«Αιώνια συμμαχία» χαρακτήρισε χθες ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα τη σχέση της χώρας του με το Ισραήλ, το οποίο επισκέπτεται για πρώτη φορά με αυτή του την ιδιότητα.
Βαθειά φράση και διπλά σημαντική όχι μόνον για τις δύο παραπάνω χώρες, αλλά και για μας: για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Αιώνια είναι, και πρέπει να λέγεται, ειδικά στις δύσκολες στιγμές η συμμαχία Ελλάδας – Κύπρου. Επίσης, ταυτόχρονα, οι δύο χώρες μας πρέπει να σκεφτούν πολύ σοβαρά, σήμερα σοβαρότερα από ποτέ, ότι το...μέλλον τους είναι άρρηκτα δεμένο με το να αποτελέσουν κι εκείνες τμήματα αυτής της «αιώνιας συμμαχίας» στην οποία αναφέρθηκε ο Αμερικανός πρόεδρος. Κι αυτό επειδή στην ουσία η Ελλάδα και η Κύπρος συναποτελούν το ανατολικό σύνορο του δυτικού κόσμου και, ειδικά αυτή τη στιγμή, οι δύο χώρες που περισσότερο από κάθε άλλη θέλουν την Ελλάδα και την Κύπρο να παραμείνουν ενεργές και ισχυρές, είναι ακριβώς οι ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Μας χρειάζονται και τους χρειαζόμαστε. Εχουμε μακράν περισσότερα κοινά συμφέροντα από διαφορές. Αντιμετωπίζουμε κινδύνους, προκλήσεις αλλά και προοπτικές που αν συνεργαστούμε όσο στενότερα γίνεται σε όλα τα πεδία θα είμαστε όλοι ωφελημένοι.
Μετά το κυπριακό όχι στον γερμανικό εκβιασμό, η Λευκωσία (που τόλμησε να μην τον αποδεχθεί) και, μαζί της η Αθήνα (που τρία χρόνια τώρα δεν τόλμησε), θέλουν δεν θέλουν, εισέρχονται πλέον de facto στο επίκεντρο μιας πολύ πιο σύνθετης πραγματικότητας και, συνεπώς, στο πεδίο της μεγάλης πλέον πολιτικής.
Δεν είναι πια μόνον η κρίση χρέους της ευρωζώνης, αλλά και η «συνάντησή» της με εκείνη της γεωπολιτικής αναδιάταξης που διαπλέκονται τώρα μεταξύ τους στην πιο δυσχερή περιοχή του κόσμου: στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Τι μπορεί όμως να σημαίνει αυτή η εξέλιξη;
Κυρίως σημαίνει ότι οι «παίκτες» δεν είναι πια μόνον εκείνοι που ήταν μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα: τώρα, καθοριστικό πλέον ρόλο στις εξελίξεις έχουν οι Ρώσοι. Αμεση, αδήριτη συνέπεια αυτού, είναι ότι και το Αμερικανικό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις αλλάζει εντελώς πλαίσιο, όπως άλλωστε συμβαίνει και με εκείνο των Ισραηλινών, των Αγγλων αλλά, και υπό άλλο πρίσμα, των Τούρκων.
Η Ρωσία αναδυκνείεται τώρα σε καθοριστικό παράγοντα της κυπριακής εξίσωσης, αλλά, ακριβώς γι αυτό το λόγο, εν τέλει και της ελληνικής στάσης, καθώς, με αυτό τον τρόπο, η Μόσχα επιθυμεί να πετύχει κάτι για το οποίο η πολιτική της παλεύει εδώ και πάνω από διακόσια χρόνια: να βρει ένα ισχυρό έρεισμα στη Μεσόγειο.
Δεν είναι μόνον το ζήτημα της τραπεζικής διείσδυσης – αυτό είναι το εφαλτήριο: η ουσία είναι οι ενεργειακοί πόροι και, ακόμα περισσότερο, η γεωπολιτική θέση της Κύπρου, κυριολεκτικά πολύτιμη για όποιον μπορέσει να ακυρωθεί σε αυτήν. Πολύ περισσότερο, ο κοινός γεωπολιτικός τόπος Ελλάδας – Κύπρου, αποκτά, αν εμείς πρώτοι τον δούμε ως τέτοιον, τεράστια σημασία όταν όλα γύρω και μέσα διακυβεύονται.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν θα επιτρέψουν οι δυτικές δυνάμεις να αξιοποιήσει η Ρωσία την κρίση χρέους και με αυτά τα χρήματα να προκαλέσει μια μείζονα προς όφελός της γεωπολιτική αναδιάταξη.
Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό με τρόπο εθνικά επωφελή και για την Κύπρο και για την Ελλάδα είναι απαραίτητο πρώτον να μην υπάρχει ίχνος καχυποψίας και νεφών μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας – κάτι τέτοιο θα είναι εγκληματικό – και δεύτερον να γίνουν αμέσως πυκνές και αξιόπιστες διπλωματικές κινήσεις και από τις δύο χώρες, συντονισμένα και αποφασιστικά, στις σωστές κατευθύνσεις: προς τις χώρες με τις οποίες μπορεί να σχηματιστεί ένας πολύ ισχυρός πόλος κοινών συμφερόντων. Κι αυτές είναι ακριβώς οι ΗΠΑ και το Ισραήλ και, σε ευρωπαικό επίπεδο, η Γαλλία και ενδεχομένως η Αγγλία.
Ο πιο ισχυρός βραχίονας για την ασφάλειά της Κύπρου τον τελευταίο ένα και πλέον χρόνο είναι το Ισραήλ: πολλοί εδώ δεν το γνωρίζουν, αλλά σε όλο αυτό το διάστημα ισραηλινά αεροσκάφη εδρεύουν ουσιαστικά μόνιμα στην Πάφο για την προστασία των ερευνών.
Ταυτόχρονα, το Ισραήλ είναι ένας από τους ελάχιστους ισχυρούς και κινητικούς συνομιλητές και της Ουάσιγκτον και της Μόσχας και μπορεί να παίξει το ρόλο γέφυρας σε παλιές αντιθέσεις, μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην εξεύρεση μίας νέας γεωπολιτικής ισορροπίας καθώς έχει πολλαπλό και ζωτικό συμφέρον η Κύπρος να σταθεί όρθια.
Κύπρος, Ελλάδα, ΗΠΑ και Ισραήλ, πρέπει και μπορούν τώρα να συνεργαστούν στενότατα για τη διαμόρφωση μιας νέας ισορροπίας στην οποία, εκτός όλων των άλλων, οι όποιες αντιθέσεις Ρωσίας – ΗΠΑ δεν θα «πνίξουν» την Κύπρο, αλλά, αντίθετα, θα υπερκεραστούν με άξονα ένα κοινό συμφέρον.
Η Ελλάδα, μαζί με την Κύπρο, πρέπει να τολμήσουν, να σχεδιάσουν, να ανοιχτούν, να αξιοποιήσουν την ίδια τους την ύπαρξη που επί δεκαετίες την έχου ουσιαστικά εγκαταλείψει.
Αυτός είναι ο μόνος δρόμος. Και τον δρόμο τον φτιάχνεις μόνος σου. Δεν περιμένεις ούτε να στον υποδείξουν, ούτε, πολύ περισσότερο, να στον επιβάλλουν. Πρέπει να γίνει και πρέπει να γίνει τώρα.
Άρθρο του κ.Γ.Π.Μαλούχου,
αναδημοσιεύεται από το Βήμα.
