Οι εξελίξεις στα σιτηρά

και οι επιπτώσεις στην Eλλάδα

Με σκεπτικισμό αντιμετωπίζει η αγορά τις εξελίξεις στον τομέα των σιτηρών μετά την καταστροφή μέρους της παγκόσμιας παραγωγής λόγω... καιρικών συνθηκών (ξηρασία, πυρκαγιές, πλημμύρες) σε Ρωσία, Ουκρανία, Καζακστάν, Καναδά). Μόνο στη Ρωσία λόγω του παρατεταμένου καύσωνα και της υγρασίας έχει καταστραφεί το 1/5 της σοδειάς δημητριακών, που αντιστοιχεί σε έκταση περίπου ίση με της Πορτογαλίας, όπως πιστοποίησε το Μετεωρολογικό κέντρο "Fobos" και το ρωσικό υπουργείο Γεωργίας. Η πρόσφατη απόφαση απαγόρευσης εξαγωγής σιτηρών μέχρι το τέλος του χρόνου, του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ήταν αυτή που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου, ενεργοποίησε το διεθνές κερδοσκοπικό κατεστημένο και οδήγησε σε κάθετα ανοδική πορεία τις τιμές των σιτηρών.
Η Ελλάδα παρακολουθεί τις εξελίξεις, αδύναμη ούτως ή άλλως να τις επηρεάσει, δεδομένου ότι είμαστε μια χώρα εισαγωγική στο μαλακό σιτάρι. Αλλά και στο σκληρό σιτάρι, όπου είμαστε πλεονασματικοί, η παραγωγή είναι μειωμένη, όπως χαμηλή είναι και η ποιότητα στην φετινή παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι εκτός απροόπτου οι Έλληνες παραγωγοί δεν θα αξιοποιήσουν σε μεγάλο βαθμό την διεθνή συγκυρία της μειωμένης παραγωγής σιτηρών για να αυξήσουν ιδιαίτερα το εισόδημά τους. Αντίθετα οι καταναλωτές δεν αποκλείεται να υποστούν μια μικρή έστω αύξηση στα προϊόντα τα οποία συνδέονται με τα σιτηρά, όπως ψωμί, ζυμαρικά, κτηνοτροφικά-πτηνοτροφικά προϊόντα.
Όλα αυτά βέβαια υπό την αίρεση των αποθεμάτων που υπάρχουν διεθνώς (τα οποία δεν ανακοινώνονται με ακρίβεια για εμπορικούς - κερδοσκοπικούς σκοπούς), των εξελίξεων στο επόμενο διάστημα στις βασικές χώρες παραγωγούς, όπως η Ρωσία, αλλά και στο μέγεθος της αναμενόμενης παραγωγής χωρών του νοτίου ημισφαιρίου, όπως η Αυστραλία και η Αργεντινή.

Η τιμή του ψωμιού είναι ήδη υψηλή

Η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κατερίνα Μπατζελή, εμφανίστηκε καθησυχαστική αναφορικά με το "ράλι" της ανόδου των διεθνών τιμών των σιτηρών, υποστηρίζοντας ότι αυτή τη στιγμή δεν συντρέχει κανένας λόγος για αύξηση των τιμών στο ψωμί και τα αρτοσκευάσματα, επειδή η άνοδος των διεθνών τιμών δεν έχει "ενσωματωθεί" ακόμα στην εγχώρια αγορά. Ωστόσο προέβλεψε ότι η τιμή στο στάρι θ' ανέλθει πάνω από τα 17 - 18 λεπτά (από 10-13 λεπτά που ήταν μέχρι τώρα).

Σε πρόσφατες δηλώσεις της, η κ. Μπατζελή χαρακτήρισε την τιμή του ψωμιού ήδη υψηλή, αποδίδοντάς την στην ολιγοπωλιακή, όπως είπε, λειτουργία της εγχώριας αγοράς δημητριακών και στο ρόλο των μεσαζόντων σε αυτήν.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος Μιχάλης Μούσιος σε δήλωσή του προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ τόνισε ότι "δεν υπάρχει ούτε σκέψη για αύξηση της τιμής του ψωμιού αυτή τη στιγμή. Θα περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις και προς τα μέσα του Σεπτέμβρη θα εξετάσουμε εκ νέου την κατάσταση και θα αποφασίσουμε για τη στάση μας. Η εκτίμησή μας είναι ότι το 2010 δεν θα επαναληφθεί το φαινόμενο του 2007/08 με τις αυξήσεις στην τιμή των αλεύρων και δεν θα διαταραχθεί η παγκόσμια ισορροπία της αγοράς. Ευελπιστούμε ότι το ρεκόρ παραγωγής σιτηρών σε ΗΠΑ και Νότιο ημισφαίριο θα διατηρήσει τις τιμές σε λογικά επίπεδα".

