Την λογική ξεκινάμε και ...βλέπουμε ετοιμάζεται να ακολουθήσει το υπουργείο Υποδομών για το Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, ένα εμβληματικό έργο, με το οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει “ζεστή” την κατασκευαστική αγορά που διψά για νέα έργα και να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα του νησιού που συνεχίζει να θρηνεί εκατοντάδες θύματα κάθε χρόνο στην άσφαλτο.
Ο ΒΟΑΚ, όπως έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε τον οδικό άξονα Κρήτης, είναι το έργο που ο υπουργός Υποδομών Χρίστος Σπίρτζης έχει ανακοινώσει ότι θα προκηρύξει το υπουργείο μέσα στο Γενάρη ενώ είχε εξαγγελθεί και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Ηράκλειο.
Στην αγορά αμφισβητούν την ετοιμότητα του έργου και έχουν αρχίσει να συζητούν ότι η υπόθεση θυμίζει σχέδιο από ΤΑΙΠΕΔ για την Εγνατία, όταν για ένα εντελώς ανώριμο διαγωνισμό, το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων υπό την πίεση των δανειστών, προκήρυξε ένα είδος διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους. Το σχέδιο αυτό χρειάστηκε σχεδόν 1,5 χρόνο για να φτάσει στην α΄ φάση, η οποία προγραμματίζεται (εκτός απροόπτου) για τις 26 Ιανουαρίου με την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Τα δύο έργα μοιάζουν να έχουν παράλληλο βίο γιατί ούτε ο ΒΟΑΚ είναι ένα ώριμο για δημοπράτηση έργο για μια σειρά από λόγους. Ούτε τα θέματα χρηματοδότησης έχουν επιλυθεί αφού είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ούτε η μελέτη βιωσιμότητας του έργου που είναι απαραίτητη για την χρηματοδότηση έχει ολοκληρωθεί και φυσικά ούτε το μοντέλο παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου είναι απολύτως ξεκάθαρο. Επί του παρόντος μόνο σενάρια υπάρχουν αφού η Περιφέρεια Κρήτης μιλά για ένα δρόμο χωρίς διόδια που θα ακολουθήσει το μοντέλο των πληρωμών διαθεσιμότητας (δηλαδή το δημόσιο θα πληρώνει στον ανάδοχο ένα ενοίκιο προκειμένου να του παρέχει ένα συγκεκριμένο επίπεδο υπηρεσιών) και το υπουργείο για ένα αυτοκινητόδρομο που δεν θα πληρώνουν διόδια οι ντόπιοι αλλά μόνο οι επισκέπτες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι δύσκολα μπορεί να προχωρήσει με αυτή την μορφή η παραχώρηση, εκτιμώντας ότι πρόκειται για ένα σχεδιασμό που θα συναντήσει μεγάλες αντιδράσεις.
Παρόλα αυτά οι μεγάλες τεχνικές εταιρείες του κλάδου βρίσκονται σε επαγρύπνηση και έχουν εντάξει και τον ΒΟΑΚ στα έργα, από τα οποία εκτιμούν ότι μπορούν να επωφεληθούν το επόμενο διάστημα. Ίσως αυτό να απαντά και στα σχόλια του Κρητικού τύπου που τις τελευταίες μέρες αφιερώνει αρκετά ρεπορτάζ για την πορεία του έργου, αφήνοντας σαφείς αιχμές για το ρόλο των εργολάβων στις κυβερνητικές εξαγγελίες για άμεση δημοπράτηση του έργου.
Ο υπουργός Υποδομών είχε δηλώσει στις αρχές του Φθινοπώρου ότι το υπουργείο θα προχωρήσει σε μια ολοκληρωμένη μελέτη του έργου από το Καστέλι Χανίων μέχρι τη Σητεία, τονίζοντας ότι η μελέτη βιωσιμότητας θα δείξει και ποια τμήματα δεν είναι βιώσιμα. Ωστόσο, ο διαγωνισμός που έχει εξαγγελθεί εκτιμώμενου προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ προβλέπει την κατασκευή του τμήματος από τα Χανιά έως τον Άγιο Νικόλαο μήκους περίπου 180 χλμ. με νέα χάραξη. Τον περασμένο Νοέμβριο κατόπιν κυβερνητικών εντολών είχε ανακοινωθεί από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης, η αναβάθμιση της μελέτης του ΒΟΑΚ, από τα Χανιά έως τον Άγιο Νικόλαο, αφού μέχρι τότε είχε μελετηθεί να μετατραπεί σε αυτοκινητόδρομο μόνο το τμήμα από τα Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο Ηρακλείου μήκους, 160 χιλιομέτρων. Η περιοχή της Σητείας δεν υπάρχει στο σχεδιασμό.
