- Το σχοινί της ρευστότητας «τεντώνει» με τα πράγματα να παίρνουν επικίνδυνη τροπή, καθιστώντας την οικονομία πιο επιρρεπή σε ένα «ατύχημα», ακόμη και μέσα στον Φεβρουάριο.
Οι ξένοι επενδυτές είναι απρόθυμοι να δανείσουν το Δημόσιο, μέσω των δημοπρασιών εντόκων γραμματίων, ενώ η ΕΚΤ απειλεί να... διακόψει την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες μετά τον Φεβρουάριο.
Εξελίξεις που καθιστούν ορατή πλέον την επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας για το Δημόσιο και την αγορά, σε περιβάλλον πολιτικής αβεβαιότητας, εν αναμονή του αποτελέσματος των εκλογών. Στο δίμηνο Φεβρουαρίου - Μαρτίου το Δημόσιο πρέπει να αναχρηματοδοτήσει λήξεις εντόκων γραμματίων 7 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζει εξωτερικές υποχρεώσεις για πληρωμές τοκοχρεολυσίων περίπου 4 δισ. ευρώ.
Λεπτές ισορροπίες
Με τα σημερινά δεδομένα, η αυξανόμενη δυσκολία, και απροθυμία, ελληνικών τραπεζών να απορροφήσουν τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων περιπλέκει τις συνθήκες χρηματοδότησης του ιδίου του Δημοσίου, αυξάνοντας τις πιθανότητες «ατυχήματος». Μέχρι πρότινος, ο Φεβρουάριος θεωρούνταν ισορροπημένος μήνας, από πλευράς ρευστότητας, υπό προϋποθέσεις, σχολιάζουν χαρακτηριστικά αρμόδια στελέχη.
Πλέον, όσον αφορά τη δυνατότητα χρηματοδότησης του Δημοσίου, πολλά εξαρτώνται από τη συμπεριφορά των τραπεζών, από τον βαθμό δηλαδή που θα απορροφούν εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου. Και αυτό σε μία περίοδο, μεγάλων ανακατατάξεων, που οι ίδιες οι τράπεζες αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες ρευστότητας, προσφεύγοντας στον έκτακτο μηχανισμό ELA, ενώ οι ξένοι εξακολουθούν να απέχουν από τα ελληνικά έντοκα γραμμάτια, χωρίς να ανανεώνουν δηλαδή τις θέσεις τους στις λήξεις.
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει ακόμη και να διπλασιάσουν ή και να τριπλασιάσουν τις θέσεις τους σε έντοκα γραμμάτια, κατά τις εκδόσεις του προσεχούς διαστήματος, κάτι που δεν είναι βέβαιο ότι θα θελήσουν να πράξουν. Ενδεικτική της επιδείνωσης των συνθηκών παροχής ρευστότητας είναι η πρόσφατη δημοπρασία εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, που υλοποιήθηκε μετ' εμποδίων, καταδεικνύοντας το οξύ πρόβλημα ρευστότητας που χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία. Έτσι απαιτήθηκε η συνδρομή του Κοινού Κεφαλαίου ΝΠΔΔ και ασφαλιστικών φορέων, τη διαχείριση του οποίου την έχει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Την ίδια ώρα, ορισμένες τράπεζες έχουν αναλάβει δεσμεύσεις έναντι των εποπτικών αρχών της ΕΚΤ να περιορίσουν την έκθεσή τους σε έντοκα γραμμάτια, που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. «Τα έντοκα δεν αρέσουν στις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές», σχολιάζει χαρακτηριστικά τραπεζικό στέλεχος. Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, η ΕΚΤ λειτουργώντας ως τρόικα, αντιλαμβάνεται πως οι τράπεζες πρέπει να στηρίξουν τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων, αφού η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει ομολογιακές εκδόσεις, αποκλεισμένη από τις αγορές.
Από την πλευρά των εποπτικών αρχών, όμως η έκθεση σε έντοκα, που δεν είναι εκτεταμένη αλλά είναι μόνιμη αφού τα έντοκα διαρκώς ανακυκλώνονται, δεν κρίνεται ενδεδειγμένη. Και αυτό επειδή κυρίαρχη γραμμή στην Ευρώπη είναι ότι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν πρέπει να κληθούν να πληρώσουν, ξανά, για προβλήματα τραπεζών. Βεβαίως, οι ίδιες πηγές τονίζουν πως κανέναν δεν συμφέρει μια κατάρρευση του συστήματος, ενδεχόμενο ατύχημα στο «μέτωπο» της χρηματοδότησης του Δημοσίου θα έχει καταστροφικές συνέπειες στο σύνολο της οικονομίας, ο βαθμός αβεβαιότητας έχει αυξηθεί σημαντικά. Πλαίσιο που απαιτεί προσεκτικές κινήσεις την επόμενη μέρα και ταχεία λήψη αποφάσεων, σε όλα τα πεδία.
«Ψαλιδίζεται» ο δανεισμός με repos
Η προσφυγή σε άντληση κεφαλαίων από πηγές όπως το Κοινό Κεφάλαιο, για όσο διάστημα η κάλυψη των εκδόσεων των εντόκων γραμματίων είναι προβληματική, περιορίζει τη δυνατότητα περαιτέρω δανεισμού μέσω των repos με φορείς της γενικής κυβέρνησης.
Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή με repos σε 15ήμερη περίπου βάση, το Δημόσιο άντλησε περίπου 8 - 9 δισ. ευρώ πέρσι.
Ωστόσο είναι προφανές πως εάν τα χρήματα που θα χρησιμοποιούνταν για χρηματοδότηση του Δημοσίου μέσω repos χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη εντόκων, τότε η πηγή αυτή παροχής περαιτέρω πρόσκαιρης ρευστότητας, περιορίζεται, αφού και τα διαθέσιμα των φορέων αυτών, δεν είναι απεριόριστα.
Της Ελευθερίας Αρλαπάνου
