Σύμφωνα με τον οίκο Fitch Ratings η μεγέθυνση των αναδυομένων χωρών περιορίζεται σημαντικά λόγω κυρίως δύο γεγονότων: της σχεδόν στασιμότητας της ευρωζώνης , (η ευρωζώνη θα παρουσιάσει ύφεση -0,6% για το 2013) και της ανακοίνωσης της FED περί περιορισμού της ποσοτικής διευκόλυνσης στη νομισματική πολιτική στο τέλος του 2013.
Ο ρυθμός μεγέθυνσης των αναδυομένων ευρωπαϊκών χωρών θα περιορισθεί στο... 2,3% το 2013 έναντι 2,5% το 2012.
Άμεσο αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση του ασφαλίστρου κινδύνου των αναδυομένων αγορών της Ευρώπης. Δηλαδή οι χώρες θα δανείζονται με υψηλότερο επιτόκιο. Στην κατηγορία των χωρών αυτών συμπεριλαμβάνονται η Ρωσία και η Τουρκία δύο χώρες οι οποίες έχουν επιδείξει μεγάλους ρυθμούς μεγέθυνσης τα τελευταία δέκα έτη. Σύμφωνα με τον συγκεκριμένο οίκο αξιολόγησης στην κατηγορία των χωρών αυτών περιλαμβάνονται επίσης η Πολωνία και η Λετονία (με σταθερή προοπτική) η Κροατία, Σλοβενία ,Σερβία και Ουκρανία με αρνητική προοπτική.
Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης η κατάσταση στην Τουρκία αποτελεί ένα μυστήριο. Εντοπίζει το πρόβλημα στο ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το οποίο ανέρχεται στο 6,8% χρηματοδοτείται κατά 90,0% από βραχυπρόθεσμες επενδύσεις χαρτοφυλακίου. Όμως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τον Νοέμβριο του 2012 ο ίδιος οίκος είχε προτείνει τα τουρκικά χρεόγραφα ως επενδυτικούς στόχους. Σήμερα φαίνεται να αναγνωρίζει τις δυσκολίες της τουρκικής οικονομίας και θεωρεί ότι στο προσεχές μέλλον μπορεί να χρειασθεί υποβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας* . Όπως έχω επανειλημμένα σημειώσει όλα αυτά τα αναπτυξιακά υποδείγματα βρίσκονται εντελώς εκτεθειμένα στις κινήσεις των διεθνών βραχυπρόθεσμων κεφαλαίων και τις βουλήσεις των μεγάλων θεσμικών επενδυτών.
Παράλληλα οι πιέσεις στην ισοτιμία του νομίσματος συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Κάτω από αυτή την πίεση η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προέβηκε πριν λίγες μέρες στην πώληση 2,25 δις σε ξένο νόμισμα από τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα σε μια προσπάθεια να συγκρατήσει τη διολίσθηση του τουρκικού νομίσματος έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Εγκαινιάζεται έτσι μια περίοδος σφικτής νομισματικής πολιτικής σε μια αβέβαιη περίοδο . Το τουρκικό νόμισμα άγγιξε το χαμηλότερο σημείο της , 1,9740 , έναντι του αμερικανικού νομίσματος από την εποχή της σταθεροποίησής της το 2005. Τον Ιούνιο η Κεντρική Τράπεζα είχε προβεί σε πώληση 350 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι αναλυτές περιμένουν να δουν τις επιδράσεις της σφιχτής νομισματικής πολιτικής στην πιστωτική επέκταση αλλά και στη μεγέθυνση του ΑΕΠ. Είναι γνωστό άλλωστε ότι οι εισροές βραχυπρόθεσμων κεφαλαίων αποτελούν τη βάση της επεκτατικής πολιτικής η οποία αποτελεί το πυλώνα υποστήριξης της μεγέθυνσης του ΑΕΠ της χώρας.
Η εγκατάλειψη της τουρκικής λίρας από βραχυπρόθεσμα κεφάλαια σαφώς έχουν σχέση με τις προθέσεις της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας να προχωρήσει σε σταδιακή άρση της πολιτικής της νομισματικής επέκτασης αλλά προφανώς και με τα γεγονότα του πάρκου Gezi αλλά σίγουρα και με τα γεγονότα της Αιγύπτου και τη στάση που η κυβέρνηση Ερντογάν κράτησε σε αυτά.
Του κ.Κώστα Μελά
Καθηγητή Οικονομικών, Συγγραφέα
