ερνάει σοβαρότατη κρίση. Στην Ελλάδα, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, φαίνεται (ή ακούγεται) ότι όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου, στο πρώτο τρίμηνο του 2009 έχουν ζημίες, από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ έως εκατομμύρια, σε ένα τρίμηνο! Πολλές επιχειρήσεις είναι βαθιά «στο κόκκινο» ενώ 1-2 επιχειρήσεις απλώς κρατιούνται από τα συσσωρευμένα κέρδη των προηγούμενων ετών.
Μερικές χιλιάδες εργαζόμενοι είναι στο χείλος της ανεργίας, ενώ μερικές εκατοντάδες τη γεύονται ήδη.
Στην Ελλάδα εντοπίζουμε το πρόβλημα στην έλλειψη εσόδων από κρατικές καταχωρίσεις, ενώ στον οικονομικό Τύπο, όλα (σχεδόν;) τα περιμένουμε από τη δημοσίευση ισολογισμών. Η δεκαετία που πέρασε δεν συνοδεύτηκε από αναδιοργανώσεις και εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων. Το... κόστος εκτύπωσης είναι υψηλό, κυρίως λόγω παλαιότερης γενιάς εκτυπωτικών μηχανών. Θα μπορούσαν να αναφερθούν και άλλα θέματα ως προβλήματα. Δεν θεωρώ όμως εαυτόν ειδικό στα θέματα του Τύπου αλλά και δεν είναι αυτό το θέμα μου. Θέλω να σημειώσω τη δραματική υστέρηση που παρατηρείται διά γυμνού οφθαλμού στην αντιμετώπιση του φαινομένου της νέας οικονομίας από το σύνολο σχεδόν των επιχειρήσεων του Τύπου. Εννοώ τη σε βάθος και ουσία μελέτη των επιπτώσεων του internet και του ομαλού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων ώστε να περιλάβουν στον –νέο– κορμό τους τις εξελίξεις στον τομέα αυτό. Κατά την άποψή μου έγιναν μερικά δειλά βήματα, αποσπασματικά και άτολμα, κυρίως για να υπάρχει κάποια παρουσία των εταιριών ΜΜΕ στο Internet, αλλά με θρησκευτική ευλάβεια στην προστασία του «χαρτιού». Φρονώ ότι δεν φτάνει αυτό και κατά συνέπεια, χρεώνω ένα μέρος των προβλημάτων στις επιχειρήσεις γραπτού Τύπου, στο γεγονός ότι δεν βρήκαν επί μία δεκαετία τώρα, εναλλακτικές πηγές εσόδων, πέραν των καταχωρίσεων και των κάθε είδους κρατικών ενισχύσεων. Πηγές εσόδων που να προέρχονται από νέες μορφές ψηφιακών υπηρεσιών.
Η παρουσία στο internet για τις ελληνικές εφημερίδες μου μοιάζει ότι σημαίνει ένα απλό υποκατάστατο του χαρτιού. Στην καλύτερη περίπτωση, θεωρείται ότι ο «αναγνώστης» απλώς αναμένει να μάθει πιο σύντομα, αυτό που σε λίγες ώρες θα μπορεί να δει στο χαρτί, πάνω στο γραφείο του ή θα αγοράσει από το περίπτερο. Οι περισσότεροι που καθορίζουν τις τύχες των εφημερίδων φαίνεται ότι τρέμουν μήπως το internet κανιβαλίσει τη χάρτινη μορφή της εφημερίδας και την εξαφανίσει. Δεν θα δίσταζα να τους θυμίσω το παράδειγμα της Encyclopedia Britannica, η οποία πουλήθηκε ως επιχείρηση αντί 1.500 δολαρίων πριν από 14 χρόνια. H Encyclopedia Britannica ήταν μία κραταιά επιχείρηση από το έτος 1768, η οποία το έτος 1990 κατέγραψε ρεκόρ πωλήσεων όλων των εποχών! Μόλις πέντε χρόνια πριν πουληθεί και ουσιαστικά «κλείσει» ως επιχείρηση! Τι συνέβη στα πέντε αυτά χρόνια; Εμφανίσθηκαν οι εγκυκλοπαίδειες σε CD ROM και λίγο αργότερα η Microsoft έβγαλε και διέθεσε δωρεάν την Encarta.
