Το ιρακινό Κουρδιστάν άρχισε ξανά από την Τρίτη να εξάγει, μέσω του τουρκικού εδάφους, αργό πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές ανεξάρτητα από την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ, εξέλιξη η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση ως σήμερα στην προσπάθεια της Βαγδάτης να ελέγξει πλήρως το πετρέλαιο στην επικράτειά της.
Η εξαγωγή αργού πετρελαίου, καθώς και... μικρών ποσοτήτων συμπυκνωμάτων, δείχνει επίσης την εντεινόμενη δυσανεξία των Αρχών της αυτόνομης περιφέρειας, όπου οι Κούρδοι είναι η πλειονότητα, έναντι των προσπαθειών της Βαγδάτης να εμποδίσει την πορεία της προς μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία, σύμφωνα με πηγές της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Οι πρώτες ποσότητες του πετρελαίου μεταφέρθηκαν οδικώς στο τουρκικό λιμάνι της Μερσίνας, στη Μεσόγειο.
Η Βαγδάτη, από την πλευρά της, επιμένει ότι η κεντρική κυβέρνηση διατηρεί το αποκλειστικό και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να εγκρίνει τις εξαγωγές πετρελαίου.
Αξιωματούχοι στην ιρακινή πρωτεύουσα σημειώνουν ότι θεωρούν την εμπορία πετρελαίου από τους Κούρδους παράνομη, ενώ προσθέτουν πως θα καταστήσει πιο δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας για τις καθυστερούμενες οφειλές της κυβέρνησης προς τις πετρελαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο βόρειο Ιράκ.
Η ποσότητα των εξαγόμενων υδρογονανθράκων δεν είναι μεγάλη, αλλά οι πηγές της βιομηχανίας χαρακτηρίζουν το γεγονός μεγάλης συμβολικής σημασίας αφού καθιστά σαφή την πρόθεση της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν να επιτύχει μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία.
Αντιδικία για το πετρέλαιο
Το πετρέλαιο είναι η αιτία της αντιδικίας Βαγδάτης και Κουρδιστάν και απειλεί να υποσκάψει την ενότητα της χώρας, έναν μόλις χρόνο μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο το Κουρδιστάν εξόργισε την Βαγδάτη λόγω των συμφωνιών που έκλεισε με μεγάλες εταιρίες πετρελαίου όπως η Exxon Mobil και η Chevron, με ευνοϊκότερους όρους από εκείνους που ίσχυσαν για κοιτάσματα στο νότιο Ιράκ.
Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν λέει ότι είναι δικαίωμα της να υπογράφει συμβάσεις με ξένες πετρελαϊκές εταιρείες το οποίο πηγάζει στο ιρακινό Σύνταγμα που καταρτίστηκε μετά την εισβολή του 2003, όταν ανατράπηκε ο Σαντάμ Χουσεΐν.
Στα πλαίσια μίας συμφωνίας των δύο μερών τον Σεπτέμβριο, το Κουρδιστάν δεσμεύτηκε να εξάγονται από τον αγωγό 200.000 βαρέλια την μέρα για τους δύο τελευταίους μήνες του 2012 και με την προοπτική να αυξήσει αυτό το νούμερο στα 250.000 για το 2013.
Οι εξαγωγές όμως σταμάτησαν στα μέσα Δεκεμβρίου επειδή οι Κούρδοι πλησίασαν αρκετά γρήγορα την ποσότητα-στόχο.
Η Βαγδάτη κατέβαλε αρχικά ένα ποσό 560 εκατ. δολαρίων στην περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν. Ωστόσο εκκρεμεί μία ακόμη δόση για τις ξένες επιχειρήσεις.
Η εξαγωγή αργού πετρελαίου, καθώς και... μικρών ποσοτήτων συμπυκνωμάτων, δείχνει επίσης την εντεινόμενη δυσανεξία των Αρχών της αυτόνομης περιφέρειας, όπου οι Κούρδοι είναι η πλειονότητα, έναντι των προσπαθειών της Βαγδάτης να εμποδίσει την πορεία της προς μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία, σύμφωνα με πηγές της πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Οι πρώτες ποσότητες του πετρελαίου μεταφέρθηκαν οδικώς στο τουρκικό λιμάνι της Μερσίνας, στη Μεσόγειο.
Η Βαγδάτη, από την πλευρά της, επιμένει ότι η κεντρική κυβέρνηση διατηρεί το αποκλειστικό και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να εγκρίνει τις εξαγωγές πετρελαίου.
Αξιωματούχοι στην ιρακινή πρωτεύουσα σημειώνουν ότι θεωρούν την εμπορία πετρελαίου από τους Κούρδους παράνομη, ενώ προσθέτουν πως θα καταστήσει πιο δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας για τις καθυστερούμενες οφειλές της κυβέρνησης προς τις πετρελαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο βόρειο Ιράκ.
Η ποσότητα των εξαγόμενων υδρογονανθράκων δεν είναι μεγάλη, αλλά οι πηγές της βιομηχανίας χαρακτηρίζουν το γεγονός μεγάλης συμβολικής σημασίας αφού καθιστά σαφή την πρόθεση της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν να επιτύχει μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία.
Αντιδικία για το πετρέλαιο
Το πετρέλαιο είναι η αιτία της αντιδικίας Βαγδάτης και Κουρδιστάν και απειλεί να υποσκάψει την ενότητα της χώρας, έναν μόλις χρόνο μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο το Κουρδιστάν εξόργισε την Βαγδάτη λόγω των συμφωνιών που έκλεισε με μεγάλες εταιρίες πετρελαίου όπως η Exxon Mobil και η Chevron, με ευνοϊκότερους όρους από εκείνους που ίσχυσαν για κοιτάσματα στο νότιο Ιράκ.
Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν λέει ότι είναι δικαίωμα της να υπογράφει συμβάσεις με ξένες πετρελαϊκές εταιρείες το οποίο πηγάζει στο ιρακινό Σύνταγμα που καταρτίστηκε μετά την εισβολή του 2003, όταν ανατράπηκε ο Σαντάμ Χουσεΐν.
Στα πλαίσια μίας συμφωνίας των δύο μερών τον Σεπτέμβριο, το Κουρδιστάν δεσμεύτηκε να εξάγονται από τον αγωγό 200.000 βαρέλια την μέρα για τους δύο τελευταίους μήνες του 2012 και με την προοπτική να αυξήσει αυτό το νούμερο στα 250.000 για το 2013.
Οι εξαγωγές όμως σταμάτησαν στα μέσα Δεκεμβρίου επειδή οι Κούρδοι πλησίασαν αρκετά γρήγορα την ποσότητα-στόχο.
Η Βαγδάτη κατέβαλε αρχικά ένα ποσό 560 εκατ. δολαρίων στην περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν. Ωστόσο εκκρεμεί μία ακόμη δόση για τις ξένες επιχειρήσεις.