"..μόνο αν η εφαρμοζόμενη πολιτική αναθέρμανσης της παγκόσμιας οικονομίας αποδειχθεί περισσότερο αποτελεσματική όσον αφορά την αύξηση της ζήτησης στον ιδιωτικό τομέα,η ανάπτυξη θα εκπλήξει ανοδικά..."Το τέλος του 2009 βρίσκει την παγκόσμια οικονομία σε εντελώς διαφορετική θέση απ΄ ό,τι 12 μήνες πριν.
Τότε, η κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας, σε συνδυασμό με την εξαιρετικά μεγάλη ευπάθεια του διεθνούς οικονομικού συστήματος, δημιούργησε την ανησυχία ότι η ύφεση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε παρατεταμένη, βαθιά οικονομική κρίση και αποπληθωρισμό.
Τα γεγονότα απέδειξαν ότι αυτές οι ανησυχίες ήταν... υπερβολικές. Σε ολόκληρο τον κόσμο βέβαια η απάντηση στην κρίση ακολούθησε, χωρίς εξαιρέσεις, το κεϊνσιανό μοντέλο, με τις κεντρικές τράπεζες να μειώνουν δραστικά τα επιτόκια και να ρίχνουν χρήμα στην οικονομία, έτσι ώστε να αναθερμανθεί η ζήτηση και να δοθεί στις τράπεζες μια σανίδα σωτηρίας, ιδιαίτερα απαραίτητη για την αναβάθμιση των στοιχείων του ενεργητικού τους. Οι πολιτικές των Αρχών πήραν διάφορες μορφές: αύξηση του ελλείμματος του Δημοσίου, στήριξη στους ευπαθείς τραπεζικούς οργανισμούς, χαμηλά επιτόκια και επιθετικές αγορές εταιρικών και κρατικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες.
Η πολιτική των κεντρικών τραπεζών να χρηματοδοτούν τα μεγάλα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών προκαλεί πάντως ανησυχίες, καθώς αποτελεί ενδεχομένως μια ιδιαίτερα πληθωριστική πρακτική, αν και σήμερα μεγάλο μέρος της πρόσθετης ρευστότητας έχει παραμείνει εντός του τραπεζικού συστήματος και δεν έχει διαχυθεί στην ευρύτερη οικονομία. Αν όμως η κατάσταση αλλάξει, τότε είναι πιθανό να δούμε τις κεντρικές τράπεζες να μειώνουν τη ρευστότητα.
Ωστόσο, όπως παρατηρεί και ο Richard Urwin, στρατηγικός αναλυτής της ΒlackRock, ποτέ στο παρελθόν δεν έχει προκύψει μακροχρόνια οικονομική ανάκαμψη απλά και μόνο χάρη στα χαμηλά επιτόκια και στα μεγαλύτερα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών, ενώ προβλέπει ότι για το 2010 το στοίχημα θα αφορά το κατά πόσον αυτές οι παρεμβάσεις θα συνεχιστούν, καθώς και ο βαθμός στον οποίο η ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα θα αντικαταστήσει την κρατική στήριξη.
Το 2010 λοιπόν εκτιμάται ότι η ανάπτυξη δεν θα είναι πολύ ισχυρή, αλλά ο πληθωρισμός και τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά, ενώ οι κίνδυνοι εμφανίζονται σχεδόν απολύτως συμμετρικοί. Ετσι, αν η εφαρμοζόμενη πολιτική αναθέρμανσης της παγκόσμιας οικονομίας αποδειχθεί περισσότερο αποτελεσματική όσον αφορά την αύξηση της ζήτησης στον ιδιωτικό τομέα, τότε η ανάπτυξη θα εκπλήξει ανοδικά. Αν όμως οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις συνεχίσουν να είναι επιφυλακτικοί, τότε η ανάπτυξη ίσως αποτελέσει μια δυσάρεστη έκπληξη για όλους./Τάσος Μαντικίδης.
Η πολιτική των κεντρικών τραπεζών να χρηματοδοτούν τα μεγάλα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών προκαλεί πάντως ανησυχίες, καθώς αποτελεί ενδεχομένως μια ιδιαίτερα πληθωριστική πρακτική, αν και σήμερα μεγάλο μέρος της πρόσθετης ρευστότητας έχει παραμείνει εντός του τραπεζικού συστήματος και δεν έχει διαχυθεί στην ευρύτερη οικονομία. Αν όμως η κατάσταση αλλάξει, τότε είναι πιθανό να δούμε τις κεντρικές τράπεζες να μειώνουν τη ρευστότητα.
Ωστόσο, όπως παρατηρεί και ο Richard Urwin, στρατηγικός αναλυτής της ΒlackRock, ποτέ στο παρελθόν δεν έχει προκύψει μακροχρόνια οικονομική ανάκαμψη απλά και μόνο χάρη στα χαμηλά επιτόκια και στα μεγαλύτερα ελλείμματα των κρατικών προϋπολογισμών, ενώ προβλέπει ότι για το 2010 το στοίχημα θα αφορά το κατά πόσον αυτές οι παρεμβάσεις θα συνεχιστούν, καθώς και ο βαθμός στον οποίο η ανάκαμψη του ιδιωτικού τομέα θα αντικαταστήσει την κρατική στήριξη.
Το 2010 λοιπόν εκτιμάται ότι η ανάπτυξη δεν θα είναι πολύ ισχυρή, αλλά ο πληθωρισμός και τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά, ενώ οι κίνδυνοι εμφανίζονται σχεδόν απολύτως συμμετρικοί. Ετσι, αν η εφαρμοζόμενη πολιτική αναθέρμανσης της παγκόσμιας οικονομίας αποδειχθεί περισσότερο αποτελεσματική όσον αφορά την αύξηση της ζήτησης στον ιδιωτικό τομέα, τότε η ανάπτυξη θα εκπλήξει ανοδικά. Αν όμως οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις συνεχίσουν να είναι επιφυλακτικοί, τότε η ανάπτυξη ίσως αποτελέσει μια δυσάρεστη έκπληξη για όλους./Τάσος Μαντικίδης.
