Μέχρι πρότινος οι ξένοι οικονομολόγοι πίστευαν ότι οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αποτελούσαν τον πιο αδύναμο κρίκο της παγκόσμιας οικονομίας.
Οι ανησυχίες για μια... συστημική κατάρρευση πυροδότησαν ακόμα και σενάρια που ήθελαν την περιοχή να οδηγείται σε μία νέα «ασιατική κρίση». Ωστόσο, οι φόβοι αυτοί αποδεικνύονται σήμερα υπερβολικοί, με αποτέλεσμα η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην αναδυό
μενη Ευρώπη να μην θεωρείται πια η εστία ανησυχίας, αλλά το φωτεινό σημείο των δραστηριοτήτων τους.Η κρίση
«Οι φόβοι για μία καθολική χρηματοοικονομική κρίση σε όλη την Ανατολική Ευρώπη έχουν μετριαστεί, καθώς αντιμετωπίστηκαν από την ισχυρή παρουσία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τη σημαντική εξωτερική βοήθεια προς εκείνους που τη χρειάζονται και τη γενικότερη βελτίωση της διάθεσης για ρίσκο παγκοσμίως», διαπιστώνουν οι οικονομολόγοι της RGE Monitor, της εταιρείας αναλύσεων του Nouriel Roubini.
Οι τράπεζες της Ανατολικής Ευρώπης δεν αντιμετωπίζουν πλέον συστημικό κίνδυνο, παραδέχτηκε και η Παγκόσμια Τράπεζα στην τελευταία της μελέτη για την περιοχή. Έτσι, ξένοι αναλυτές και επενδυτές είναι και πάλι πρόθυμοι να αντιμετωπίσουν την έκθεση των ελληνικών τραπεζών στις αναδυόμενες αγορές σαν κάτι παραπάνω από μία εστία ανησυχίας.
«Η έκθεση στη ΝΑ Ευρώπη υπήρξε ένα ζήτημα για τους επενδυτές κατά τη διάρκεια της χρονιάς, όμως, με τον κίνδυνο του απρόβλεπτου να γίνεται ένα πιο μακρινό σενάριο και κάποιες από τις οικονομίες να ανακάμπτουν το 2010, αυτή μπορεί να αντιμετωπισθεί σαν μια ευκαιρία για ανάπτυξη», γράφει σε πρόσφατη ανάλυσή του ο αναλυτής της UBS, Αλέξανδρος Κύρτσης.
Σε δική τους έκθεση, οι αναλυτές της Citi χαρακτηρίζουν τις αγορές της Τουρκίας και της αναδυόμενης Ευρώπης ως το «φωτεινό σημείο» στις δραστηριότητες των ελληνικών τραπεζών. Ο οίκος παραδέχεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην περιοχή είναι χαμηλότερα από ό,τι περίμενε. Η άποψη των αναλυτών επιβεβαιώνεται και από τα όσα τους είπαν σε πρόσφατες συναντήσεις τους τα στελέχη του τραπεζικού κλάδου.
Η διοίκηση της Eurobank μετέφερε στους αναλυτές της Citi τη βελτίωση της ποιότητας κεφαλαίων στα Βαλκάνια και την Πολωνία, ενώ στελέχη της Τράπεζας Κύπρου διαπίστωσαν ενθαρρυντικές τάσεις και στη ρωσική αγορά.
Ανάκαμψη
Βέβαια, ο οίκος θεωρεί πως είναι ακόμα νωρίς για να παίξουν οι επενδυτές το story της ανάκαμψης των Βαλκανίων μέσω των ελληνικών τραπεζών. «Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δεν είναι τόσο μεγάλη όσο περιμέναμε», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Bloomberg ο Kaspar Richter, οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας.
