Με το εύρημα της Αμφίπολης και τη μιντιακή εικονογράφησή του,
αλλά και με το παράλληλο δικηγορικό θέαμα της κ. Κλούνεϊ, πέφτει ένα τεράστιο φορτίο πάνω στην αρχαιολογική έρευνα.
Αυτό έχει ένα καλό: Ξανανομιμοποιείται μια...επιστήμη που διάφοροι παπαγάλοι σύνδεσης της γνώσης και της αγοράς έχουν φροντίσει να απαξιώσουν. Εξάλλου, το παρελθόν στον τόπο της διαρκούς περμανάντ και του λίφτινγκ (τον δικό μας, δηλαδή) είναι κάτι κακό, δηλώνει υστέρηση, έναντι μιας νεφελώδους νεωτερικότητας.
Η Αμφίπολη και η κ. Κλούνεϊ (με απολύτως ευδιάκριτα τα εμπορικά κίνητρα της δεύτερης) διαμορφώνουν μια επικαιρότητα που τη χρειάζονται όλοι: Και η κυβέρνηση ως κάτι ευχάριστο στα δυσάρεστα που επιτελεί και ο λαός ως φαντασιακή καταξίωση, αντί της καθημερινής του απαξίωσης. Κοντά σ΄ αυτό το ανακουφιστικό ρεύμα, αρδεύονται και οι αδικημένες επιστήμες του χρόνου, η αρχαιολογία πρωτίστως. Η Αμφίπολη ειδικότερα, πέρα από τις τηλεοπτικές ανοησίες που την ταλαιπωρούν, και πέρα απ' την αναμφισβήτητη πολιτιστική της σημασία, εκφράζει τον άπειρο χρόνο που δαπανά ο αρχαιολόγος ερευνητής, σιωπηλός, αόρατος και αβέβαιος, που εάν είναι τυχερός θα βρεθεί μέσα σ΄ ένα επικοινωνιακό στρόβιλο, εάν όχι, θα δει κλειστές τις χρηματοδοτικές πηγές.
Κατά κάποιο τρόπο, η Αμφίπολη βοηθάει να εκλαϊκευτεί και κατανοηθεί κάπως η πραγματική έρευνα και τα δύσκολα πρωτόκολλα γνώσης, διαίσθησης, ομαδικότητας, διεπιστημονικής σύνθεσης που τη διέπουν. Ο καθημερινός άνθρωπος θεωρεί κακοτυχία την αρχαιολογική σημασία του οικοπέδου του, αφού δεσμεύεται επ΄ άπειρον. Στη χώρα μας έχει εκπληκτικές επιδόσεις η αρχαιοκαπηλία. Επίσης τόσα χρόνια κτίσαμε και μολύναμε χωρίς την παραμικρή μέριμνα για την τύχη των αρχαιολογικών ευρημάτων και μπαζώσαμε χάριν μιας αγράμματης και ακαμάτρας προόδου. Είναι ενδιαφέρουσα λοιπόν αυτή η μαζική καθήλωση στην τηλεοπτική αρχαιολογία, ενός λαού τόσο ασυμφιλίωτου με τον χρόνο και τα μνημεία του.
Η κατανάλωση διάφορων ανοησιών, πότε για το εικονογραφικό «λάθος» και τους ακίνητους τροχούς της παράστασης, πότε για την προοπτική που τάχα πρώτη φορά ανακαλύπτεται, πότε με τη διά τηλεοράσεως μεταχρονολόγηση του μνημείου κ.λπ. είναι συνηθισμένα πράγματα στο μιντιακό παιχνίδι. Πρόκειται για απλουστεύσεις, που, όμως, μπορούν να ενταφιάσουν ένα μεγάλο αρχαιολογικό και αρχαιογνωστικό διάβημα: όχι ακριβώς το ταφικό μνημείο, αλλά την «ανακάλυψη» της περίσκεψης, της επιστημονικής ποιότητας και της μεγάλης δύναμης του στοχασμού...
Του κ.Δ.Α. Σεβαστάκη
Ζωγράφου,αν.καθηγητή ΕΜΠ
