Εβδομάδα ..crash test για τις πάσης φύσεως αγορές

Στην πιο κρίσιμη βδομάδα, μετά από την κατάρρευση της Lehman μπαίνουν οι διεθνείς αγορές καθώς όπως διαπιστώνεται από τη συμπεριφορά τους την Παρασκευή, πέντε μέρες μετά την...ανακοίνωση του πρωτοφανούς πανευρωπαϊκού πακέτου στήριξης των 750 δισ. ευρώ, οι ανησυχίες για το ευρώ και τις επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομική ανάκαμψη αλλά και την παγκόσμια όχι μόνο δεν έχουν υποχωρήσει αλλά εντάθηκαν.
Το βουνό του χρέους-ανηλλειμένων δομημένων υποχρεώσεων, που έφερε το 2008 ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο και έσυρε το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα στα πρόθυρα της καταστροφής σήμερα έχει απλώς μετατοπιστεί προς τις κυβερνήσεις.
Από τη στιγμή δε που ενισχύεται η πεποίθηση πως το ευρώ δύσκολα θα αποτελέσει πλέον την εναλλακτική λύση απέναντι στο δολάριο, οι επενδυτές απαγκιστρώνονται όχι απλά από ευρωπαϊκές μετοχές, αλλά και από οποιαδήποτε άλλη επένδυση ενέχει κινδύνους. Ήδη το πετρέλαιο έχει χάσει 18% από τις αρχές του μήνα. Πολλοί σπεύδουν να κλείσουν θέσεις σε ζημιογόνες τοποθετήσεις καθώς οι τιμές των εμπορευμάτων σε μέταλλα, ενέργεια και γεωργία υποχωρούν.
Ο φόβος του ευρωπαϊκού χρέους έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση, λένε αναλυτές της Brown Brothers Harriman που παρότι δεν βλέπουν διάσπαση του ευρώ τονίζουν: «Οι μετοχές πέφτουν, τα εμπορεύματα πέφτουν, τα χρηματιστήρια των αναδυομένων αγορών πέφτουν, λόγω του ευρωπαϊκού προβλήματος που αν εκραγεί η παγκόσμια ανάπτυξη βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο»
Το πρόβλημα των δυτικών οικονομιών είναι ότι έχουν υπέρογκα χρέη, σύμφωνα με τον Daniel Arbess, της Perella Weinberg Partners. «Αντί της μείωσης του χρέους απλά υπήρξε μετακίνηση από να ισολογισμό στο άλλον».
Οι περισσότεροι επενδυτές πίστευαν ότι το ευρώ ποτέ δεν θα καταρρεύσει. Τώρα οι επενδυτές φεύγουν άρον άρον από υψηλού κινδύνου περιουσιακά στοιχεία λόγω της αβεβαιότητας γύρω από το ευρώ", σχολιάζουν αναλυτές της Bank of Montreal Capital Markets.
Ακόμη και οι τίτλοι του αμερικανικού δημοσίου δεν είναι πια μηδενικού κινδύνου δηλώνει ο Michael Hasenstab, που είναι επικεφαλής του Templeton Global Bond Fund
Οι κίνδυνοι των υπέρογκων δημόσιων χρεών και των επιπτώσεων τους επαναπροσδιορίζουν τους κανόνες επενδυτικών επιλογών από την αρχή λένε αναλυτές της Morgan Stanley. Τα επιμέρους θετικά οικονομικά στοιχεία εξανεμίζονται μπροστά στον παγκόσμιο κίνδυνο.
Αρκετοί αναλυτές από την πλευρά τους είναι πλέον πεπεισμένοι πως το ευρωπαϊκό σχέδιο στήριξης θα έχει την τύχη του αμερικανικού TARP που όπως υποστηρίζουν δεν κατάφερε να εξυγιάνει τις αμερικανικές τράπεζες. Το να δημιουργείς μεγαλύτερα χρέη, δεν λύνει το πρόβλημα, τονίζουν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Merill Lynch την επόμενη τριετία Η Ευρώπη θα χρειαστεί περί τα 2 τρισ. ευρώ για αναχρηματοδοτήσει υπάρχον χρέος αλλά και για να καλύψει νέα ελλείμματα.