Οι ιδιοκτήτες της Encyclopedia Britannica έτριβαν τα μάτια τους και δεν μπορούσαν να φανταστούν τι συνέβη μέσα σε πέντε χρόνια γιατί δεν ήθελαν να πιστέψουν ότι πέθανε το χαρτί. Να σας ενημερώσω ότι η τιμή της εγκυκλοπαίδειας το 1994 ήταν περίπου 2.200 δολάρια ανά σετ, ενώ η τιμή των πρωτοεμφανισθέντων CD ROM ήταν γύρω στα 70 - 80 δολάρια! Να σας θυμίσω επίσης ότι σήμερα η περίφημη Wikipedia, η οποία σε αριθμό άρθρων είναι 20 φορές μεγαλύτερη από την Encyclopedia Britannica, είναι δωρεάν! Να σας προλάβω επίσης λέγοντας ότι προσωπικά δεν φρονώ ότι θα εξαφανισθεί το «χαρτί» αλλά πιστεύω ότι θα αλλάξει ο τρόπος που το αποζητούμε, ακόμη και στη μορφή της χάρτινης εφημερίδας που θα συνεχίσουμε να αγοράζουμε. Γιατί όμως θα την αγοράζουμε, αυτό διερευνώ να μάθω, αλλά προφανώς δεν προλαβαίνω να απαντήσω σήμερα. Επίσης να σας προλάβω λέγοντας ότι η κατανάλωση χαρτιού για έντυπη μορφή ενημέρωσης και βιβλίων συνεχίζει να αυξάνεται παρά την έλευση του internet. Αυτό από μόνο του κάτι λέει, αλλά δεν ανακουφίζει όσο πρέπει την κρίση του Τύπου.
Τι λένε λοιπόν αυτά για τον (ελληνικό –ας περιοριστούμε) Τύπο; Oτι πρέπει να κάτσει σοβαρά και να μελετήσει τι σημαίνει «νέα οικονομία» και internet. Ενα από τα κύρια χαρακτηριστικά της «νέας οικονομίας» είναι το ότι έχει καταστήσει εφικτή τη διενέργεια συναλλαγών μέσω του internet σε πραγματικό χρόνο, 24 ώρες την ημέρα. Η «Νέα Οικονομία» σημαίνει επίσης ότι κάθε εταιρία έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί άμεσα με τους υπαλλήλους και τους πελάτες της, τους προμηθευτές και κάθε άλλον που επιθυμεί να έχει συναλλαγές μαζί της. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και με κάθε άλλης μορφής οργανισμό, όπως το Δημόσιο και μη κερδοσκοπικοί φορείς και οργανώσεις όπως πολιτικές και κοινωνικές ομάδες, οργανισμοί κ.ά. Oλοι όσοι συντρέχουν προς αυτού του είδους τις επικοινωνίες, αποτελούν ένα οιονεί «ακροατήριο» ή μία «κοινότητα» που διαμορφώνουν «νέες αγορές» και αποζητούν «ψηφιακές υπηρεσίες». Οι χρηματικές αξίες που κινούνται μέσα από τη «νέα οικονομία» είναι αποκλειστικά εκείνες που αφορούν κάποιο περιεχόμενο για το οποίο ο αποδέκτης του είναι διατεθειμένος να πληρώσει κάποιο τίμημα.
Αν αυτά που γράφω παραπάνω γίνονται αποδεκτά, τότε η μεθοδολογία εξόδου από την κρίση του (ελληνικού;) Τύπου είναι απλή: Πρέπει να μελετηθεί το «γιατί» ο αναγνώστης προτίθεται να αγοράσει τη χάρτινη μορφή εφημερίδας και το «γιατί» και το «πώς» μία επιχείρηση του γραπτού Τύπου μπορεί να έχει παρουσία στο internet. Αν η τελευταία συνοδεύεται από προσδοκία εσόδων, τότε πρέπει στη συνέχεια να μελετηθεί και να ευρεθεί γιατί ο επισκέπτης ενός δικτυακού τόπου εφημερίδας θα έδινε ένα ή περισσότερα ευρώ στον διαχειριστή του περιεχομένου αυτής, και προφανώς τι θα έπρεπε να είναι το εν λόγω περιεχόμενο.
