- Τη θέση της στην ανακατάταξη των συσχετισμών στην παγκόσμια οικονομία διεκδικεί η Ελλάδα, με κινήσεις που προσβλέπουν στο απώτερο μέλλον και περιλαμβάνουν αναπτυξιακές προοπτικές και νέες συμμαχίες.
Γι' αυτό, η κυβέρνηση εκτός από τα στενά ευρωπαϊκά σύνορα, έδωσε ιδιαίτερη σημασία σε συναντήσεις με... ηγέτες αναπτυσσόμενων χωρών (Ρωσία, Κίνα κ.λπ.) αλλά και αναπτυγμένων (ΗΠΑ).
Eτσι προέκυψε και η πρόταση συμμετοχής της χώρας μας στη νέα υπό σύσταση αναπτυξιακή τράπεζα από τις χώρες της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Νοτίου Αφρικής (BRICS). Κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Ρώσο υφυπουργό Οικονομικών Σεργκέι Στόρτσακ, ο οποίος είναι και εκπρόσωπος της νέας αναπτυξιακής τράπεζας, προτάθηκε στην Ελλάδα να συμμετάσχει.
Από την πλευρά τους, οι χώρες των BRICS αναγνωρίζουν τη σημασία της γεωπολιτικής θέσης της χώρας μας, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η Ελλάδα από τους δανειστές της. Από την πλευρά της Ελλάδας, τις προοπτικές συμμετοχής της θα διερευνήσει ο κ. Παναγιώτης Ρουμελιώτης, ο οποίος ορίστηκε από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη, υπεύθυνος για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων συνεργασίας.
Ο κ. Ρουμελιώτης ανέφερε πως η ελληνική κυβέρνηση αναζητά και άλλους τρόπους για να στηριχθεί η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, εκφράζοντας παράλληλα την άποψή του ότι μια τέτοια συμφωνία δεν θα έβλαπτε κανέναν. «Οταν η ίδια η Αμερική συνεργάζεται με την Κίνα, δεν μπορεί να πει κανείς ότι η Ελλάδα θα έκανε μία λάθος κίνηση με τη συμμετοχή της στην τράπεζα των BRICS» τόνισε ο κ. Ρουμελιώτης και διευκρίνισε ότι ο ίδιος «διερευνά απλά τη δυνατότητα συμμετοχής της χώρας στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS και τίποτε άλλο».
Αναγνωριστικές κινήσεις
Ερωτηθείς ο κ. Ρουμελιώτης για το τι θα διεκδικήσει η Ελλάδα από τα BRICS, o πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ εξήγησε ότι στόχος είναι «να διερευνήσουμε τη δυνατότητα συμμετοχής μας με τους καλύτερους δυνατούς όρους». Ο κ. Ρουμελιώτης επεσήμανε πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να υπογράψει κανένα μνημόνιο με τα BRICS, σημειώνοντας ότι πρόκειται «για τη συμμετοχή της χώρας σε μια τράπεζα, προκειμένου να διευκολυνθεί η Ελλάδα στην ανάπτυξη έργων υποδομής».
Οι χώρες των BRICS αποφάσισαν να ανεξαρτητοποιηθούν από την αμερικανοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας, λέει διεθνής αναλυτής στο «Εθνος της Κυριακής», καθώς, όπως εξηγεί, και το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα «ελέγχονται» από την Αμερική και τους συγκεκριμένους σκληρούς κανόνες που ακολουθεί η κλασική νεοφιλελεύθερη συνταγή. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος για τον οποίο η Κίνα αποφάσισε να δημιουργήσει τη δική της τράπεζα.
Στόχος της υπό σύσταση τράπεζας, της οποίας το αρχικό κεφάλαιο θα ανέρχεται σε 100 δισ. ευρώ, είναι η χρηματοδότηση χωρών - μελών του ΟΗΕ που είτε αντιμετωπίζουν προβλήματα ισοζυγίου, είτε έχουν ανάγκες σε αναπτυξιακές υποδομές. Δηλαδή οι δύο δραστηριότητες που έχουν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα αντίστοιχα. Αυτό που θα είναι διαφορετικό, είναι οι όροι με τους οποίους θα γίνονται οι διασώσεις, αλλά και οι χρηματοδοτήσεις των έργων. Δηλαδή, σκοπός των χωρών αυτών είναι η συμμαχία και όχι η τιμωριτική συμπεριφορά.