Η μελέτη, έχει ανακοινωθεί ότι θα βασιστεί στα συμπεράσματα της αρχικής κυκλοφοριακής μελέτης του 1998, αλλά και μίας μελέτης (;) που υλοποιήθηκε πέρσι. Παράλληλα, το υπουργείο κινείται στην κατεύθυνση της πρόσληψης τεχνικού συμβούλου για την προετοιμασία του διαγωνισμού και έχει καλέσει για το σκοπό αυτό τρεις εταιρείες (ΤΟΠΠΟΣ σύμβουλοι, μηχανικοί, OBERMEYER HELLAS, Γραφείο Δοξιάδη).
Η πρώτη φάση του έργου που αφορά την εκδήλωση ενδιαφέροντος θα χρειαστεί αρκετούς μήνες μέχρι να ωριμάσει και να υποβληθούν οι οικονομικές και τεχνικές προσφορές. Το σίγουρο είναι ότι δεν μιλάμε για ένα έργο που προβλέπεται να βγάλει ανάδοχο πριν τα τέλη του 2019 με το καλό σενάριο.
Χθες πάντως για τον ΒΟΑΚ υπήρξε παρέμβαση και από την ΝΔ. “Χωρίς καμία απολύτως μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, χωρίς καθορισμένο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, με άγνοια του συνολικού αριθμού των υπό κατασκευή χιλιομέτρων, με ανολοκλήρωτες απαλλοτριώσεις, και ύστερα από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και άλλες τόσες αλλαγές σχεδιασμού, η Κυβέρνηση έρχεται σήμερα να υποστηρίξει πως εντός του τρέχοντος μηνός θα εκδοθεί η προκήρυξη για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τον ΒΟΑΚ” ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωση ο Γραμματέας Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Ηρακλείου, κ. Λευτέρης Αυγενάκης και ο Τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών, βουλευτής Σερρών, κ. Κώστας Καραμανλής.
Της κ.Μ.Τζαννέ
Ο ΒΟΑΚ, όπως έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε τον οδικό άξονα Κρήτης, είναι το έργο που ο υπουργός Υποδομών Χρίστος Σπίρτζης έχει ανακοινώσει ότι θα προκηρύξει το υπουργείο μέσα στο Γενάρη ενώ είχε εξαγγελθεί και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Ηράκλειο.
Στην αγορά αμφισβητούν την ετοιμότητα του έργου και έχουν αρχίσει να συζητούν ότι η υπόθεση θυμίζει σχέδιο από ΤΑΙΠΕΔ για την Εγνατία, όταν για ένα εντελώς ανώριμο διαγωνισμό, το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων υπό την πίεση των δανειστών, προκήρυξε ένα είδος διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους. Το σχέδιο αυτό χρειάστηκε σχεδόν 1,5 χρόνο για να φτάσει στην α΄ φάση, η οποία προγραμματίζεται (εκτός απροόπτου) για τις 26 Ιανουαρίου με την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Τα δύο έργα μοιάζουν να έχουν παράλληλο βίο γιατί ούτε ο ΒΟΑΚ είναι ένα ώριμο για δημοπράτηση έργο για μια σειρά από λόγους. Ούτε τα θέματα χρηματοδότησης έχουν επιλυθεί αφού είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ούτε η μελέτη βιωσιμότητας του έργου που είναι απαραίτητη για την χρηματοδότηση έχει ολοκληρωθεί και φυσικά ούτε το μοντέλο παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου είναι απολύτως ξεκάθαρο. Επί του παρόντος μόνο σενάρια υπάρχουν αφού η Περιφέρεια Κρήτης μιλά για ένα δρόμο χωρίς διόδια που θα ακολουθήσει το μοντέλο των πληρωμών διαθεσιμότητας (δηλαδή το δημόσιο θα πληρώνει στον ανάδοχο ένα ενοίκιο προκειμένου να του παρέχει ένα συγκεκριμένο επίπεδο υπηρεσιών) και το υπουργείο για ένα αυτοκινητόδρομο που δεν θα πληρώνουν διόδια οι ντόπιοι αλλά μόνο οι επισκέπτες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι δύσκολα μπορεί να προχωρήσει με αυτή την μορφή η παραχώρηση, εκτιμώντας ότι πρόκειται για ένα σχεδιασμό που θα συναντήσει μεγάλες αντιδράσεις.
