Οταν ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι, ένας πλανόδιος οπωροπώλης από την Τυνησία, αυτοπυρπολήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2010 (φωτογ.), άναψε και τη σπίθα της επανάστασης στον αραβικό κόσμο.
Εκατομμύρια άνθρωποι, που καθημερινά αγωνίζονταν να τα βγάλουν πέρα, άνθρωποι χωρίς φωνή, όταν έρχονταν αντιμέτωποι με διεφθαρμένους αξιωματούχους, αποφάσισαν ότι ήρθε η ώρα να μιλήσουν, να ξεσηκωθούν.
Χιλιάδες Λίβυες στους δρόμους της Τρίπολης πανηγυρίζουν την πτώση του συνταγματάρχη Καντάφι, ο οποίος κυριάρχησε στη χώρα επί σχεδόν σαράντα χρόνια.Ηταν η αρχή της Αραβικής Ανοιξης, που... γρήγορα από την Τυνησία εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο, τη Συρία, τη Λιβύη, την Ιορδανία, την Υεμένη και το Μπαχρέιν. Μέσα σ' έναν μήνα το καθεστώς Μπεν Αλι στην Τυνησία έπεσε, δύο μήνες αργότερα ο «Φαραώ» της Αιγύπτου, Χόσνι Μουμπάρακ, έχασε την εξουσία και μέσα σ' έναν χρόνο ο απόλυτος δεσπότης της Μέσης Ανατολής, συνταγματάρχης Καντάφι, γνώρισε έναν ατιμωτικό θάνατο στα χέρια των αντιπάλων του. Ηταν και η κορύφωση της Αραβικής Ανοιξης.
Ομως η ανατροπή των δικτατόρων είναι ένα μόνο σκέλος της επανάστασης. Η θεμελίωση νέων δομών πάνω στις οποίες οικοδομείται μια δημοκρατική κοινωνία είναι το άλλο σκέλος και σαφώς το πιο δύσκολο, ιδίως όταν αυτοί που αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν την επόμενη ημέρα προέρχονται από διαφορετικές φυλές, έχουν διαφορετικά πολιτικά και θρησκευτικά πιστεύω και διαφορετικό μορφωτικό επίπεδο.
Σ' αυτές τις δυσκολίες «σκόνταψε» και η αραβική άνοιξη, που την έχει διαδεχθεί πλέον ο χειμώνας, ενώ όπως επισημαίνει και ο Ρόμπιν Ράιτ, δημοσιογράφος και γνώστης της περιοχής, «ο μισός από τον αραβικό πληθυσμό των 350 εκατομμυρίων δεν έχει βιώσει καμία αληθινή αλλαγή».
Τρανό παράδειγμα η Λιβύη, όπου το χάος που επικρατεί στη μετα- Καντάφι εποχή έπιασε νέο ναδίρ την περασμένη Πέμπτη με
την απαγωγή του μεταβατικού πρωθυπουργού Αλί Ζεϊντάν από ομάδα ενόπλων που είχαν πάρει μέρος στην εξέγερση εναντίον του Καντάφι και συνεργάζεται ημι-επίσημα με τις κρατικές αρχές, για την... προστασία της πρωτεύουσας Τρίπολης. Ενδεικτικά της χαοτικής κατάστασης που επικρατεί στη χώρα είναι οι ανακρίβειες και το πέπλο μυστηρίου που σκέπασαν την απαγωγή, καθώς τις πληροφορίες περί απαγωγής διαδέχονταν άλλες περί σύλληψης.Αντίπαλες φυλετικές και θρησκευτικές ομάδες, μια αδύναμη κυβέρνηση και η άνοδος του ισλαμικού εξτρεμισμού είναι το επικίνδυνο και ετερόκλητο μείγμα που απαρτίζει τη Λιβύη του σήμερα και η απαγωγή του Ζεϊντάν ήταν τελικά ένα ακόμα περιστατικό της καθημερινότητας.
Αν και η Λιβύη έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στην Αφρική -πηγή τεράστιου πλούτου για τα μόλις έξι εκατομμύρια κατοίκους της- η πλειονότητα ζει σε συνθήκες φτώχειας.
Οι πετρελαιοπηγές έχουν αποκλειστεί από παραστρατιωτικούς που απαιτούν μεγαλύτερο μερίδιο από τα έσοδα για τις περιοχές τους, ενώ οι ξένες επενδύσεις... σέρνονται εξαιτίας της ανασφάλειας, της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς.
Η Αίγυπτος είναι επίσης ένα τρανό παράδειγμα της εξέλιξης της άνοιξης σε χειμώνα, καθώς οι φιλελεύθεροι και οι νέοι που γέμιζαν καθημερινά την πλατεία Ταχρίρ και έδωσαν τεράστια ώθηση στην επανάσταση, είχαν, όπως αποδείχθηκε, ελάχιστα κοινά με τον φτωχό αγροτικό πληθυσμό που έφερε τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στην εξουσία. Αλλά και η οργάνωση που διωκόταν λυσσαλέα από το προηγούμενο καθεστώς, αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων.