Γι' αυτό συστήνονται δύο φορείς. Ο πρώτος αφορά την υποκατάσταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στήριξης, ESM. Στόχος αυτού του φορέα είναι η αλληλοβοήθεια. Θα μπορεί δηλαδή το υπό σύσταση αυτό ταμείο να διασώζει κάποιο από τα κράτη που βρίσκεται σε ανάγκη. Ο λόγος που συζητήθηκε μεταξύ αυτών των χωρών η υλοποίηση μιας τέτοιας ενέργειας είναι η σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζει τα κράτη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Ο δεύτερος φορέας είναι η Αναπτυξιακή Τράπεζα για την υλοποίηση μεγάλων έργων. Η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα αντλεί κεφάλαια και από τις αγορές, οι οποίες ευχαρίστως θα χρηματοδοτούν πρότζεκτ με σημαντικές αποδόσεις των κεφαλαίων τους, όταν οι χώρες που εγγυώνται την υλοποίηση είναι χώρες όπως η Κίνα.
Το όνομα και ο «νονός»
Ο πρόεδρος της Goldman Sachs, οικονομολόγος Τζιμ Ο' Νιλ, το 2001, βάπτισε τις οικονομίες της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας BRIC χρησιμοποιώντας το ακρωνύμιο αυτό για να δηλώσει τη στροφή της παγκόσμιας οικονομικής δύναμης από τις ανεπτυγμένες οικονομίες των G-7 στις τέσσερις μεγάλες των αναπτυσσόμενων οικονομιών. Σε αυτές προστέθηκε και η Νότιος Αφρική και έτσι έγιναν BRICS. Το γκρουπ αυτό αντιπροσωπεύει το 46% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το συνολικό τους ΑΕΠ είναι περίπου 15 τρισ. δολάρια που είναι συγκρίσιμο με αυτό των ΗΠΑ και της ΕΕ, αλλά ο ρυθμός αυξήσεώς του είναι εντυπωσιακά πολλαπλάσιος του καχεκτικού ρυθμού των ανεπτυγμένων οικονομιών.
Τα BRICS έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Αλληλοσυμπληρώνονται. Η Ρωσία έχει πρώτες ύλες, ενέργεια και υψηλή τεχνολογία, κυρίως (αλλά όχι μόνο) στρατιωτική. Η Βραζιλία έχει ενέργεια, πρώτες ύλες και βιομηχανική βάση. Η Νότιος Αφρική έχει πρώτες ύλες. Η Ινδία έχει εξαιρετικό τομέα παγκόσμιων υπηρεσιών και πολύ υψηλό επίπεδο πληροφορικής. Η Κίνα είναι η παγκόσμιας ακτινοβολίας βιομηχανική βάση του γκρουπ και έχει την υγιέστερη σχετικά οικονομία και τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεταξύ τους εμπόριο δεκαπλασιάστηκε στην τρέχουσα δεκαετία και το μερίδιό τους στο παγκόσμιο εμπόριο στην ίδια δεκαετία διπλασιάστηκε από 8% στο 16%. Οι ρυθμοί αυτοί αυξάνονται συνεχώς και οδηγούν νομοτελειακά στη δημιουργία του τρίτου παγκοσμίου νομίσματος σε λίγα χρόνια, λένε διεθνείς αναλυτές. Τρεις είναι σημαντικές πυρηνικές δυνάμεις. Τρεις είναι δημοκρατίες και δύο είναι αυταρχικά καθεστώτα, αλλά δεν υπάρχουν ιδεολογικές διαφορές που να εμποδίζουν τη μεταξύ τους συνεργασία και όλες λειτουργούν με κάποια μορφή καπιταλισμού.
Νέος φορέας
Μέχρι το 2014 το ακρωνύμιο αντιπροσώπευε μόνο μια οικονομική ενότητα με χλιαρές προσπάθειες περαιτέρω συνεργασίας. Αυτό το καλοκαίρι στη Σύνοδο της Fortaleza της Βραζιλίας το πράγματα άλλαξαν και μια νέα παγκόσμια πολιτικο-οικονομική ενότητα γεννήθηκε. Συγκεκριμένα, τα BRICS τώρα εκπροσωπούν μια πολιτική και οικονομική βούληση ενοποίησης στηριγμένη με Ταμείο Επικουρικότητας Εκτακτων Αναγκών (Contingent Reserve Arrangement-CRA) ύψους 100 δισ. δολαρίων, μεγαλύτερο από το αντίστοιχο της ΕΕ και Αναπτυξιακή Τράπεζα με έδρα τη Σαγκάη και κεφάλαιο 100 δισ. δολάρια. Τα 200 δισ. που είναι έτσι διαθέσιμα ξεπερνούν τα αντίστοιχα διαθέσιμα της ΕΕ.
Περισσότερο όμως από τις σοβαρές οικονομικές αποφάσεις τα BRICS έδωσαν το στίγμα μιας πολιτικής συσπείρωσης, που είναι ταυτόχρονα επιθετική και αμυντική. Επιθετική διότι απαιτούν να αναγνωριστούν ως πολιτικοοικονομικός σχηματισμός όπως το G7 και ισότιμος αυτού, και αμυντική διότι δεσμεύονται για αλληλοβοήθεια όταν πιεστούν από εξωτερικούς παράγοντες.
Πηγή εφημερίδα "Έθνος"
