"Αν ανέβουν σε βραχονησίδα,πρώτα θα την εξαφανίσουμε από τον χάρτη και μετά θα ρωτήσουμε" όπως έχει πει και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και η κατάσταση βρίσκονται το τελευταίο διάστημα στην κορυφή της επικαιρότητας.
Ο Άγγελος Συρίγος που έχει δύο ιδιότητες, αυτή του Υφυπουργού Παιδείας αλλά και εκείνη του καθηγητή Διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής μιλάει σήμερα στο The Toc και με λόγο καθαρό και χωρίς υπεκφυγές.
Επισημαίνει ότι ζούμε την πιο εκρηκτική στιγμή με την Τουρκία από το 1923 και ξεκαθαρίζει πως αν οι τούρκοι μας πειράξουν θα πάμε σε πόλεμο.
- Βρισκόμαστε πράγματι στην πιο κρίσιμη στιγμή των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετά την τουρκική εισβολή του 74;
Η πιο κρίσιμη στιγμή ήταν μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου του 2020 όταν είχαμε το Ορούτς Ρέις στην περιοχή. Είμαστε στην πιο εκρηκτική στιγμή από πλευράς ρητορείας όχι από το 74 αλλά από το 1923. Πρώτη φορά τόσο παρατεταμένα η ανώτατη ηγεσία της Τουρκίας εκτοξεύει διαρκώς απειλές εναντίον της Ελλάδας..
-Αυτή η τόσο εκρηκτική κατάσταση μπορεί να εκτονωθεί χωρίς θερμό επεισόδιο, διπλωματικά;
Υπάρχει δυνατότητα επιστροφής, θυμίζω ότι η Τουρκία κατέρριψε ρωσικό αεροσκάφος επειδή μπήκε κάποια δευτερόλεπτα στον εναέριο χώρο της και μετά κάποιους μήνες ο Ερντογάν ήταν αγκαλιά με τον Πούτιν. Όμως η στάση του Ερντογάν συνάδει απόλυτα με την ευρύτερη πολιτική της Τουρκίας και έχουμε και τις τουρκικές εκλογές και εκεί ο Ερντογάν παίζει το εθνικιστικό χαρτί. Ο συνδυασμός αυτών των δύο στοιχείων είναι που δημιουργεί ανησυχίες για το επόμενο βήμα . Και το επόμενο βήμα πιθανό να είναι κάτι στην πράξη.
-Ποιο μπορεί να είναι αυτό το επόμενο βήμα;
Σενάρια υπάρχουν δεκάδες, η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι η Τουρκία δεν θέλει να είναι εκείνη που θα ρίξει την πρώτη τουφέκια. Θέλει να ωθήσει τα πράγματα έτσι ώστε να δείξει ότι η Ελλάδα είναι αυτή που ήρξατο χειρών αδίκων. Αλλά σε κάποια θέματα εκ των πραγμάτων υπάρχει στρατιωτική απάντηση, δεν υπάρχει κάτι άλλο. Αν πάνε να αποβιβαστούν σε ένα νησί σαφώς θα αντιδράσουμε.
-Και σε μία βραχονησίδα; Αν έχουμε δεύτερα Ιμια η αντίδραση δεν μπορεί να είναι ίδια με αυτή του 96;
Έχει εκφράσει άποψη περί αυτού ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ πρώτα θα εξαφανιστεί η βραχονησίδα από τον χάρτη και μετά θα ρωτήσουμε.
Η εκτίμηση μου είναι ότι θα κάνουν πράγματα που θα κινούνται σε μία γκρίζα ζώνη και δεν θα καταλήγουν υποχρεωτικά σε θερμό επεισόδιο.
-Άρα αν έχουμε επανάληψη των Ιμίων δεν μπορεί να έχουμε και επανάληψη της ελληνικής στάσης του 96;
Τα Ιμια σχετίζονταν με κάποιες σημαίες αυτό το πρόβλημα έχει αντιμετωπιστεί έκτοτε αρκετές φορές. Αν μιλάμε για την αποβίβαση στρατιωτικού αγήματος τότε αλλάζει η κατάσταση δεν είναι Ιμια πλέον. Εκεί έχει πάρει συγκεκριμένη θέση το ΓΕΕΘΑ η οποία εκφράζει απολύτως στην Ελλάδα.
-Μπορεί να ξεκινήσει μια τέτοια ιστορία και να μην ξέρουμε ποια θα είναι η κατάληξη της ή η κατάληξη της να μας βρει σε ένα τραπέζι που θα μας το επιβάλλουν τρίτοι;
Δεν είμαι σίγουρος ότι οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή θέλουν τραπέζι. Νομίζω ότι θέλουν ή να μας οδηγήσουν στο συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ διεκδικώντας διάφορα όπως αποστρατικοποίηση νησιών ή να μας εξευτελίσουν, να δείξουν δηλαδή ότι κάνουν κάτι κι εμείς δεν αντιδρούμε. Αυτή είναι η λογική τους.
