- Ποια σχέση μπορεί να υπάρχει μεταξύ της πολυταλαιπωρημένης «εξόδου στις αγορές» και των ερευνών που ξεκίνησαν από το οικείο πλέον σε όλους μας πλωτό γεωτρύπανο «West Capella» της Total στο οικόπεδο 11/κοίτασμα Ονησιφόρος στην ΑΟΖ της Κύπρου; Λογικά καμιά.
Όμως…για προσέξτε λίγο περισσότερο! Μήπως και στις δύο περιπτώσεις δεν έχουμε το φαινόμενο όλοι να ασχολούνται με την περιβάλλουσα του θέματος -αφενός την περιπέτεια με την τουρκική επιθετικότητα γύρω από την Κυπριακή ΑΟΖ, ή τους παραπλέοντες στόλους των Δυνάμεων (όπως λέγαμε παλιά), αφετέρου τη διεξοδική συζήτηση για το αν η έξοδος στις αγορές θα έχει πολιτική χροιά, τι όροι θα συνοδεύσουν τα ομόλογα που θα «σηκωθούν», πώς θα συγκρίνονται τα επιτόκιά τους…- ενώ λιγότερη σημασία δίνεται στον πυρήνα του ενός και του άλλου θέματος;
Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι υπάρχει και τίθεται πειστικά το κεντρικό ερώτημα: η δοκιμαστική έξοδος στις αγορές, συν ό,τι μεσολαβήσει μέχρι μερικούς μήνες πριν από τη λήξη του τωρινού προγράμματος, θα συντελέσει ή όχι υποβοηθητικά στο να μπορέσει η Ελλάδα/η ελληνική οικονομία να απεξαρτηθεί από τη στήριξη των «εταίρων» της; Ενώ, από την άλλη, έχουμε το δυσάρεστο ερώτημα: όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι αρχικές ερευνητικές γεωτρήσεις του οικοπέδου 11 και γίνουν και οι πρώτες αντλήσεις (μήνες προς κάποια χρόνια, αυτό), οι υδρογονάνθρακες που θα έχουν προκύψει -σε ποσότητα κυρίως, αλλά και σε ποιότητα- πόσο θα οδηγήσουν σε οικονομικότητα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος;
Ας ξεκινήσουμε από το δεύτερο. Όλα τα μάτια στραμμένα στη διαδικασία ερευνών με πρωτοβουλία της γαλλικής Total αλλά συμμετοχή της ιταλικής ENI στο οικόπεδο 11. Το διπλανό δηλαδή του οικοπέδου 12, το κοίτασμα Αφροδίτη, που «έτρεξε» (το 2011 η αρχική έρευνα) η αμερικανοϊσραηλινή Noble Energy και οι ισραηλινές Delek και Avner. Οι δυο τελευταίες είχαν την ευθύνη του -επιτυχέστατου- κοιτάσματος Λεβιάθαν στην ισραηλινή ΑΟΖ (το 2010) που βρίσκεται ανατολικότερα, ενώ ο Ονησιφόρος συνορεύει νότια με το κοίτασμα Zohr στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, που υπήρξε η μεγάλη (θετική) έκπληξη των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο και ανακαλύφθηκε το 2015 (από την ιταλική ENI).
Λοιπόν: το Zohr, που άλλαξε την ενεργειακή εικόνα της Ανατολικής Μεσογείου και έθεσε αληθινά τη Λεκάνη της Λεβαντίνης (αυτό το συνολικό όνομα της περιοχής) στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, υπολογίζεται στα 850 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικό αέριο. Το Leviathan, κάπου 450 δις. κ.μ. -μαζί με το παραδιπλανό Tamar που υπόσχεται 200 δισ. κ.μ.- κάνει το Ισραήλ αληθινό ενεργειακό παίκτη. Η καημένη η Αφροδίτη, κι αυτή γύρω στα 200 δισ. κ.μ., αποτέλεσε -δεν είναι ευγενικό να το λέει κανείς αυτό, αλλά έτσι είναι!- σχετική απογοήτευση. Από μόνη της, δεν βγαίνει πέρα οικονομικά σε διεθνές επίπεδο, μάλιστα με τις τιμές της ενέργειας βουλιαγμένες.
Αυτό δείχνει ακόμη περισσότερο την τεράστια -για την Κύπρο- σημασία του Ονησιφόρου, κι ακόμη περισσότερο των οικοπέδων 10 και 6 (αυτά είναι βορειότερα, πιο μακριά από το Zohr ή τον Λεβιάθαν). Οπότε… τι θα δώσει ο Ονησιφόρος, συμπληρωματικά της Αφροδίτης, είναι καίριο, ώστε να έχει νόημα το γεωπολιτικό σασπένς.
Πάμε τώρα, σιγά σιγά, στην έξοδο στις αγορές. Το γεγονός ότι στη συζήτηση για το αν ο χρόνος είναι σωστός ή όχι παρεμβλήθηκε αρχικά επιφυλακτική τοποθέτηση του Κλάους Ρέγκλινγκ αλλά και η υπόδειξη του Γιάννη Στουρνάρα, να προτάσσονταν δυο-τρεις «εμβληματικές αποκρατικοποιήσεις», προξένησε προς στιγμήν ενόχληση. Αυτή απορροφήθηκε στο μέτρο που συνειδητοποιήθηκε ότι επρόκειτο περί συμβουλών/συστάσεων -αν είχε υπάρξει αντίθεση της Φρανκφούρτης, ούτε συζήτηση περί εξόδου/επανόδου στις αγορές δεν θα γινόταν!- και ότι το αντίστροφο δίδυμο επιχείρημα, ότι δηλαδή μέχρι τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος θα χρειαστούν, ούτως ή άλλως, περισσότερες δοκιμαστικές κινήσεις αλλά και η προθυμία των αγορών «να σηκώσουν το ρίσκο» σε αναζήτηση αποδόσεων, ήταν και αυτό ισχυρό.
Ακριβώς αυτή η αμφίρροπη εικόνα έκανε άλλωστε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Δημήτρη Τζανακόπουλο όχι απλώς να θυμίσει ότι «έξοδος στις αγορές δεν προαναγγέλλεται» αλλά να θεωρήσει «καλοδεχούμενη» την άποψη Στουρνάρα, καθώς «όλοι, τελευταίως, εκφράζουν άποψη για τον καταλληλότερο χρόνο εξόδου»… Έτσι πρόλαβε την τορπίλη της αντιπολίτευσης, που έκρινε πολιτικά χρήσιμο να «βουλιάξει» οποιοδήποτε επιτόκιο ανώτερο… του 2%!!!
Τι παρατηρεί ο προσεκτικός αναγνώστης ότι λείπει; Η ουσιαστική συζήτηση για το αν και πόσο και -κυρίως!- πώς η τωρινή δοκιμαστική έξοδος θα δέσει με τη συνέχεια των κινήσεων.
του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
