Αυτά και πολλά άλλα προκύπτουν από τα πρακτικά των δύο συμβουλίων αρχηγών της ΠΓΔΜ υπό τον πρόεδρο της χώρας Γκιόργκι Ιβάνοφ, με ορίζοντα τη συμφωνία των Πρεσπών, τα οποία πραγματοποιήθηκαν στις 27 Ιανουαρίου και στις 19 Μαΐου στα Σκόπια, και τα οποία φέρνει σήμερα αποκλειστικά στη δημοσιότητα η εφημερίδα «Καθημερινή».
Από τα πρακτικά είναι εμφανής η αντίληψη της ηγεσίας της ΠΓΔΜ, και κυρίως του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ και του υπουργού Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ, για την πορεία της διαπραγμάτευσης, τα σημεία σύγκλισης και απόκλισης με την Αθήνα, όπως και οι εκτιμήσεις της σκοπιανής πολιτικής ηγεσίας για τις προσεγγίσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, τη στάση του κυβερνητικού του εταίρου Πάνου Καμμένου, καθώς και της ΝΔ.
Επίσης, αναδεικνύονται οι εσωτερικές διαβουλεύσεις στην ΠΓΔΜ για το δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα που πραγματοποιήθηκε προχθές.
Όπως προκύπτει, πολλά στοιχεία της τελικής συμφωνίας των Πρεσπών ήταν ήδη συμφωνημένα, με εξαίρεση το όνομα και ότι τον Ιανουάριο η ΠΓΔΜ δεν συζητούσε συνταγματική αναθεώρηση, ενώ και το εύρος χρήσης (έναντι όλων) ήταν συζητήσιμο. Και τα δύο έχουν παραχωρηθεί τον Μάιο, παραμονή της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων. Η Ελλάδα, ήδη από τον πρώτο γύρο είχε συμφωνήσει στην παραχώρηση της ταυτότητας, με τη γλώσσα να ακολουθεί λίγο αργότερα.
Τον Ιανουάριο, ο κ. Τσίπρας εμφανιζόταν να θέλει να έχει κλείσει τη συμφωνία με την ΠΓΔΜ ταχέως και να πάει σε εκλογές με κύριο επιχείρημα το τέλος του μνημονίου. Τον Μάιο αυτή η αφήγηση απουσιάζει. Ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νίκολα Ντιμιτρόφ εμφανίζεται να γνωρίζει και την παραμικρή λεπτομέρεια των συνομιλιών και είναι ιδιαίτερα επίμονος στο ζήτημα του ταχύτερου δυνατού χρόνου επικύρωσης.
Παρότι οι συζητήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μήνες πριν από το δημοψήφισμα της 30ης Σεπτεμβρίου, η ανησυχία είναι έκδηλη.
Ζάεφ: «Πρέπει να βιαστούμε λόγω Κυριάκου»
Στη συνάντηση μετείχαν ο πρόεδρος της πΓΔΜ Γκιόργκι Ιβανόφ, ο υπουργός Εξωτερικών Νικολά Ντιμιτρόφ, η υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, ο πρόεδρος του VMRO Χρίστιαν Μιτσόσκι, ο πρόεδρος του DUI Αλί Αχμέτι και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουγιάρ Οσμάνι.
«Πώς θα είναι η Ελλάδα μετά τις εκλογές; Στην εξουσία θα είναι η Νέα Δημοκρατία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος έχει σπουδάσει στη Δύση. Πρέπει να βιαστούμε. Ουδείς στην πΓΔΜ θέλει να λύσει το πρόβλημα. Αλλά η μη λύση είναι το πρόβλημα», είπε ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ.
«Αν δεν βρούμε τώρα λύση, θα χάσουμε δέκα χρόνια» λέει ο Ζάεφ σε άλλο σημείο και προσθέτει ότι «οι προϋποθέσεις (σ.σ. επίλυσης) είναι ευνοϊκές αφού στην Ελλάδα είναι η Αριστερά στην εξουσία. Ο Τσίπρας συμφώνησε με το χρονοδιάγραμμα του Νίμιτς αλλά διαφωνεί με τη γραφή του ονόματος στα λατινικά. Προτείνε το όνομα "Δημοκρατία της Μακεδονίας" ή "Άνω Μακεδονία" κατά το πρότυπου του Μαυροβουνίου ή της Λευκορωσίας. Ο Τσίπρας θέλει λύση. Του είπα, τι θα γίνει αν ανέβει στην εξουσία πάλι το VMRO και ζητήσει να επιστρέψει στην αρχική του μορφή το Σύνταγμα;».
Τον θετικό ρόλο Τσίπρα υπογραμμίζει και ο πρόεδρος της πΓΔΜ Γκιόργκι Ιβανόφ. «Ο Τσίπρας είναι θετικότερος από τον Παπανδρέου. Θέλει λύση. Δεν ορκίστηκε ενώπιον της Εκκλησίας, είναι πιο ελεύθερος».
Στη συνάντηση του Ιανουαρίου συζητήθηκε και το θέμα της γλώσσας με τον πρόεδρο Ιβάνοφ να σημειώνει «αν γίνουμε κάποια στιγμή μέλος της ΕΕ, τότε θα αναγράφεται εκεί "μακεδονική γλώσσα"» με τον Ζόραν Ζάεφ να περιγράφει ότι τότε η θέση των Σκοπίων ήταν «όχι συνταγματική αλλαγή και ταυτότητα. Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές. Αν υπάρξει συναίνεση στη "μακεδονική" πλευρά, είναι καλύτερο από μια συνταγματική αλλαγή. Ένα δημοψήφισμα θα είναι επιτυχημένο μόνο αν συμφωνούν όλοι».
Τέσσερις μήνες αργότερα στη δεύτερη σύσκεψη, τον Μάιο, ο Νικολά Ντιμιτρόφ ενημερώνοντας τους ηγέτες των πολιτικών κομμάτων στα Σκόπια για όσα συζητήθηκαν στο Σούνιο στη συνάντηση που είχε με το Νίκο Κοτζιά περιγράφει τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν» ως τη δημιουργική κατάληξη στην οποία κατέληξαν οι ειδικοί από τις δύο χώρες. Τόνισε, δε, ότι το επίθετο «Ίλιντεν» αντανακλά τον πολυεθνικό χαρακτήρα, το μανιφέστο του Κρούσοβο καλεί σε μια τέτοα συμβίωση.
Στην δεύτερη αυτή συνάντηση επί τάπητος τέθηκε το θέμα του δημοψηφίσματος με τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Χρίστιαν Μιστκόσκι να αναρωτιέται «τι θα γίνει αν οι πολίτες αποφασίσουν να μην το δεχτούν; Είναι η πρόσκληση στο ΝΑΤΟ άκυρη; Και θα μπλοκαριστούν οι διαπραγματεύσεις στην ΕΕ;».