-Μπορεί η προεκλογική ατμόσφαιρα των δύο χωρών να επηρεάσει σε κινήσεις που αν τα πράγματα δεν είχαν φθάσει εκεί που έχουν φθάσει, δεν θα γίνονταν;
Οτιδήποτε κάνει η σημερινή ελληνική κυβέρνηση απέναντι στην Τουρκία θα έχει μαζί της την συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Η Τουρκία απο την άλλη σήμερα καθοδηγείται από τις πολιτικές της εκκρεμότητες.
-Αν τα πράγματα φτάσουν στα άκρα θεωρείτε ότι η ενότητα των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα είναι δεδομένη;
Ναι. Τα μεγάλα πολιτικά κόμματα αποδέχονται όλα ότι η Τουρκία συνιστά στρατηγική απειλή για την Ελλάδα. Μπορεί να υπάρχουν διαφωνίες σε θέματα τακτικής αλλά σε θέμα στρατηγικής συμφωνούν πλήρως. Επιπλέον από τότε που κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν λυθεί προβλήματα του τύπου εάν πρέπει να είμαστε στο ΝΑΤΟ ή στην Δύση, αυτά έχουν λυθεί.
Άρα στις στρατηγικές επιλογές τα τρία μεγάλα κόμματα της Βουλής ταυτίζονται απολύτως.
-Υπάρχει πολύς κόσμος που ρωτάει θα γίνει ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος και αν ναι πόσο μπορεί να κρατήσει και πόσο πίσω μπορεί να μας πάει;
Ένας πόλεμος θα γυρίσει και τις δύο χώρες δεκαετίες πίσω, θα διαλύσει την οικονομική τους βάση. Επομένως καταρχήν δεν θέλουμε πόλεμο. Δυστυχώς όμως για να γίνει πόλεμος δεν είναι όπως το τανγκό που χρειάζεσαι δύο, αρκεί ένας. Το ερώτημα είναι αν αυτός ο ένας θα μπει σε αυτή τη λογική. Δεν είναι απαραίτητο να γίνει ελληνοτουρκικός πόλεμος. Πιστεύω ότι οι Τούρκοι επιδιώκουν να έχουν κέρδη μέσω της απειλής και όχι μέσω του πολέμου. Αλλά όλα αυτά τα παιχνίδια είναι εξαιρετικά λεπτά. Ο στόχος της Τουρκίας είναι η κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι το σχέδιο της γαλάζιας πατρίδας.
-Μπορεί να ξαναακουστεί από ελληνικής πλευράς το ευχαριστώ την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Εάν παρέμβει αποτρεπτικά ναι. Εξαρτάται σε τι θα αφορούν οι ευχαριστίες. Το 1996 ευχαριστήσαμε την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για κάτι το οποίο δεν ήταν απολύτως σαφές τι θέλαμε και τι κάναμε τελικά.
-Άρα αν είναι στο ίδιο πλαίσιο μπορεί να επαναληφθεί;
Όχι, όχι έχουμε μάθει από τα λάθη που κάναμε τότε και είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί ως προς τις κινήσεις μας. Γιατί την πάθαμε.
-Τα δύο άρθρα του Τουρκικού Συντάγματος που προβλέπουν αναβολή των εκλογών μπορεί να είναι πειρασμός για τον Ερντογάν ακόμα κι αν δεν έχει αποφασίσει το θερμό επεισόδιο να το κάνει έστω και περιορισμένα για να αναβάλει τις εκλογές;
Οι εκλογές για τον Ερντογάν είναι οι εκλογές που θα κρίνουν τη ζωή του. Εάν χάσει αντιμετωπίζει το φάσμα της φυλάκισης και των διώξεων κατά της οικογένειας του. Εάν δει ότι χάνει θα προσπαθήσει να τις αποφύγει με κάθε τρόπο. Άρα σε μια τέτοια περίπτωση έρχεται πιο ισχυρό αυτό το ενδεχόμενο. Τώρα εάν θα είναι ένα σημειακό επεισόδιο ή ολοκληρωτικός πόλεμος έχει απαντήσει ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ πριν από μερικούς μήνες. Λέγοντας ότι δεν θα δεχτούμε ένα επεισόδιο μόνο για να εξυπηρετηθούν τα σχέδια της Τουρκίας. Εάν μας αγγίξουν πάμε για πόλεμο. Καλό είναι να μην μας αγγίξουν.
-Ενστερνίζεστε κι εσείς ως πολιτική ηγεσία αυτή τη φράση; Γιατί πολλοί λένε ότι οι στρατιωτικοί αυτά τα λένε γιατί πρέπει να τα λένε, αλλά οι πολιτικοί είναι πιο πιο ψυχροί .Και η πολιτική ηγεσία λέει αν μας αγγίξουν πάμε για πόλεμο;
Στην Ελλάδα η στρατιωτική ηγεσία δεν μιλάει σε τέτοιο επίπεδο χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της πολιτικής ηγεσίας. Άρα η φράση αν μας αγγίξουν πάμε για πόλεμο εκφράζει την χώρα μας...
