικά μέτρα ύψους 9,8 δισ. ευρώ στο προϋπολογισμό του 2013.
Αν λοιπόν εξαιρέσει κανείς το πολιτικό επιχείρημα υπέρ της επιμήκυνσης που ενδιαφέρει κυρίως τους κυβερνητικούς εταίρους, το οικονομικό επιχείρημα σίγουρα αποδυναμώνεται.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, όμως, η Ελλάδα δεν έχει σοβαρό λόγο να ζητήσει τώρα διετή παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Αντίθετα, υπάρχουν λόγοι να τη ζητήσει σε έναν χρόνο από σήμερα.
Πρώτον, αποφεύγει να κάνει περαιτέρω παραχωρήσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, όπως ζητά το Βερολίνο αυτήν τη στιγμή.
Δεύτερον, θα έχει ενισχύσει την αξιοπιστία και επομένως τη διαπραγματευτική της θέση σε έναν χρόνο από σήμερα αν, όπως αναμένεται, το δημοσιονομικό έλλειμμα έχει συρρικνωθεί στο 5% του ΑΕΠ ή χαμηλότερα, παρά τη βαθιά ύφεση.
Επιπλέον, οι ισορροπίες στο εσωτερικό της Γερμανίας μπορεί να έχουν αλλάξει υπέρ της Ελλάδας μέχρι τότε αν οι γερμανικές εκλογές αναδείξουν νικητές είτε τους σοσιαλδημοκράτες είτε οι χριστιανοδημοκράτες και οι σοσιαλδημοκράτες σχηματίσουν κοινή κυβέρνηση.
Σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα θα μπορεί να διεκδικήσει τη διετή παράταση στη δημοσιονομική προσαρμογή με πολύ καλύτερους όρους απ’ ό,τι σήμερα.
Επομένως, το αίτημα για διετή επιμήκυνση θα μπορούσε να τεθεί σε έναν περίπου χρόνο από τώρα από τη στιγμή που η χώρα εξαναγκάζεται, είτε έτσι είτε αλλιώς, να πάρει μέτρα ύψους 9,8 δισ. ευρώ το 2013.
Dr. Money