Ο διευθυντής αγορών της εταιρίας "Μύλοι Σόγιας" Πέτρος Καραμπίνης, επεσήμανε προς το ΑΠΕ-ΜΠΕ καταρχάς την ανάγκη αναβάθμισης της ποιότητας των ελληνικών σιτηρών, αναφέροντας ότι πολλές μεγάλες εταιρίες επιλέγουν να εισάγουν σκληρό σιτάρι από τη Γαλλία, παρά το γεγονός ότι ως χώρα είμαστε πλεονασματική. Ο ίδιος εκτιμά ότι πολύ δύσκολα θα αποφευχθεί μια αύξηση στις τιμές καταναλωτή εάν συνεχισθεί το "ράλι" στις τιμές των σιτηρών, όπως επίσης ότι η αναμενόμενη αύξηση στις τιμές του έλληνα παραγωγού δεν θα είναι αξιόλογη, δεδομένου ότι στο μεν μαλακό σιτάρι είμαστε χώρα εισαγωγική, στο δε σκληρό σιτάρι η παραγωγή είναι μειωμένη και η ποιότητα χαμηλή".

Ο εκπρόσωπος της εταιρίας "Κοτόπουλα Μεσογείων" Αριστείδης Κλημέντζος δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι "ήδη οι τιμές του σίτου ζωοτροφής αυξήθηκαν από 135-140 ευρώ/τόνο πέρυσι σε 170 ευρώ/τόνο τις τελευταίες ημέρες σηματοδοτώντας νέα προβλήματα στον κλάδο της πτηνοτροφίας. Αν λάβει κανείς υπόψιν του και την έλλειψη ρευστότητας αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι πτηνοτρόφοι, σε μια περίοδο γενικότερης κρίσης. Κατά πόσο οι τιμές των πουλερικών θα αυξηθούν στον καταναλωτή, τόνισε, ότι αυτό θα επηρεασθεί από σειρά παραμέτρων, όπως η δράση των κερδοσκόπων, η δυνατότητα εισαγωγής φθηνής ζωοτροφής, κ.λπ. Σαφέστερη εικόνα, πρόσθεσε, θα έχουμε μετά τον Σεπτέμβριο".

Το προφίλ της Ελλάδας στον τομέα των σιτηρών

Το προφίλ της χώρας μας στον τομέα των σιτηρών διαγράφεται ως εξής: Στο μαλακό σιτάρι η παραγωγή μας ανέρχεται περίπου στους 350-400 χιλιάδες τόνους, όταν οι ανάγκες μας ξεπερνούν το 1.200.000 τόνους για την παραγωγή ψωμιού και άλλων ειδών ζύμης. Στο σκληρό σιτάρι (χρησιμοποιείται για ζυμαρικά και άλλα προϊόντα) είμαστε πλεονασματικοί, αλλά η ποιότητα της παραγωγής μας δεν θεωρείται κορυφαία, παρά το γεγονός ότι η παραγωγή των 2-3 προηγούμενων ετών ήταν αρκετά βελτιωμένη. Φέτος όμως οι βροχές πριν την συγκομιδή υποβάθμισαν σημαντικά την ποιότητα.

Μαλακό σιτάρι εισάγουμε κυρίως από Ουγγαρία, Γαλλία, Βουλγαρία (το 62% της συνολικής ποσότητας που εισήχθη το πρώτο τετράμηνο του 2010 προήλθε από τι προαναφερθείσες χώρες) και σκληρό σιτάρι εξάγουμε κυρίως (65%) στην Αφρική (Τυνησία, Νιγηρία, Αλγερία). Οι τιμές ανήλθαν πέρυσι στα 0,10-0,12 λεπτά. Φέτος υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν τα 0,18 λεπτά.