Η πιο αδύναμη στεγαστική αγορά του πλανήτη είναι η ελληνική, ενώ τα ακίνητα στην Ελλάδα καταγράφουν παγκόσμιο ρεκόρ υποχώρησης τιμών και κατά το α' τρίμηνο του 2013.- ("κλικ" στον πίνακα για μεγέθυνση)
Τα στοιχεία αυτά αποκαλύπτει η τελευταία έρευνα του του δικτύου Global Property Guide για τους πρώτους μήνες του έτους οι οποίοι μήνες δε... διαφέρουν και πολλοί από την τελευταία πενταετία. Η ελληνική κτηματαγορά βρίσκεται σε βαθιά ύφεση, η ζήτηση είναι μηδενική, νέες κατοικίες δεν κτίζονται, ενώ η διόρθωση των τιμών συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.
Σύμφωνα με την έρευνα του Global Property Guide, το πρώτο τρίμηνο του 2013 οι τιμές των σπιτιών υποχώρησαν κατά 11,55% (ονομαστικές τιμές) σε ετήσια βάση και είναι το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης μεταξύ 42 αγορών. Όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση «η ελληνική στεγαστική αγορά είναι η αδύναμη παγκοσμίως.
Με βάση τις αποπληθωρισμένες τιμές η μείωση το α΄τρίμηνο φτάνει το 11,53%, παρουσιάζοντας μικρή? βελτίωση από το 10,1% που παρατηρήθηκε πέρυσι το αντίστοιχο τρίμηνο. Παράλληλα, οι τιμές μειώθηκαν μόλις 0,22% από τρίμηνο σε τρίμηνο και πρόκειται για την πιο αργή υποχώρηση από το 1ο τρίμηνο του 2011». Το γεγονός της αργής μείωσης οδηγεί σε ένα βασικό συμπέρασμα: Ότι η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται κοντά στον πάτο και γι΄αυτό η μείωση τιμών θα είναι στο εξής πιο αργή, χωρίς πάντως να υπάρχουν σοβαρά σημάδια ανάκαμψης.
Μεγάλη «βουτιά»
Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγουν και οι αναλυτές της εταιρείας Knight Frank, οι οποίοι αναφέρουν ότι οι τιμές στην εγχώρια αγορά κατοικίας κατέγραψαν το μεγαλύτερο ποσοστό πτώσης (-11,8), μεταξύ 55 χωρών παγκοσμίως το διάστημα Απριλίου 2012 - Μαρτίου 2013.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι με βάση τις ονομαστικές τιμές, σε 30 από τις 42 χώρες παγκοσμίως παρατηρείται αύξηση στις τιμές των κατοικιών, κάτι που σημαίνει ότι η «βουτιά» της Ελλάδας οφείλεται κυρίως στη μεγάλη ύφεση της οικονομίας και στην πρόβλεψη ότι το 2013 θα υπάρξει συρρίκνωση κατά 4,2%, μετά το 6,4% το 2012 και το 7,1% το 2011.
Η κατάρρευση της ελληνικής κτηματαγοράς φαίνεται να έρχεται ως φυσικό επακόλουθο της αδυναμίας των Ελλήνων να αγοράσουν ακίνητα και της συσσώρευσης ενός σημαντικού αριθμού απούλητων σπιτιών που ξεπερνά τα 250.000 πανελλαδικά. Από την άλλη, οι αγοραπωλησίες είναι πλέον ελάχιστες και κατά κύριο λόγο αφορούν ακίνητα που αγοράζουν ξένοι ή μικρά και μεταχειρισμένα σπίτια.
Τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης που εκδίδονται σε κάθε μίσθωση ή αγοραπωλησία, δείχνουν το μέγεθος της κρίσης. Από την 1η Ιανουαρίου 2011 που ξεκίνησε ο θεσμός των ΠΕΑ μέχρι σήμερα, δηλαδή σε 2,5 χρόνια, εκδόθηκαν 340.000 Πιστοποιητικά.
Από αυτά τα 220.000 εκδόθηκαν για ενοικιάσεις ακινήτων, τα 59.000 με αφορμή πώληση ή μεταβίβαση ακινήτου και τα 42.500 με βάση το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον». Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο αλλάζουν χέρια 23.000 ακίνητα ή περίπου 2.000 ακίνητα το μήνα. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών, ωστόσο, αφορά σε μεταβιβάσεις με γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά και λίγες είναι οι πραγματικές αγοραπωλησίες.