«Η αύξηση δεν αναμένεται να αποτελέσει συστημικό κίνδυνο για την περιοχή και ελπίζουμε ότι η κατάσταση των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα παραμείνει αντιμετωπίσιμη», είπε. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Deutsche Bank, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα ανέλθουν στο 5-10% των συνολικών χορηγήσεων σε Τσεχία, Ουγγαρία και Πολωνία, στο 15-25% στις χώρες της Βαλτικής, στο 1520% στη ΝΑ Ευρώπη και στο 30-45% στην Ουκρανία.
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι οι προοπτικές των επιμέρους χωρών εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις. Την ώρα που η Πολωνία ξεχωρίζει για την ανθεκτικότητά της στην κρίση, οι ανησυχίες των ξένων οικονομολόγων στρέφονται στη Λετονία.
Ο κίνδυνος υποτίμησης του εθνικού νομίσματος κάποια στιγμή μέσα στον επόμενο χρόνο θεωρείται υπαρκτός, σε ένα σενάριο που εκτιμάται ότι θα επηρεάσει την Εσθονία, τη Λιθουανία και τη Βουλγαρία. Ως «προβληματική» αντιμετωπίζουν οι αναλυτές και την περίπτωση της Ουκρανίας.
Οι αρχές δεν καταφέρνουν να τηρήσουν τους όρους που τους επέβαλε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και ο οργανισμός καθυστερεί την εκταμίευση της τέταρτης δόσης του δανείου που κρίνεται απαραίτητο για τη στήριξη της οικονομίας.
Σε δύσκολη θέση ενδέχεται να βρεθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στη Ρουμανία, όπου η κατάρρευση της κυβέρνησης δημιουργεί πολιτικό κενό και αμφιβολίες ως προς την ικανότητα της χώρας να τηρήσει τη συμφωνία που έκανε με τον οργανισμό, όταν λάμβανε ενίσχυση 20 δισ. δολαρίων.
Από τις «ελληνικού ενδιαφέροντος» χώρες της περιοχής, τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης εμφανίζει σύμφωνα με τη UBS η Ουκρανία, η οποία αναμένεται να επιτύχει αύξηση του ΑΕΠ της κατά 2,9% το 2010 (έπειτα από τη φετινή συρρίκνωση της τάξης του 12,8%). Με 2,4% εκτιμάται ότι θα τρέξουν οι οικονομίες της Τουρκίας και της Πολωνίας και με 1,5% εκείνη της Σερβίας. Αντίθετα, Ρουμανία και Βουλγαρία θα παραμείνουν και το 2010 σε τροχιά συρρίκνωσης.
Η UBS θεωρεί ότι τις καλύτερες προοπτικές στην περιοχή επιδεικνύει η Eurobank. Η τράπεζα θεωρείται καλύτερα τοποθετημένη σε σχέση με τους βασικούς ανταγωνιστές της, καθώς λειτουργεί περισσότερα από 1.000 υποκαταστήματα στις αγορές της αναδυόμενης Ευρώπης.
Η Nomura εκτιμά ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα της Eurobank στην περιοχή είναι η υψηλή έκθεσή της σε καταναλωτικά δάνεια, αφού το χαρτοφυλάκιο της τράπεζας στη ΝΑ Ευρώπη αποτελείται σε ποσοστό 22% από δάνεια της καταναλωτικής πίστης. Αυτό δικαιολογεί την αύξηση των επισφαλειών της τράπεζας, όμως, ταυτόχρονα, σηματοδοτεί ότι η Eurobank θα ανακάμψει νωρίτερα από τους άλλους παίκτες, όταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κορυφώσουν, επισημαίνουν οι αναλυτές του οίκου.
Η UBS υπολογίζει ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα κορυφώσουν κάποια στιγμή στο α΄ εξάμηνο του 2010, αν και η Citi δεν έχει πεισθεί ότι ο κύκλος της αύξησης των κακών δανείων έχει κλείσει στη ΝΑ Ευρώπη, με εξαίρεση την αγορά της Τουρκίας.
Όπως δημοσιεύεται στην «Ισοτιμία» της 14/11/2009
