- «Ξαναγράφονται» όλα τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, μέσω της πιστοποίησής τους.
- Αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία που θα ανατρέψει πολλές σταθερές στα ΑΕΙ και θα καταδείξει τις ευθύνες του υπουργείου Παιδείας αλλά και των ιδρυμάτων.
Μεταξύ των κύριων στόχων είναι τα προγράμματα σπουδών να επικαιροποιηθούν με βάση τις επιστημονικές εξελίξεις, καθώς και τις ανάγκες της ελληνικής αλλά και της διεθνούς αγοράς εργασίας. Μάλιστα, ήδη οι εργοδότες στην Ευρώπη θεωρούν την πιστοποίηση του πτυχίου σημαντικό εφόδιο στο βιογραφικό ενός υποψηφίου.
Ολες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν δεσμευθεί μέχρι το 2020 να πιστοποιήσουν τα προγράμματα σπουδών των ΑΕΙ τους. Οποια χώρα δεν το κάνει, θα πληγεί η αξιοπιστία των πτυχίων των πανεπιστημίων της. Η έναρξη των πιστοποιήσεων των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών θα τεθεί στις συνόδους των πρυτάνεων πανεπιστημίων και ΤΕΙ, εντός του Δεκεμβρίου, με τη διαδικασία να πρέπει να «τρέξει» με πρωτόγνωρο ρυθμό και εν μέσω αντιδράσεων από αριστερές παρατάξεις φοιτητών αλλά και πανεπιστημιακούς.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε μιλώντας στην «Κ» η πρόεδρος της αρμόδιας Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), καθηγήτρια Νομικής ΑΠΘ, Νικολέτα Παϊσίδου, «η πιστοποίηση είναι διαδικασία διασφάλισης ποιότητας, που πραγματοποιείται μέσω εξωτερικής αξιολόγησης από εξειδικευμένους εμπειρογνώμονες. Βασίζεται σε συγκεκριμένα, προκαθορισμένα, διεθνώς αποδεκτά ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια και δείκτες».
Οι ανατροπές που θα γίνουν στην ακαδημαϊκή ζωή των ελληνικών ΑΕΙ καταδεικνύονται από αυτά που πρέπει να γίνουν στα ιδρύματα. Ενδεικτικά:
• Τα προγράμματα σπουδών να εναρμονισθούν με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις στο γνωστικό τους αντικείμενο.
• Οι φοιτητές να αποκτούν ακαδημαϊκά προσόντα, δηλαδή συγκεκριμένες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες στο αντικείμενο σπουδών τους, χρήσιμες και εφαρμόσιμες στον χώρο εργασίας και στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα.
• Οι μέθοδοι διδασκαλίας να προσαρμοσθούν στις ανάγκες των φοιτητών και να αξιολογούνται με τρόπους που ευνοούν την ανάπτυξη κριτικής σκέψης (π.χ. μέσω σύνταξης εργασιών και όχι μόνον εξετάσεων).
• Οι φοιτητές να έχουν δημιουργική επικοινωνία με τους διδάσκοντες.
«Πρώτοι που ωφελούνται από την πιστοποίηση είναι οι φοιτητές. Θα μπορούν να πραγματοποιούν μέρος των σπουδών τους σε άλλα, αντίστοιχα προγράμματα του εξωτερικού, χωρίς πρόσθετες διατυπώσεις», παρατηρεί η κ. Παϊσίδου τονίζοντας: «Ο πιστοποιημένος τίτλος θα αποτελεί επίσημη διαβεβαίωση ότι εφαρμόστηκαν κριτήρια ποιότητας για όλους τους αποφοίτους ενός προγράμματος σπουδών, ενώ σήμερα ευνοούνται όσοι διαθέτουν οικονομική άνεση ή άριστες επιδόσεις. Παράλληλα, στον κόσμο της εργασίας, ο πιστοποιημένος τίτλος σπουδών διασφαλίζει ότι ο απόφοιτος έχει αποκτήσει έναν συγκεκριμένο συνδυασμό γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων, οι οποίες αντικατοπτρίζονται στα κριτήρια πιστοποίησης. Η πιστοποίηση διαμορφώνει στενότερους δεσμούς μεταξύ εκπαιδευτικών προγραμμάτων και απαιτήσεων της κοινωνίας».
Η πιστοποίηση θα γίνει από μητρώο αξιολογητών, στο οποίο περιλαμβάνονται περίπου 5.000 ελληνόφωνοι πανεπιστημιακοί και ερευνητές του εξωτερικού. Παράλληλα, στο πλαίσιο της πιστοποίησης λόγο θα έχουν και οι φοιτητές. «Με ερωτηματολόγια που θα συμπληρώνουν οι ίδιοι οι φοιτητές θα αξιολογούν το εκπαιδευτικό υλικό, την επάρκεια των διδασκόντων, τις μεθόδους και τα μέσα διδασκαλίας καθώς και την ικανοποίησή τους από το πρόγραμμα σπουδών και τις γνώσεις που αποκτούν», λέει η κ. Παϊσίδου.
Ελλείψεις προσωπικού
«Η πιστοποίηση είναι παράγοντας μεγάλων αλλαγών στα ιδρύματα», ανέφερε στην «Κ» ο Μανώλης Γιακουμάκης, πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και προεδρεύων της Συνόδου Πρυτάνεων. Ενδεικτικά, θα πρέπει να γίνει ανανέωση μαθημάτων, ώστε να προσαρμοσθούν στις επιστημονικές εξελίξεις, αλλά και μεθόδων διδασκαλίας. Παράλληλα, βέβαια, αναμένεται να καταδειχθεί η ένδεια των ελληνικών πανεπιστημίων σε προσωπικό, καθώς τα τελευταία χρόνια λόγω συνταξιοδοτήσεων πολλά μαθήματα κινδυνεύουν να «διαγραφούν» από το πρόγραμμα σπουδών.
Στόχος της ΑΔΙΠ είναι μέσα στο 2018 να πιστοποιηθούν εκατό προπτυχιακά προγράμματα από τα περίπου 450 πανεπιστημίων και ΤΕΙ, και ήδη η κ. Παϊσίδου έχει κάνει επαφές με τις ηγεσίες των ελληνικών πανεπιστημίων για την έναρξη της διαδικασίας. «Θέλει συγχρονισμό. Είναι σημαντική δουλειά», παρατηρεί ο κ. Γιακουμάκης. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και αντιδράσεις από μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, που συνδέουν την πιστοποίηση με την εμπορευματοποίηση της γνώσης. Ωστόσο, εάν δεν προχωρήσει η διαδικασία της πιστοποίησης, θα πληγεί η αξιοπιστία των πτυχίων των ελληνικών ΑΕΙ, θα αποτελεί μία διολίσθηση στην εσωστρέφεια.
Τα πτυχία
Η υποχρέωση για πιστοποιήσεις αποφασίστηκε στη Σύνοδο των 48 Ευρωπαίων υπουργών Παιδείας στο Ερεβάν της Αρμενίας το 2015, επί υπουργίας Αριστείδη Μπαλτά. Μάλιστα, αποφασίστηκε ότι μέχρι το 2020 οι ακαδημαϊκοί τίτλοι των αποφοίτων των ευρωπαϊκών ΑΕΙ θα αναγνωρίζονται αυτόματα στις 48 χώρες, φτάνει να έχουν πιστοποιηθεί. Επίσης, η πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών ακολουθείται στη συντριπτική πλειονότητα των χωρών εκτός Ευρώπης, ακόμη και σε περιοχές όπως η Νοτιοανατολική Ασία, η Λατινική Αμερική και πολύ πρόσφατα η Αφρική.
