Στην πολυαναμενόμενη συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ακούσαμε σε γενικές γραμμές αυτά που περιμέναμε.
Ο Ομπάμα –και γενικότερα η αμερικανική πλευρά, από οικονομολόγους του Χάρβαρντ μέχρι τον υπουργό οικονομικών της χώρας- εκτιμά ότι η λιτότητα μόνη της δεν οδηγεί κάπου. Αντίθετα, προκαλεί έναν φαύλο κύκλο ύφεσης. Κι αν αυτό ήταν πρόβλημα μόνο της Ευρώπης, μπορεί και να μην τους ένοιαζε και τόσο. Αλλά θεωρούν ότι δημιουργεί παγκόσμια αποσταθεροποίηση, λόγω της σημασίας της οικονομίας της Ευρωζώνης συνολικά για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Η άποψη των αμερικανών και ιδίως του Ομπάμα είναι ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες με αδύναμες οικονομίες της Ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα, είναι μεν αναγκαίες, αλλά δεν μπορούν να γίνονται υπό το καθεστώς μιας τέτοιας ύφεσης. Θεωρούν ότι πρέπει με διάφορους τρόπους να πυροδοτηθεί η ανάπτυξη πρώτα, ώστε να συγκρατηθεί η ανεργία. Κι έτσι να εξισορροπηθούν οι πόροι που θα φύγουν από την οικονομία μέσω των διαρθρωτικών αλλαγών (της δημιουργίας λιγότερο σπάταλου ή περισσότερο παραγωγικού κράτους, για την περίπτωση της Ελλάδας). Θεωρούν δηλαδή ότι η ανάπτυξη μπορεί να απορροφήσει τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες των διαρθρωτικών αλλαγών. Αντίθετα, η ύφεση απλά βαθαίνει το τέλμα μιας οικονομίας. Κι όσο αφαιρείς πόρους από την οικονομία, τόσο μεγαλώνεις το πρόβλημα.
Από την άλλη πλευρά, έχω την αίσθηση, παρακολουθώντας και το CNN η Ελλάδα δεν είναι τόσο μεγάλο ζήτημα για την αμερικανική διπλωματία. Η συνάντηση Ομπάμα- Σαμαρά δεν τους απασχόλησε και ιδιαίτερα. Περισσότερο το CNN ασχολείται με το ζήτημα των σχέσεων με τον Πούτιν και με την μη συνάντηση του Ομπάμα με τον Ρώσο πρόεδρο, παρά με την πραγματοποίηση της συνάντησης με τον Σαμαρά. Με την Ρωσία οι σχέσεις έχουν οξυνθεί λόγω του ασύλου στον Σνόουντεν, που ξυπνάει και τις δύο χώρες ψυχροπολεμικά αντανακλαστικά, που βγαίνουν από το χρονοντούλαπο της ιστορίας. Έσκασε και το θέμα με την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων στην Ρωσία, που έδωσε λαβή στον Ομπάμα να καταφερθεί κατά της Ρωσίας- στην Αμερική τα ατομικά δικαιώματα ήταν πάντα πολύ ψηλά στην ατζέντα του ενδιαφέροντος των ΜΜΕ και της κοινής γνώμης.
Ακόμα πιο μείζον θέμα για τις ΗΠΑ είναι η Συρία, με τον εμφύλιο εκεί να κλιμακώνεται και τις σφαγές να συνεχίζονται με απάνθρωπη αγριότητα και από τις δύο πλευρές. Η αμερικανική διπλωματία βρίσκεται σε αδιέξοδο. Από την μία, τον Άσαντ είναι προφανές ότι δεν τον θέλουν. Από την άλλη, βλέπουν ότι στην πλευρά των ανταρτών εισχωρούν όλο και περισσότερα ισλαμιστικά εξτρεμιστικά στοιχεία, τα οποία αποτελούν τον νούμερο 1 εχθρό για την αμερικανική εξωτερική πολιτική από την 11η Σεπτεμβρίου. Και όχι μόνο δεν επιθυμούν να εξοπλίσουν τους αντάρτες, γι' αυτόν τον λόγο. Επίσης, φοβούνται, ότι μπορεί οι ισλαμιστές εξτρεμιστές να αποκτήσουν πρόσβαση στο χημικό οπλοστάσιο του καθεστώτος Άσαντ.
Γ.Σμυρνής
