- Η επιλογή του δημοσιογράφου και συγγραφέα Αλέξανδρου Βέλιου να προχωρήσει σε «μη υποβοηθούμενη ευθανασία», το βράδυ της Κυριακής, ανοίγει δυναμικά τη συζήτηση για το θέμα-ταμπού.
Ηταν τον περασμένο Ιούνιο, όταν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Αλέξανδρος Βέλιος ανακοίνωσε στο πανελλήνιο μέσα από τηλεοπτική εκπομπή την απόφασή του να προχωρήσει σε ευθανασία, γνωρίζοντας ότι η εξέλιξη της...ασθένειάς του δεν άφηνε περιθώρια ενός αξιοπρεπούς τέλους.
Η εκπομπή έχει ενδιαφέρον όχι μόνο για τα όσα είπε ο Βέλιος, ο οποίος μίλησε με πάθος και με ψυχραιμία για το δικαίωμα του ανθρώπου στον θάνατο, αλλά και για όσα δεν προέρχονταν από εκείνον: ο ψυχίατρος του πάνελ φρόντισε να «διευκρινίσει» σε ένα σημείο της κουβέντας ότι δεν μιλάμε για αυτοκτονία («θέλω να πιστεύω ότι δεν εννοείτε την αυτοκτονία», είπε συγκεκριμένα, αποστροφή που ο δημοσιογράφος αντιπαρήλθε ευγενικά), ενώ λίγο αργότερα φαίνεται μια γυναίκα στο κοινό να κάνει διακριτικά και ίσως ασυναίσθητα τον σταυρό της. Στα λίγα λεπτά του επίμαχου βίντεο συμπυκνώνονται οι φόβοι, τα ταμπού, η σύγχυση μιας ολόκληρης κοινωνίας απέναντι στο θέμα της ευθανασίας.
Ο Αλέξανδρος Βέλιος έφυγε από τη ζωή οικειοθελώς το βράδυ της Κυριακής στο σπίτι του στον Γέρακα. Ηταν 63 ετών. Μολονότι είχε αρχικά ανακοινώσει ότι θα μετέβαινε στη Ζυρίχη για ευθανασία (αν και ο όρος που χρησιμοποιείται στην Ελβετία, όπου είναι νόμιμη, είναι «υποβοηθούμενη αυτοκτονία - assisted suicide»), για προσωπικούς λόγους αποφάσισε να μην κάνει το ταξίδι αλλά να προχωρήσει σε «μη υποβοηθούμενη ευθανασία» στην Ελλάδα.
Αυτόν τον όρο χρησιμοποιούν οι κοντινοί του φίλοι και αυτός εμφανίζεται και στο βίντεο που ανέβηκε στο κανάλι του στο YouTube την Κυριακή.
Πιθανολογείται ότι σκοπίμως ο Βέλιος δεν χρησιμοποίησε έναν από τους επίσημους ιατρικούς ή νομικούς όρους για την ευθανασία, συνεπής στον αγώνα να σπάσει τα ταμπού γύρω από το θέμα. Στην Ελλάδα, η ευθανασία διαχωρίζεται αδρά σε ενεργητική και παθητική, δηλαδή στην ευθανασία μέσω της χορήγησης κάποιου σκευάσματος από γιατρό ή με την επίβλεψη γιατρού, και σε αυτήν που επέρχεται μέσω της διακοπής της αγωγής ή της λειτουργίας των μέσων που διατηρούν τον ασθενή στη ζωή. Και οι δύο περιπτώσεις εμπίπτουν στο άρθρο 303 του Ποινικού Κώδικα, που προβλέπει ότι «όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος και από οίκτο γι’ αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια τιμωρείται με φυλάκιση».
Προσεκτικά διατυπωμένο είναι και το χειρόγραφο σημείωμα που συνέταξε ο Βέλιος λίγο πριν από την τελευταία πράξη:
«Η τελευταία μου νοσηλεία στο νοσοκομείο πιστοποίησε τη ραγδαία επιδείνωση της υγείας μου.
Είναι, πλέον, θέμα λίγων εβδομάδων. Αναστοχαζόμενος την εμπειρία των πρόσφατων μηνών και μπροστά στο φάσμα της περαιτέρω σωματικής και πνευματικής φθοράς μου, αποφάσισα απόψε να δώσω μόνος μου, ενώπιος ενωπίω με τον εαυτό μου, το τέλος που μου ταιριάζει. Να φύγω εν ειρήνη και εν συνειδήσει.
Εζησα με αξιοπρέπεια.
Με αξιοπρέπεια επέλεξα να πεθάνω.
Αποχαιρετώ με αγάπη όλους εκείνους που δεν πρόλαβαν να με αποχαιρετίσουν και ζητώ κατανόηση από τους δικούς μου ανθρώπους, στους οποίους δεν έδωσα την ευκαιρία να μου κλείσουν τα μάτια. Εζησα δημιουργικά και, εν πολλοίς, ασυμβίβαστα.
Φεύγω πλήρης».
Τις τελευταίες ημέρες συνάντησε τους φίλους του να τους αποχαιρετήσει.
«Μέχρι και την τελευταία στιγμή, έδειχνε πως είναι απόλυτα συνειδητοποιημένος για την επιλογή του αυτή, αλλά και αποφασισμένος να μην κάνει βήμα πίσω», γράφει ένας από αυτούς, ο Κρικόρ Τσακιτζιάν (prettylife.gr). «Κανείς και τίποτα δεν μπορούσε να τον σταματήσει και μάλιστα θεωρούσε πως ήταν πλέον ηθική του υποχρέωση να μη δειλιάσει. Με τη συγκεκριμένη πράξη του, ήξερε πολύ καλά ότι θα άνοιγε για τα καλά η συζήτηση για το τόσο επίκαιρο θέμα της ευθανασίας και του δικαιώματος του ανθρώπου για μια αξιοπρεπή ζωή και επίσης έναν αξιοπρεπή θάνατο. Ο Αλέξανδρος είχε πλήρη επίγνωση για τις συνέπειες που μπορούσε να έχει σε τρίτους μια τέτοια απόφαση, σε μια χώρα που ακόμη δεν τολμάει να δει τα προβλήματα κατάματα κι έτσι αποφάσισε να προχωρήσει σε “μη υποβοηθούμενη ευθανασία” εντελώς μόνος».
Η κηδεία του είναι τελέστηκε σήμερα στις 3 μ.μ. στο Α΄ Νεκροταφείο.
Της κ.Λ.Γιανναρου