Παρόλα αυτά οι μεγάλες τεχνικές εταιρείες του κλάδου βρίσκονται σε επαγρύπνηση και έχουν εντάξει και τον ΒΟΑΚ στα έργα, από τα οποία εκτιμούν ότι μπορούν να επωφεληθούν το επόμενο διάστημα. Ίσως αυτό να απαντά και στα σχόλια του Κρητικού τύπου που τις τελευταίες μέρες αφιερώνει αρκετά ρεπορτάζ για την πορεία του έργου, αφήνοντας σαφείς αιχμές για το ρόλο των εργολάβων στις κυβερνητικές εξαγγελίες για άμεση δημοπράτηση του έργου.
Ο υπουργός Υποδομών είχε δηλώσει στις αρχές του Φθινοπώρου ότι το υπουργείο θα προχωρήσει σε μια ολοκληρωμένη μελέτη του έργου από το Καστέλι Χανίων μέχρι τη Σητεία, τονίζοντας ότι η μελέτη βιωσιμότητας θα δείξει και ποια τμήματα δεν είναι βιώσιμα. Ωστόσο, ο διαγωνισμός που έχει εξαγγελθεί εκτιμώμενου προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ προβλέπει την κατασκευή του τμήματος από τα Χανιά έως τον Άγιο Νικόλαο μήκους περίπου 180 χλμ. με νέα χάραξη. Τον περασμένο Νοέμβριο κατόπιν κυβερνητικών εντολών είχε ανακοινωθεί από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης, η αναβάθμιση της μελέτης του ΒΟΑΚ, από τα Χανιά έως τον Άγιο Νικόλαο, αφού μέχρι τότε είχε μελετηθεί να μετατραπεί σε αυτοκινητόδρομο μόνο το τμήμα από τα Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο Ηρακλείου μήκους, 160 χιλιομέτρων. Η περιοχή της Σητείας δεν υπάρχει στο σχεδιασμό.
Η μελέτη, έχει ανακοινωθεί ότι θα βασιστεί στα συμπεράσματα της αρχικής κυκλοφοριακής μελέτης του 1998, αλλά και μίας μελέτης (;) που υλοποιήθηκε πέρσι. Παράλληλα, το υπουργείο κινείται στην κατεύθυνση της πρόσληψης τεχνικού συμβούλου για την προετοιμασία του διαγωνισμού και έχει καλέσει για το σκοπό αυτό τρεις εταιρείες (ΤΟΠΠΟΣ σύμβουλοι, μηχανικοί, OBERMEYER HELLAS, Γραφείο Δοξιάδη).
Η πρώτη φάση του έργου που αφορά την εκδήλωση ενδιαφέροντος θα χρειαστεί αρκετούς μήνες μέχρι να ωριμάσει και να υποβληθούν οι οικονομικές και τεχνικές προσφορές. Το σίγουρο είναι ότι δεν μιλάμε για ένα έργο που προβλέπεται να βγάλει ανάδοχο πριν τα τέλη του 2019 με το καλό σενάριο.
Χθες πάντως για τον ΒΟΑΚ υπήρξε παρέμβαση και από την ΝΔ. “Χωρίς καμία απολύτως μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, χωρίς καθορισμένο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, με άγνοια του συνολικού αριθμού των υπό κατασκευή χιλιομέτρων, με ανολοκλήρωτες απαλλοτριώσεις, και ύστερα από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και άλλες τόσες αλλαγές σχεδιασμού, η Κυβέρνηση έρχεται σήμερα να υποστηρίξει πως εντός του τρέχοντος μηνός θα εκδοθεί η προκήρυξη για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τον ΒΟΑΚ” ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωση ο Γραμματέας Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Ηρακλείου, κ. Λευτέρης Αυγενάκης και ο Τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών, βουλευτής Σερρών, κ. Κώστας Καραμανλής.
Της κ.Μ.Τζαννέ