Ο Λίβυος μεταβατικός πρωθυπουργός Αλί Ζεϊντάν μετά την απελευθέρωσή του.Αρχικά, ο Μόρσι επιχείρησε με προεδρικό διάταγμα να γίνει Μουμπάρακ στη θέση του Μουμπάρακ, στη συνέχεια κι αφού αναγκάστηκε να το αποσύρει, δεν έκανε τίποτα για την ήδη βαριά λαβωμένη οικονομία κι όταν το κίνημα Ταμαρόντ βγήκε ξανά στις πλατείες, δημιουργήθηκε γόνιμο έδαφος για το στρατιωτικό πραξικόπημα της 3ης Ιουλίου.
Ο στρατός ανέτρεψε τον Μόρσι, τον φυλάκισε μαζί με όλη την ηγεσία των Αδελφών Μουσουλμάνων, τα δικαστήρια διέταξαν την κατάσχεση όλων των περιουσιακών στοιχειών της οργάνωσης και την υπαγωγή τους στην κυβέρνηση. Για άλλη μια φορά οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι είναι κυνηγημένοι, ενώ κάθε διαδήλωση διαμαρτυρίας των υποστηρικτών τους πνίγεται στο αίμα.
Κι αν στη Λιβύη και την Αίγυπτο βασιλεύει το χάος, η Συρία έχει βυθιστεί σε ένα ατέρμονο εμφύλιο που έχει στοιχίσει μέχρι στιγμής τη ζωή 100.000 ανθρώπων, κι έχει στείλει στην προσφυγιά 2.000.000, ενώ το καθεστώς Ασαντ, παρά τα πλήγματα που έχει δεχτεί, αντέχει ακόμα.
ΤΥΝΗΣΙΑ
Κυβέρνηση ισλαμιστών και δολοφονίες αριστερών
Στη χώρα από την οποία ξεκίνησαν όλα, τις πρώτες ελεύθερες εκλογές μετά την ανατροπή του Μπεν Αλι κέρδισε το ισλαμικό κόμμα Ενάχντα με 37%, με ιδεολογία όμοια με αυτή των Αδελφών Μουσουλμάνων. Σχηματίστηκε μια κυβέρνηση συνασπισμού με δύο μετριοπαθή κόμματα. Η τριανδρία, στην οποία ωστόσο τον πρώτο λόγο είχε το Ενάχντα, επιχείρησε να επιβάλει ισλαμιστική ατζέντα και να ακυρώσει τα ίσα δικαιώματα για τις γυναίκες. Η αντιπολίτευση πραγματοποίησε μεγάλες διαδηλώσεις, ενώ εξαιτίας της κακής κατάστασης της οικονομίας, τα μεγαλύτερα συνδικάτα της χώρας οργάνωσαν μεγάλες απεργίες. Στο μεταξύ, η κυβέρνηση δεχόταν τεράστιες πιέσεις κι από το άλλο άκρο, τους σαλαφιστές που επιχείρησαν να επιβάλουν ένα άκρως συντηρητικό τρόπο ζωής με τη χρήση βίας, απειλών κι όπλων.
Διεργασίες για νέες εκλογές.
Η πολιτική κρίση έφτασε στο αποκορύφωμά της με τη δολοφονία του ηγέτη της αριστερής κοσμικής αντιπολίτευσης Σόκρι Μπελάιντ τον περασμένο Φεβρουάριο, αλλά κι αυτή του ακτιβιστή Μοχάμεντ Μπραχίμι τον Ιούλιο. Οι προοδευτικοί και στις δύο περιπτώσεις κατηγόρησαν την κυβέρνηση για αδυναμία, ενώ αρκετοί ισχυρίστηκαν ότι πίσω από τις δολοφονίες κρυβόταν το ίδιο το Ενάχντα. Τελικά, το κυβερνών κόμμα αποδέχτηκε την περασμένη εβδομάδα να παραχωρήσει την εξουσία σε μια ομάδα ανεξάρτητων προσωπικοτήτων που θα οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές. Στις συνομιλίες που οδήγησαν στην υπογραφή ενός οδικού χάρτη για πολιτική μετάβαση, συμμετείχαν και εκπρόσωποι των εργατικών συνδικάτων.
«Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση για την Τυνησία ή τα πολιτικά κόμματα, πέρα από τον εθνικό διάλογο, ώστε να αποτραπούν περαιτέρω επιπλοκές και ξένη επέμβαση», δήλωσε εκπρόσωπος του συνδικάτου. Ο οδικός χάρτης προβλέπει τη συνέχιση των επαφών για τον διορισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών εντός 3 ή 4 εβδομάδων. Κι όπως επισήμανε στέλεχος του κόμματος Ettakatol, που συμμετείχε στην κυβέρνηση, «στην Τυνησία δεν θα επιτρέπαμε ποτέ ένα θρησκευτικό κίνημα να αλλάξει τον χαρακτήρα της χώρας. Αλλά αυτό θα το κάνουμε ευγενικά - με διάλογο κι όχι με τη βία και ασφαλώς όχι με τον στρατό».
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ
