- Πάνω από 50 δισ. ευρώ υποχρεώσεων έχουν ρυθμίσει ήδη τα πιστωτικά ιδρύματα
- Τα «κλειδιά» για να εξασφαλίσετε την πιο ευνοϊκή συμφωνία
Κατενάτσιο με τα «κόκκινα» δάνεια και φουλ επίθεση με τις ρυθμίσεις παίζουν οι τράπεζες, προσπαθώντας να μετριάσουν την απειλή των...επισφαλειών, η οποία έχει άμεσες επιπτώσεις στα κεφάλαιά τους.
Οι τράπεζες δέχονται να ρυθμίσουν ακόμη και δάνεια σε καθυστέρηση, ιδιαίτερα καταναλωτικά και πιστωτικές κάρτες, προκειμένου να ανακόψουν το «τσουνάμι» των επισφαλειών.
Επίσης, κατά περίπτωση μπορεί να «κουρέψουν» και μέρος του χρέους, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που έχει καταβληθεί το μεγαλύτερο μέρος των προβλεπόμενων τόκων», ενώ, πλέον, οι ρυθμίσεις είναι αλά καρτ, ανάλογα με το πιστοληπτικό προφίλ του δανειολήπτη, το ύψος της οφειλής και το είδος του δανείου.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εγγραφή προσημείωσης/υποθήκης σε ακίνητο, αφού έτσι μπορούν να «συμμαζευτούν» όλα τα χρέη σε ένα δάνειο, μειώνοντας σημαντικά το επιτόκιο, άρα και τη δόση.
Πάνω από 1,5 εκατ. στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια έχουν ρυθμιστεί τους τελευταίους 18 μήνες, σύμφωνα με εκτιμήσεις των τραπεζών, υπερβαίνοντας με συντηρητικούς υπολογισμούς σε αξία τα 50-55 δισ. ευρώ. Μόνο στο πρώτο τρίμηνο του 2013 σε επαναδιαπραγμάτευση και αναχρηματοδότηση μπήκε το 5,6% του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 12,78 δισ. ευρώ. Ανάλογη ήταν η επίδοση και το τέταρτο τρίμηνο του 2012.
Εάν σε αυτά προσμετρηθούν και οι αναδιαρθρώσεις επιχειρηματικών δανείων, το ποσό φτάνει σε δυσθεώρητα ύψη, τρανή απόδειξη του οικονομικού αδιεξόδου που βιώνουν φυσικά και νομικά πρόσωπα λόγω της ύφεσης. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο ασφυκτική, καθώς πλέον σχεδόν τρία στα δέκα δάνεια δεν εξυπηρετούνταν στο πρώτο τρίμηνο του 2013, ανεβάζοντας τις επισφάλειες στο 29% ή στα 66,2 δισ. ευρώ.
Το 60% των μη εξυπηρετούμενων δανείων αφορά σε επιχειρηματικές χορηγήσεις, ενώ ξεπερνούν τις 500.000 τα νοικοκυριά που δεν πληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών, καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών τους καρτών.
«Δεν έχει σημασία πόσο θα μειωθεί η δόση, αρκεί να αποπληρώνεται», ανέφερε στο «Εξυπνο Χρήμα» κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος, καθώς τον προηγούμενο χρόνο το 50% των ρυθμισμένων δανείων παρουσίασε εκ νέου καθυστέρηση μέσα σε διάστημα λιγότερο των τριών μηνών.
Αλλά και η τρόικα έχει στείλει σαφές μήνυμα στις διοικήσεις των τραπεζών να ρυθμίσουν όλα τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση ακόμα και 30 ημερών. Στόχος είναι με την έλευση του 2014 να έχει περιοριστεί το ποσοστό των καθυστερούμενων δανείων.
Τι προσφέρουν οι τράπεζες
Είτε πρόκειται για δάνεια σε καθυστέρηση είτε για «ενήμερους» πελάτες, τα πιστωτικά ιδρύματα «κόβουν και ράβουν» στα μέτρα του δανειολήπτη λύσεις για να μειωθεί η μηνιαία δόση, ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι οφειλές του θα συνεχίσουν να αποπληρώνονται ή θα αποκατασταθεί η εξόφληση. Στις περιπτώσεις, δε, πελατών που δεν έχουν μπει στην «κόκκινη ζώνη», η μεταχείριση είναι σαφώς καλύτερη σε σχέση με αυτούς οι οποίοι έχουν καθυστερήσει να καταβάλουν δύο ή και περισσότερες δόσεις.