Η ροή των πληροφοριών και του περιεχομένου, που μπορεί μία επιχείρηση να παράσχει προς το «ακροατήριο» που αναφέραμε πιο πάνω, ήταν πάντα μία επιχειρησιακή διαδικασία. Στο παράδειγμα του Τύπου, πριν από το internet, γινόταν με χαρτί. Κανείς έπρεπε να βγει από το σπίτι του για να αγοράσει μία εφημερίδα. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Πρόσφατα, για να ελκύσουν τον αναγνώστη, οι εφημερίδες έγιναν super markets, προσθέτοντας άλλα αγαθά πέραν των ειδήσεων, όπως μουσική, ταινίες, μικροαντικείμενα κ.λπ. Αυτό καταδεικνύει την εναγώνια προσπάθεια να γίνει «κάτι», αλλά φαίνεται πως δεν έφτασαν αυτά τα μέτρα να για σώσουν την κατάσταση.
Oμως η διαδικασία πληροφόρησης και ενημέρωσης έχει πλέον ενδυναμωθεί από την τεχνολογία. Eτσι καλείται ο Τύπος, ο παραδοσιακός και χάρτινος μέχρι πρότινος, να επαναπροσδιορίσει τη θέση του.
Στην ουσία ξέρουμε τι πρέπει να μελετήσουμε: τις κύριες λειτουργίες διαχείρισης κάθε μορφής περιεχομένου στο web, που είναι εκείνες της δημοσίευσης αυτού (του περιεχομένου), της παρακολούθησης των προτιμήσεων των επισκεπτών καθώς και της συμπεριφοράς τους, της κατηγοριοποίησης των προφίλ των επισκεπτών και τέλος της επικοινωνίας με άλλα «συστήματα», έξω από το συγκεκριμένο «δικό μας» περιβάλλον. Το internet μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων και με διαδραστικό τρόπο να κάνουμε συναλλαγές. Αυτό που έχει πλέον γίνει κατανοητό σε ένα τεράστιο φάσμα επιχειρήσεων ανά τον κόσμο, ότι δηλαδή ο web browser είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο, δεν έχει ακόμη γίνει συνείδηση στις ελληνικές επιχειρήσεις, και προφανώς στις επιχειρήσεις του Τύπου. Η επιχειρηματική στρατηγική των επιχειρήσεων δεν περιλαμβάνει το internet, παρά μόνο ως ένα μέσο παρουσίας και κάποιας μορφής διαφήμιση. Ποια θα μπορούσε να είναι μία στρατηγική «νέας οικονομίας» για τον ελληνικό Τύπο; Αξίζει να επανέλθουμε στο επόμενο με μερικά παραδείγματα όχι για να λύσουμε το πρόβλημα του Τύπου, αλλά για να ρίξουμε ιδέες και να ωθήσουμε προς μία στρατηγική επαναπροσδιορισμού και αναγέννησης.(πηγή:Οικονομική Εφημερίδα Εξπρές)
Η παρουσία στο internet για τις ελληνικές εφημερίδες μου μοιάζει ότι σημαίνει ένα απλό υποκατάστατο του χαρτιού. Στην καλύτερη περίπτωση, θεωρείται ότι ο «αναγνώστης» απλώς αναμένει να μάθει πιο σύντομα, αυτό που σε λίγες ώρες θα μπορεί να δει στο χαρτί, πάνω στο γραφείο του ή θα αγοράσει από το περίπτερο. Οι περισσότεροι που καθορίζουν τις τύχες των εφημερίδων φαίνεται ότι τρέμουν μήπως το internet κανιβαλίσει τη χάρτινη μορφή της εφημερίδας και την εξαφανίσει. Δεν θα δίσταζα να τους θυμίσω το παράδειγμα της Encyclopedia Britannica, η οποία πουλήθηκε ως επιχείρηση αντί 1.500 δολαρίων πριν από 14 χρόνια. H Encyclopedia Britannica ήταν μία κραταιά επιχείρηση από το έτος 1768, η οποία το έτος 1990 κατέγραψε ρεκόρ πωλήσεων όλων των εποχών! Μόλις πέντε χρόνια πριν πουληθεί και ουσιαστικά «κλείσει» ως επιχείρηση! Τι συνέβη στα πέντε αυτά χρόνια; Εμφανίσθηκαν οι εγκυκλοπαίδειες σε CD ROM και λίγο αργότερα η Microsoft έβγαλε και διέθεσε δωρεάν την Encarta.
