- Οι ραγδαίες κλιματολογικές αλλαγές και το λιώσιμο των πάγων έχει ως αποτέλεσμα να ανοίγουν νέοι θαλάσσιοι δρόμοι στην Αρκτική, τους οποίους έχουν αρχίσει να εκμεταλλεύονται σταδιακά ναυτιλιακές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και αρκετές ελληνικών συμφερόντων.
Ο διάπλους της Αρκτικής έχει ως αποτέλεσμα τα φορτία από τα λιμάνια της δυτικής Ευρώπης να πηγαίνουν στην...Απω Ανατολή σχεδόν σε μισό χρόνο απ’ όσο κάνουν έως σήμερα όταν τα πλοία ταξιδεύουν με βάση την ρότα μέσω της διώρυγας του Σουέζ.
Κύκλοι της ναυτιλίας επισημαίνουν ότι εκτός από το μεγάλο οικονομικό κέρδος υπάρχει τεράστια ωφέλεια και για το περιβάλλον από την εξοικονόμηση ρύπων αφού καταναλώνονται λιγότερα καύσιμα.
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες φρόντισαν από νωρίς να ναυπηγήσουν τα λεγόμενα ice class πλοία που ταξιδεύουν σαν παγοθραυστικά. Έχουν ήδη εντάξει στους στόλους τους πλοία όλων των τύπων όπως δεξαμενόπλοια, φορτηγά, LNG και LPG . Είναι ειδικές κατηγορίες που μπορούν να ταξιδεύουν σε περιοχές όπου απαιτούνται ειδικές αντοχές και εργαλεία που δουλεύουν ακατάπαυστα σε θερμοκρασίες κάτω των 35 βαθμών, εκεί όπου οι θάλασσες είναι πάντα παγωμένες.
Μεταξύ αυτών είναι ο Ευάγγελος Μαρινάκης με την Capital Product Tanker, η Laskaridis Shipping του Ομίλου Λασκαρίδη, ο Γιώργος Προκοπίου με τη Dynacom, ο Νίκος Τσάκος με την Tsakos Energy Navigation(TEN), ο Ανδρέας Μαρτίνος με τη Minerva Μarine, ο Ντίνος Μαρτίνος με τη Thenamaris (TEN), ο Χάρης Βαφειάς με τη Stealth Gas και ο Συμεών Παληός με Diana Shipping.
Το βόρειο πέρασμα ή Αρκτική οδός (Northern Sea Route-NSR/Arctic Route ) έχει ανοίξει για τη διεθνή ναυτιλία από το 2010. Έως τότε από την περιοχή διέπλεαν μόνο πλοία ρωσικών συμφερόντων.
Η Laskaridis Shipping ήταν η πρώτη ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία που χρησιμοποίησε το NSR, το 2011 με το πλοίο Rainfrost.
Πέρσι δύο ακόμη ελληνικά πλοία ταξίδεψαν μέσω του βορείου περάσματος: Το Skyfrost Reefer της Laskaridis Shipping με φορτίο κατεψυγμένα ψάρια και το OB RINER της Dynagas με φορτίο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG Carrier) που ήταν το πρώτο LNG που διέσχισε το Northern Sea Route.
Πέρυσι διέπλευσαν το NSR, 46 πλοία έναντι 34 το 2011 και μόλις έξι το 2010. Το 2013 αναμένεται να κάνουν τον διάπλου του Βορείου Περάσματος περισσότερα από 70 πλοία. Μάλιστα σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές η ρωσική κυβέρνηση μελετάει το ενδεχόμενο να επιστρέψει και σε πλοία που δεν είναι κατηγορίας ice class να περάσουν από NSR εφόσον δεν υπάρχει πάγος.
Η Αρκτική καλύπτει την περιοχή γύρω από τον Βόρειο Πόλο και περιλαμβάνει τον Αρκτικό Ωκεανό και εδάφη οκτώ χωρών, Νορβηγίας, Ρωσίας, ΗΠΑ, Δανίας, Γροιλανδίας, Φιλανδίας, Ισλανδίας, Σουηδίας και Καναδά. Ακόμη δεν υπάρχει Διεθνής Συνθήκη και για αυτό καμία χώρα δεν έχει κυριαρχικά δικαιώματα στον Βόρειο Πόλο και γύρω από τον Αρκτικό Ωκεανό.
Οι νέες δυνατότητες ναυσιπλοΐας που παρουσιάζονται για τα πλοία στην Αρκτική μέσω της χρήσης τόσο της Αρκτικής Οδού (Arctic Route / Northern Sea Route) όσο και του Βορειοδυτικού Περάσματος (North West Passage) οδηγεί σε διαβουλεύσεις μεταξύ των παράκτιων χωρών της Αρκτικής, των άλλων ενδιαφερόμενων ναυτιλιακών χωρών και της Διεθνούς Κοινότητας (ΟΗΕ, ΙΜΟ, ΕΕ) για την επίλυση μιας σειράς κρισίμων ζητημάτων όπως εκείνων που αφορούν στην ασφαλή διέλευση των πλοίων από τις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές, στην προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, στην δικαιοδοσία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των παράκτιων χωρών της Αρκτικής, καθώς επίσης στην αποσαφήνιση του νομικού καθεστώτος των υδάτων της Αρκτικής -χωρικά ύδατα, ΑΟΖ, καλυμμένες με πάγο περιοχές.
Το θέμα “Arctic Shipping” εξετάζεται ήδη στον ΙΜΟ-Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό με σκοπό την υιοθέτηση του “Polar Code”, ο οποίος θα καθορίζει διεθνώς αποδεκτά standards για την ασφάλεια ναυσιπλοΐας, προστασία θαλασσίου περιβάλλοντος, κ.α., τα οποία θα εφαρμόζονται τόσο από τις Αρκτικές χώρες, όσο και από τις άλλες ναυτιλιακές χώρες, που έχουν ενδιαφέρον για τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή.
Λόγω της συνεχώς αυξανόμενης σημασίας της ναυσιπλοΐας στην Αρκτική, αλλά και της ευαισθησίας και του υψηλού ενδιαφέροντος που επιδεικνύει ο διεθνής εφοπλισμός (international ship operators) για την ασφαλή διέλευση των πλοίων και την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, το International Chamber of Shipping (ICS) διαμόρφωσε κείμενο θέσεων, στο οποίο καταγράφονται οι αρχές που θα πρέπει να διέπουν τη ναυσιπλοΐα στην Αρκτική.
Του κ.Μηνά Τσαμόπουλου
