- Εναλλακτικά σχέδια των τραπεζιτών καθώς μειώθηκε στα 10-12 δισ. ευρώ η ρευστότητά τους, ενώ το Δημόσιο έχει στεγνώσει.
Η εξέλιξη που έχει θορυβήσει τους τραπεζίτες είναι ότι το Δημόσιο έχει στεγνώσει από ρευστότητα καθώς τους τελευταίους μήνες... καλύπτει τις ανάγκες του χωρίς να βασίζεται στις δόσεις των δανειστών - υπολογίζεται ότι συνολικά έχει σωρευτεί ένα ταμειακό άνοιγμα της τάξης των 17 δισ. ευρώ. Αυτό έχει επιπτώσεις στις επιστροφές ΦΠΑ, φόρων κ.λπ., καθώς είναι προφανές ότι εξαντλείται κάθε ταμειακή δυνατότητα.
Ταυτόχρονα περιορίζεται πλέον και ο δανεισμός μέσω των εντόκων γραμματίων επειδή βασίζεται αποκλειστικά σε πόρους από τις ελληνικές τράπεζες, καθώς οι ξένοι επενδυτές που έχουν λήξεις ζητούν τα κεφάλαιά τους και αποχωρούν. Το Δημόσιο για να ανταποκριθεί στις ταμειακές του ανάγκες αφαίρεσε ήδη με νέες εκδόσεις εντόκων ρευστότητα 3,92 δισ. ευρώ από τις ελληνικές τράπεζες.
Η συνολική ρευστότητα των 15-16 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι υπήρχε στο σύστημα περιορίστηκε ήδη στα 10-12 δισ. και αυτό αναγκάζει τους τραπεζίτες να σχεδιάζουν τις κινήσεις τους για κάθε ενδεχόμενο. Οι καταθέσεις ήδη δέχονται πίεση. Υπολογίζεται ότι σε καθημερινή βάση καταγράφεται σε όλο το σύστημα εκροή της τάξης των 100 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για πίεση διαχειρίσιμη, που δεν είναι απολύτως διευκρινισμένο σε ποιο βαθμό προκαλείται λόγω των υποχρεώσεων να πληρωθούν ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας, φόροι κ.λπ. και σε ποιο βαθμό λόγω ανησυχίας για τις πολιτικές εξελίξεις.
Σπάνε προθεσμιακές καταθέσεις
Ιδιαίτερα όμως προβληματίζουν τους τραπεζίτες δύο γεγονότα:
■ Στα τραπεζικά καταστήματα σπάνε προθεσμιακές καταθέσεις που είχαν διάρκεια ακόμη μερικών μηνών και με επιτόκια σημαντικά υψηλότερα απ’ αυτά που προσφέρει σήμερα η αγορά. Επειδή οι προθεσμιακές καταθέσεις είναι τίτλος που για να ακυρωθεί πρόωρα πρέπει να ακολουθηθεί μια διαδικασία που απαιτεί διάστημα συνήθως δύο ημερών. Το γεγονός ότι καθημερινά σπάνε πρόωρα πολλές προθεσμιακές σημαίνει ότι οι καταθέτες θέλουν να είναι έτοιμοι «με το όπλο παρά πόδα» ώστε να αντιδράσουν χωρίς καθυστέρηση.
■ Τα τραπεζικά γκισέ συνεχίζουν να δέχονται παρά πολλά ερωτήματα, γεγονός που σημαίνει ότι η ανησυχία των καταθετών παραμένει και καταγράφεται, έστω κι αν δεν προβαίνουν άμεσα σε κάποια ενέργεια. Οι τραπεζίτες γνωρίζουν ότι με μια αφορμή μπορεί εύκολα να πυροδοτηθεί κύμα εκροών όπου οι τράπεζες θα βλέπουν στο τέλος της κάθε ημέρας τις καταθέσεις να μειώνονται με ποσά πολλαπλάσια των περίπου 100 εκατ. ευρώ που καταγράφεται σήμερα. Αλλωστε, το δίμηνο Μαΐου - Ιουνίου 2012, όταν η χώρα βρέθηκε στη δίνη της διπλής εκλογικής αναμέτρησης, υπολογίζεται ότι «πέταξαν» από τις τράπεζες περίπου 20 δισ. ευρώ, τα οποία κατέληξαν σε τράπεζες του εξωτερικού, θυρίδες, σεντούκια κ.λπ.
Στα 17 δισ. ευρώ το ταμειακό άνοιγμα του Δημοσίου, με επιπτώσεις στις επιστροφές ΦΠΑ, φόρων κ.λπ., ενώ εξαντλείται κάθε ταμειακή δυνατότητα
Προφανώς και ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, έχοντας γνώση των αποθεμάτων ρευστότητας που υπάρχουν στο σύστημα, των εύθραυστων ισορροπιών και της δυναμικής που μπορεί να πάρει το φαινόμενο, έκανε την πρόσφατη επισήμανση για τον μεγάλο κίνδυνο «μιας ανεπανόρθωτης βλάβης της ελληνικής οικονομίας». Υπενθυμίζεται ότι ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος είχε υπογραμμίσει ότι η χώρα μας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί «είτε ως αποδιοπομπαίος τράγος είτε ως Ιφιγένεια, για παραδειγματισμό των κρατών-μελών της περιφέρειας της ζώνης του ευρώ» και είχε καλέσει τα πολιτικά κόμματα που πιστεύουν στην Ευρώπη να συνεννοηθούν για το καλό της χώρας, επισημαίνοντας ότι «η κρίση των τελευταίων ημερών λαμβάνει πλέον σοβαρές διαστάσεις».
Ναυτιλιακά κεφάλαια ύψους 300 εκατ. ευρώ αποσύρθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, από τις ελληνικές τράπεζες και έφυγαν για το εξωτερικό
Να σημειωθεί ότι οι επιχειρήσεις και τα διαθέσιμά τους δεν έχουν ακόμη κινηθεί προς την έξοδο από τις ελληνικές τράπεζες, καθώς υπάρχουν διαμορφωμένες σχέσεις, συμφωνίες και εξαρτήσεις τις οποίες δεν μπορούν να παραβούν εύκολα. Ωστόσο, αν το κλίμα επιβαρυνθεί περαιτέρω και ιδιαίτερα αν διαφανεί ότι η χώρα πάει σε εκλογές, οι δισταγμοί πολύ εύκολα θα παραμεριστούν. Ούτως ή άλλως, οι τράπεζες πήραν πριν από λίγες ημέρες μια πρώτη γεύση των κλυδωνισμών που μπορεί να προκληθούν αν κινήσουν οι επιχειρήσεις τα διαθέσιμά τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη αποσύρθηκαν ναυτιλιακά κεφάλαια ύψους 300 εκατ. ευρώ τα οποία έφυγαν για το εξωτερικό.
Του Αλ.Κασιμάτη