Εάν κάποιος είναι άνεργος, τότε οι περισσότερες τράπεζες προτείνουν προγράμματα που απαλλάσσουν το δανειολήπτη από κάθε υποχρέωση καταβολής οποιουδήποτε ποσού για ένα χρονικό διάστημα, το οποίο όμως δεν θα υπερβαίνει τους 12-18 μήνες.
Το «Ε.Χ.» παρουσιάζει σήμερα κάποιες από τις επιλογές που προσφέρουν οι τράπεζες, ανάλογα με το ύψος των χρεών, το προφίλ του πελάτη και τις δυνατότητες που έχει να πληρώνει.
1. Καταναλωτικά και κάρτες ρυθμίζονται μόνο με προσημείωση.
Οι τράπεζες, όταν πρόκειται για καταναλωτικά δάνεια και οφειλές από πιστωτικές κάρτες, προτείνουν μία και μοναδική λύση: την προσημείωση ακινήτου.
Η εγγραφή υποθήκης είναι προαπαιτούμενο για να προχωρήσει η ρύθμιση, προκειμένου να έχουν οι ίδιες την «εγγύηση» της εμπράγματης εξασφάλισης και η δόση να μειωθεί αισθητά.
Σήμερα τα επιτόκια στα καταναλωτικά δάνεια είναι της τάξης του 14% με 15%, ενώ στις πιστωτικές κάρτες φτάνουν ακόμα και το 20%. Με την προσημείωση ακινήτου, ουσιαστικά τα καταναλωτικά δάνεια συγκεντρώνονται σε ένα… στεγαστικό με επιτόκιο της τάξης του 4%.
Σε ό,τι αφορά χρέη μόνο από πιστωτικές κάρτες, η λύση που προτείνεται είναι κατάργηση του… πλαστικού και μεταφορά της οφειλής σε καταναλωτικό δάνειο, με χαμηλό επιτόκιο και μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, με την προϋπόθεση της υποθήκης.
2. Επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής με μέγιστη διάρκεια τα 45 έτη και όριο ηλικίας τα 85 έτη.
Το πόσο θα επιμηκυνθεί το δάνειο εξαρτάται από την τρέχουσα ηλικία του δανειολήπτη. Αν για παράδειγμα είναι 40 ετών και το δάνειο που αποπληρώνει σήμερα έχει διάρκεια 20 ετών, τα 20 αυτά χρόνια μπορεί να αυξηθούν σε 45. Αν κάποιος είναι σήμερα 65 και το δάνειο έχει 15 χρόνια διάρκεια αποπληρωμής, μπορεί να επιμηκυνθεί το μέγιστο κατά 20 χρόνια (δηλαδή από 15 στα 35 χρόνια). Η τράπεζα δεν θα σας διευκολύνει περισσότερο, καθώς θα έχετε ήδη υπερβεί το 85ο έτος. Το ηλιακό όριο των 85 είναι «τραβηγμένο» που προσφέρεται από κάποιες τράπεζες, αλλά το συνηθέστερο όριο είναι τα 75 έτη.
3. Καταβολή μόνο τόκων για 18 μήνες με επιτόκιο κυμαινόμενο Euribor τριμήνου προσαυξημένο με περιθώριο 1,85%-2%.
Με το πρόγραμμα αυτό για ενάμιση χρόνο, οι τόκοι του δανείου σταματούν να υπολογίζονται με το επιτόκιο που προβλέπει η αρχική σύμβαση και «κλειδώνουν» με Euribor τριμήνου (σήμερα 0,227%) συν περιθώριο προσαύξησης 1,85%-2%. Αυτό το επιτόκιο σήμερα δεν ξεπερνά το 2,2%.
Αν ένα δάνειο 100.000 ευρώ με 20 χρόνια διάρκεια και επιτόκιο 3,25% έχει σήμερα δόση 573 ευρώ, την περίοδο 2007-2008 είχαν δοθεί και δάνεια με επιτόκιο 1,5%, οπότε η δόση είναι 488 ευρώ. Με τη ρύθμιση, θα πληρώνετε 193 ευρώ, όσα και οι τόκοι. Εννοείται ότι μόλις συμπληρωθεί το 18μηνο, η δόση θα είναι υψηλότερη από την αρχική.
Σε αυτή την περίπτωση, ο δανειολήπτης θα πρέπει να γνωρίζει εξαρχής αν η διάρκεια του συνολικού δανείου θα παραταθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου χάριτος (18 μήνες) και ποιο θα είναι το επιτόκιο μετά το 18μηνο.
Υπάρχουν τράπεζες που δέχονται να μην αλλάξουν το αρχικό επιτόκιο προς το δυσμενέστερο.
4. Καταβολή μόνο των τόκων για τρία χρόνια χωρίς αύξηση στη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου και χωρίς αλλαγή του επιτοκίου.