Οι ιδιοκτήτες της Encyclopedia Britannica έτριβαν τα μάτια τους και δεν μπορούσαν να φανταστούν τι συνέβη μέσα σε πέντε χρόνια γιατί δεν ήθελαν να πιστέψουν ότι πέθανε το χαρτί. Να σας ενημερώσω ότι η τιμή της εγκυκλοπαίδειας το 1994 ήταν περίπου 2.200 δολάρια ανά σετ, ενώ η τιμή των πρωτοεμφανισθέντων CD ROM ήταν γύρω στα 70 - 80 δολάρια! Να σας θυμίσω επίσης ότι σήμερα η περίφημη Wikipedia, η οποία σε αριθμό άρθρων είναι 20 φορές μεγαλύτερη από την Encyclopedia Britannica, είναι δωρεάν! Να σας προλάβω επίσης λέγοντας ότι προσωπικά δεν φρονώ ότι θα εξαφανισθεί το «χαρτί» αλλά πιστεύω ότι θα αλλάξει ο τρόπος που το αποζητούμε, ακόμη και στη μορφή της χάρτινης εφημερίδας που θα συνεχίσουμε να αγοράζουμε. Γιατί όμως θα την αγοράζουμε, αυτό διερευνώ να μάθω, αλλά προφανώς δεν προλαβαίνω να απαντήσω σήμερα. Επίσης να σας προλάβω λέγοντας ότι η κατανάλωση χαρτιού για έντυπη μορφή ενημέρωσης και βιβλίων συνεχίζει να αυξάνεται παρά την έλευση του internet. Αυτό από μόνο του κάτι λέει, αλλά δεν ανακουφίζει όσο πρέπει την κρίση του Τύπου.
Τι λένε λοιπόν αυτά για τον (ελληνικό –ας περιοριστούμε) Τύπο; Oτι πρέπει να κάτσει σοβαρά και να μελετήσει τι σημαίνει «νέα οικονομία» και internet. Ενα από τα κύρια χαρακτηριστικά της «νέας οικονομίας» είναι το ότι έχει καταστήσει εφικτή τη διενέργεια συναλλαγών μέσω του internet σε πραγματικό χρόνο, 24 ώρες την ημέρα. Η «Νέα Οικονομία» σημαίνει επίσης ότι κάθε εταιρία έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί άμεσα με τους υπαλλήλους και τους πελάτες της, τους προμηθευτές και κάθε άλλον που επιθυμεί να έχει συναλλαγές μαζί της. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και με κάθε άλλης μορφής οργανισμό, όπως το Δημόσιο και μη κερδοσκοπικοί φορείς και οργανώσεις όπως πολιτικές και κοινωνικές ομάδες, οργανισμοί κ.ά. Oλοι όσοι συντρέχουν προς αυτού του είδους τις επικοινωνίες, αποτελούν ένα οιονεί «ακροατήριο» ή μία «κοινότητα» που διαμορφώνουν «νέες αγορές» και αποζητούν «ψηφιακές υπηρεσίες». Οι χρηματικές αξίες που κινούνται μέσα από τη «νέα οικονομία» είναι αποκλειστικά εκείνες που αφορούν κάποιο περιεχόμενο για το οποίο ο αποδέκτης του είναι διατεθειμένος να πληρώσει κάποιο τίμημα.