Ακόμη και αξιωματούχοι του IMF, όπως ο Marek Belka, αμφισβητούν την ικανότητα του πακέτου, λέγοντας πως δεν είναι μακροπρόθεσμη λύση. Ακόμη πιο κυνικός ήταν ο Ben Bernanke που δήλωσε ότι δεν πρόκειται καν για θεραπεία, ενώ κινδύνους βλέπει και ο Αxel Weber της Budensbank, που χαρακτήρισε ανεύθυνο το γεγονός πως οι κεντρικές τράπεζες χρηματοδοτούν χρέη.
Επίσης, εντάθηκαν οι φόβοι πως η ΕΚΤ χάνει την ανεξαρτησία της κάτι που διαψεύδει κατηγορηματικά ο Jean Claude Trichet.
Υπο αυτές τις συνθήκες, ο χορός των δυσμενών αναθεωρήσεων της ισοτιμίας του ευρώ έχει ξεκινήσει,. H RBS Βλέπει την ισοτιμία στο 1,14, η ING στο 1,15, η UBS στα τέλη του έτους θα αγγίξει το 1,15 έναντι του δολαρίου, ενώ στα τέλη του 2011 θα βρεθεί στο 1,10, 1,20 στο τέλος του έτους και 1 στα τέλη του 2011, βλέπει η Capital Economicς. Στο 1,18 βλέπει το ευρώ τον επόμενο κιόλας μήνα, η Sumitomo Mitsui. «Σορτάρετε ευρώ», συνιστά η JP Morgan, ενώ απόλυτα βέβαιη για συνεχή υποχώρηση του ευρώ δηλώνει η Bank of New York Mellon αλλά και η επενδυτική μπουτίκ της οικογένειας Guggenheim που βλέπει το ευρώ στο 1,10.
Οι ανησυχίες στις αγορές κορυφώθηκαν όταν η ΕΚΤ στο εβδομαδιαίο δελτίο της απέφυγε να αναφέρει πόσα κρατικά ομόλογα αγόρασαν οι κεντρικές τράπεζες για να στηρίξουν. Η ING πάντως εκτιμά πως την εβδομάδα που πέρασε αγοράστηκαν ομόλογα ύψους 18 δισ. ευρώ. Επίσης οι ανησυχίες εντάθηκαν και από έκθεση της Moody’s στην οποία αναφέρεται ότι οι πορτογαλικές τράπεζες έχουν ελληνικά ομόλογα που αναλογούν στο 23% των κεφαλαίων τους. Η έκθεση αυτή πυροδότησε εκ νέου τους φόβους για επέκταση της κρίσης του δημοσίου χρέους.
Το IMF έκανε νέα έκκληση στις ανεπτυγμένες χώρες είτε να συγκρατήσουν είτε να μειώσουν τα χρέη και τα ελλείμματα τους. Εκτιμά πως το συνολικό χρέος θα εκτιναχθεί στο 110% του ΑΕΠ μέχρι το 2015. «Αν θέλουμε το συνολικό χρέος των ανεπτυγμένων να υποχωρήσει ως το 2030 στο 60% του ΑΕΠ που ήταν πριν την κρίση, τότε από ως το 2020 θα πρέπει να έχουν πετύχει πλεονασματικούς πρoϋπολογισμούς κατά 3,8% από ελλειμματικούς κατά 4,9% που είναι κατά μέσο όρο σήμερα» τονίζει το IMF, σύσταση η οποία όμως στηρίζεται σε μεγάλες και αμφίβολες προσδοκίες.
Εντονότατες είναι επίσης οι ανησυχίες όσον αφορά την ανάπτυξη, η οποία εκτιμάται πως θα ανακοπεί αφού ζητούνται άμεσες δημοσιονομικές περικοπές, ενώ αυξάνονται οι ενδείξεις πως οι τάσεις αποπληθωρισμού ισχυροποιούνται, οδηγώντας την οικονομία της ευρωζώνης σε φαύλο κύκλο.
Για να στηριχθεί η ανάπτυξη, ενδεχομένως η ΕΚΤ να αναγκαστεί να μειώσει το επιτόκιο της που σήμερα βρίσκεται στο 1%, υποστηρίζει η Sumitomo Mitsui, έχοντας κατά νου το τι συνέβη στην Ιαπωνία.
Τάκης Λαϊνάς