Από τα δημοφιλέστερα προγράμματα ρύθμισης δανείων που προσφέρουν οι τράπεζες. Στο δάνειο των 100.000 ευρώ, η καταβολή μόνο των τόκων για τρία χρόνια θα μειώσει τη δόση στα 135 ευρώ, αντί για τα 488. Και μετά την τριετία, θα μένουν άλλα 17 χρόνια για να αποπληρωθεί το κεφάλαιο των 100.000 ευρώ με δόση 561 ευρώ.
Αυτού του τύπου η ρύθμιση, χωρίς δηλαδή αύξηση της συνολικής διάρκειας αποπληρωμής, συμφέρει κυρίως αυτούς που έχουν ήδη μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου (π.χ. 30-35 χρόνια), καθώς το ποσό του κεφαλαίου που δεν θα πληρωθεί στην τριετία θα επιμεριστεί σε πολλές δόσεις.
5. Καταβολή κλασματικής δόσης για τρία έτη σε ποσοστό 40% για το πρώτο έτος, 60% για το δεύτερο έτος και 80% για το τρίτο έτος.
Είναι μια πολύπλοκη πρόταση γι’ αυτό θα πρέπει η τράπεζα να δώσει στον ενδιαφερόμενο ένα αναλυτικό δοσολόγιο τόσο για τα τρία χρόνια της ρύθμισης όσο και για το χρονικό διάστημα μετά και μέχρι την οριστική αποπληρωμή του δανείου. Εστω ότι υπάρχει δάνειο 100.000 ευρώ με επιτόκιο 1,5% και 20ετή περίοδο αποπληρωμής. Αντί για 488 ευρώ, η δόση τον πρώτο χρόνο θα είναι 195,23 ευρώ, εκ των οποίων περίπου 135 ευρώ θα καλύπτουν τους τόκους, αλλά για την εξόφληση του κεφαλαίου θα διατίθενται μόλις 60-62 ευρώ.
Το δεύτερο χρόνο η δόση θα είναι 293 ευρώ το μήνα, εκ των οποίων τα 158 – 160 ευρώ θα μειώνουν το κεφάλαιο και τα υπόλοιπα θα καλύπτουν τους τόκους. Τον τρίτο χρόνο η μηνιαία καταβολή θα είναι 390 ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 260 ευρώ θα πηγαίνουν για το κεφάλαιο.
Μόλις τελειώσει η περίοδος της ρύθμισης, το χρέος θα έχει διαμορφωθεί στα 94.219 ευρώ (αντί των 100.000 ευρώ που ήταν αρχικά). Κομβικό σημείο είναι εάν στο τέλος της τριετίας η διάρκεια θα μετρήσει για 20 ή 17 χρόνια (δηλαδή την αρχική διάρκεια μείον τα τρία χρόνια της ρύθμισης). Στην πρώτη περίπτωση, η δόση θα διαμορφωθεί στα 459,87 ευρώ, ενώ στη δεύτερη περίπτωση η δόση θα είναι 528,69 ευρώ.
6. Η νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης για καταβολή του 30% της δόσης.
Υπάρχει η δυνατότητα υπαγωγής στο πρόγραμμα ρύθμισης των δανείων που καθιέρωσε ο νόμος 4161/2013 του υπουργείου Ανάπτυξης και προβλέπει περίοδο χάριτος 48 μηνών με μηνιαία δόση στο 30% του μηνιαίου οικογενειακού εισοδήματος.
Οι δανειολήπτες που θέλουν να υπαχθούν στη ρύθμιση των τραπεζικών δανείων θα πρέπει να έχουν προηγουμένως ρυθμίσει τα χρέη τους προς την εφορία, καθώς απαιτείται στα δικαιολογητικά η προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας.
Οι ρυθμίσεις δανείων
■50 δισ. ευρώ και πλέον υπολογίζονται τα υπό ρύθμιση δάνεια την περίοδο 2012-Ιούνιος 2013
■5,6% των χορηγήσεων αναδιαρθρώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2013, αντιστοιχώντας σε 12,788 δισ. ευρώ
■60% των «κόκκινων» δανείων είναι επιχειρηματικά
■1,5 εκατ. χορηγήσεις αναδιαρθρώθηκε τους τελευταίους 18 μήνες
■66,2 δισ. ευρώ δανείων βρέθηκαν σε καθυστέρηση στο πρώτο τρίμηνο εφέτος
■569.806 δάνεια ιδιωτών είχαν ρυθμιστεί στο τέλος του 2011, αξίας 17,87 δισ. ευρώ
ΡΟΗ ΧΑΪΚΟΥ
(Δημοσιεύεται στο ένθετο Έξυπνο Χρήμα του Τύπου της Κυριακής)