Η Εθνική τράπεζα εκτιμά ότι η κρίση στα ακίνητα παίρνει μόνιμο χαρακτήρα. Το 2012 έγιναν λιγότερες από 4.000 μεταβιβάσεις νεόδμητων οικιστικών ακινήτων όταν το 2007 αντίστοιχα είχαν μεταβιβαστεί 100.000 κατοικίες.
Συγκεκριμένα, πέρυσι οι τράπεζες προέβησαν σε εκτιμήσεις 28.160 σπιτιών για τραπεζικούς σκοπούς, έναντι 41.623 το 2011. Ομως ο αριθμός των αγοραπωλησιών είναι μικρότερος και με βάση τις εκτιμήσεις της Εθνικής δε θα πρέπει να ξεπερνούν τις 8-10 χιλιάδες. Με δεδομένο ότι πάνω από 60% πρόκειται για αγοραπωλησίες παλαιών ακινήτων, οι μεταβιβάσεις καινούργιων σπιτιών ήταν κάτω από 4.000.
10.000 ακίνητα
Για μέτρο σύγκρισης λαμβάνεται το 2007 όπου είχαν εκτιμηθεί 148.125 οικιστικά ακίνητα, εκ των οποίων το 70% αφορούσε νεόδμητα (περί τα 100.000). Η έλλειψη αγοραστικού ενδιαφέροντος, άλλωστε, φαίνεται κι από το γεγονός ότι δεν κτίζονται νέα σπίτια και η οικοδομή έχει στην κυριολεξία καταρρεύσει. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μέσα στο 2013 θα κτιστούν λιγότερα από 10.000 καινούργια σπίτια όταν το 2007 ο αριθμός των νέων κατοικιών είχε αγγίξει τις 104 χιλιάδες κάτι που σημαίνει η υποχώρηση φτάνει το 90% μέσα σε μια εξαετία.
Πέρυσι όπου η οικοδομή και η κτηματαγορά βρέθηκε στη χειρότερη χρονιά των τελευταίων 50 ετών, κτίστηκαν 18.321 καινούργια σπίτια. Ωστόσο, φαίνεται ότι φέτος θα σημειωθεί νέο αρνητικό ρεκόρ καθώς τον Ιανουάριο κτίστηκαν 1.165 νέες κατοικίες και τον Φεβρουάριο μόλις 788 σπίτια σε όλη την Ελλάδα.
Πλειστηριασμοί
Την κατάσταση αναμένεται να επιτείνει μια πιθανή επαναφορά των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, ένα θέμα που έχει ανοίξει η τρόικα η οποία πιστεύει έτσι ότι θα υπάρξει εξορθολογισμός της κτηματαγοράς.
Όπως εκτιμάται, άλλα 150.000 σπίτια θα βγουν στο σφυρί και θα προστεθούν στα 250.000 απούλητα. Δηλαδή 400.000 ακίνητα θα? αναζητούν αγοραστή σε τιμές από 30% έως 50% χαμηλότερες από τα υψηλά του 2007.
Σύμφωνα με την τρόικα, προκειμένου να μειωθούν οι τιμές και να έρθουν ξένοι να τα αγοράσουν «σκοτωμένα», θα υπάρξει και δραματική μείωση της περιουσίας των Ελλήνων οι οποίοι τα τελευταία χρόνια επένδυσαν τις αποταμιεύσεις τους στα ακίνητα ή δανείστηκαν τεράστια ποσά. Το αποτέλεσμα είναι χιλιάδες δανειολήπτες να πληρώνουν για ακίνητα που έχουν υποστεί δραματική υποχώρηση της αξίας τους.
Εκρηκτική αύξηση τιμών στην Τουρκία
Η έρευνα του δικτύου Global Property Guide δείχνει ότι στις περισσότερες αγορές ακινήτων της Ευρώπης υπάρχουν σημάδια ανάκαμψη.
Σε ονομαστικές τιμές, η μεγαλύτερη αύξηση τιμών σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο 2013, καταγράφεται στην Τουρκία με 16,04% και ακολουθεί η Δανία με 8,01% και η Νορβηγία με 5,99%. Στη Γηραιά Ήπειρο, εκτός της Ελλάδας, πτωτικά κινούνται η Ολλανδία (-8,35%), η Ισπανία (-7,90%), η Πορτογαλία (-6,75%), η Κροατία Ζάγκρεμπ (-6,23%) και η Ρουμανία (-4,49%).
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τη μεγαλύτερη αύξηση τιμών καταγράφει το Ντουμπάι με 28,97% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του έτους και ακολουθεί το Χονγκ Κονγκ με 24,51% και η Ινδία Δελχί με 20,24%.
Του Βασίλη Σ. Κανέλλη