Αν αυτά που γράφω παραπάνω γίνονται αποδεκτά, τότε η μεθοδολογία εξόδου από την κρίση του (ελληνικού;) Τύπου είναι απλή: Πρέπει να μελετηθεί το «γιατί» ο αναγνώστης προτίθεται να αγοράσει τη χάρτινη μορφή εφημερίδας και το «γιατί» και το «πώς» μία επιχείρηση του γραπτού Τύπου μπορεί να έχει παρουσία στο internet. Αν η τελευταία συνοδεύεται από προσδοκία εσόδων, τότε πρέπει στη συνέχεια να μελετηθεί και να ευρεθεί γιατί ο επισκέπτης ενός δικτυακού τόπου εφημερίδας θα έδινε ένα ή περισσότερα ευρώ στον διαχειριστή του περιεχομένου αυτής, και προφανώς τι θα έπρεπε να είναι το εν λόγω περιεχόμενο.
Η ροή των πληροφοριών και του περιεχομένου, που μπορεί μία επιχείρηση να παράσχει προς το «ακροατήριο» που αναφέραμε πιο πάνω, ήταν πάντα μία επιχειρησιακή διαδικασία. Στο παράδειγμα του Τύπου, πριν από το internet, γινόταν με χαρτί. Κανείς έπρεπε να βγει από το σπίτι του για να αγοράσει μία εφημερίδα. Δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Πρόσφατα, για να ελκύσουν τον αναγνώστη, οι εφημερίδες έγιναν super markets, προσθέτοντας άλλα αγαθά πέραν των ειδήσεων, όπως μουσική, ταινίες, μικροαντικείμενα κ.λπ. Αυτό καταδεικνύει την εναγώνια προσπάθεια να γίνει «κάτι», αλλά φαίνεται πως δεν έφτασαν αυτά τα μέτρα να για σώσουν την κατάσταση.
Oμως η διαδικασία πληροφόρησης και ενημέρωσης έχει πλέον ενδυναμωθεί από την τεχνολογία. Eτσι καλείται ο Τύπος, ο παραδοσιακός και χάρτινος μέχρι πρότινος, να επαναπροσδιορίσει τη θέση του.
Στην ουσία ξέρουμε τι πρέπει να μελετήσουμε: τις κύριες λειτουργίες διαχείρισης κάθε μορφής περιεχομένου στο web, που είναι εκείνες της δημοσίευσης αυτού (του περιεχομένου), της παρακολούθησης των προτιμήσεων των επισκεπτών καθώς και της συμπεριφοράς τους, της κατηγοριοποίησης των προφίλ των επισκεπτών και τέλος της επικοινωνίας με άλλα «συστήματα», έξω από το συγκεκριμένο «δικό μας» περιβάλλον. Το internet μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων και με διαδραστικό τρόπο να κάνουμε συναλλαγές. Αυτό που έχει πλέον γίνει κατανοητό σε ένα τεράστιο φάσμα επιχειρήσεων ανά τον κόσμο, ότι δηλαδή ο web browser είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο, δεν έχει ακόμη γίνει συνείδηση στις ελληνικές επιχειρήσεις, και προφανώς στις επιχειρήσεις του Τύπου. Η επιχειρηματική στρατηγική των επιχειρήσεων δεν περιλαμβάνει το internet, παρά μόνο ως ένα μέσο παρουσίας και κάποιας μορφής διαφήμιση. Ποια θα μπορούσε να είναι μία στρατηγική «νέας οικονομίας» για τον ελληνικό Τύπο; Αξίζει να επανέλθουμε στο επόμενο με μερικά παραδείγματα όχι για να λύσουμε το πρόβλημα του Τύπου, αλλά για να ρίξουμε ιδέες και να ωθήσουμε προς μία στρατηγική επαναπροσδιορισμού και αναγέννησης.(πηγή:Οικονομική Εφημερίδα Εξπρές)
