Για να μη γίνει θανατηφόρο το απειλητικό κοκτέιλ...

Πού μπορεί να πάει μια χώρα που χρωστάει 300 δισεκατομμύρια και σε πέντε χρόνια θα χρωστάει 450;

Η πρώτη απάντηση είναι εύκολη: πάει στον μηχανισμό διάσωσης, εξασφαλίζει τα δάνειά της τουλάχιστον για τρία χρόνια και ησυχάζει. Ησυχάζει τρόπος του λέγειν, αφού αυτή η προσωρινή εξασφάλιση την έχει ήδη φορτώσει με ένα ασήκωτο φορτίο, που σίγουρα πρέπει να κουβαλάει για χρόνια, περισσότερα από τα χρόνια του...προγράμματος δανειοδότησής της. Είναι η πιο ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας.
Η δεύτερη απάντηση είναι ότι πάει προς ένα (μάλλον γνωστό) άγνωστο με βάρκα μια ανύπαρκτη ελπίδα. Το άγνωστο αυτό είναι η χρεοκοπία και «ελπίδα» (θα μπορούσε να ήταν) η απαλλαγή της από ένα μεγάλο κομμάτι του χρέους, ώστε μετά να προσπαθήσει να σταθεί στα πόδια της έχοντας λιγότερες υποχρεώσεις. Είναι η απαισιόδοξη, σχεδόν μαύρη, εκδοχή της πραγματικότητας.
Ο,τι κι αν συμβεί από τα δύο, θα το δούμε να επιλέγεται ή να επιβάλλεται σε δυο-τρία χρόνια. Και μέχρι τότε; Η χώρα πρέπει να ζήσει μέσα σε συνθήκες που δεν έχει ζήσει από τη Μεταπολίτευση του 1974 και δώθε. Μειωμένα εισοδήματα στο Δημόσιο, μεγαλύτερη ανασφάλεια στον ιδιωτικό τομέα, πτώση της αγοράς, συνεχής αύξηση της ανεργίας και, ταυτόχρονα, σταθερά υψηλός πληθωρισμός.
Ακόμη και στις οικονομικά χειρότερες περιόδους, τέτοιο εκρηκτικό κοκτέιλ δεν είχαμε παρατηρήσει. Κάποια από αυτά τα αρνητικά δεδομένα υπήρχαν κατά καιρούς, όμως ποτέ όλα μαζί. Και, κυρίως, ποτέ δεν είχε κυριαρχήσει ένα καθολικό κύμα απαισιοδοξίας, όπως το σημερινό. Υπήρχαν ή εφευρέθηκαν διέξοδοι, που απάλυναν τα προβλήματα. Ο πολιτικός κόσμος είχε ακόμη αυτήν την ικανότητα ή την ευχέρεια.
Ο απλός κόσμος είχε ακόμη την πολυτέλεια να παραμυθιάζεται. Οτι όλα θα συνέχιζαν να κυλάνε ομαλά και χαλαρά για κάποιους (χιλιάδες, δηλαδή), που έκρυβαν εισοδήματα, παρακρατούσαν φόρους και εισφορές ή έκαναν προσωπικές καταθέσεις και σκάφη τις επιδοτήσεις και ενισχύσεις που έπαιρναν για να κάνουν -υποτίθεται- επενδύσεις.Οτι το κράτος θα συνέχιζε να επιδοτεί εις το διηνεκές χρεοκοπημένα ασφαλιστικά ταμεία, για να δίνουν συντάξεις σε σαραντάρηδες και πενηντάρηδες με τα μισά χρόνια δουλειάς από αυτά που χρειάζεται ένας κανονικός ασφαλισμένος για να πάρει σύνταξη. Οτι θα συνέχιζε να επιδοτεί κρατικούς ή ημικρατικούς οργανισμούς με ανύπαρκτο ή αμφίβολης εμβέλειας «κοινωνικό» έργο, με μόνο κριτήριο την πελατειακή λογική. Οτι θα συνέχιζε να ρίχνει εκατομμύρια ευρώ στο, δίχως πάτο, πηγάδι, που λέγεται Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου η πελατειακή λογική και η διαφθορά μπορεί και να ξεπερνάει την κρατική.Και κανένας «Καποδίστριας» ή «Καλλικράτης» δεν μπορεί να κάνει τίποτα παραπάνω από μερεμέτια, αν το συνολικό σύστημα δεν εξυγιανθεί από πάνω προς τα κάτω, και αντιστρόφως.
Είναι βέβαιο ότι δεν γίνεται όλα αυτά να συνεχιστούν. Και όσοι συνεχίζουν να καλλιεργούν την αυταπάτη ότι το κράτος-πατερούλης πάλι κουτσά στραβά θα τα καταφέρει, το πιο ανώδυνο που θα πάθουν σε λίγα χρόνια, ή και μήνες, είναι να τους λοιδορούν στους δρόμους ή στις ταβέρνες, όπως ορισμένους αυτούς τους τελευταίους μήνες.
Σήμερα συντελείται η μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή των τριών τελευταίων δεκαετιών στη χώρα, με τη βίαιη αφαίρεση εισοδημάτων από τα χαμηλά και, κυρίως, τα μεσαία εισοδήματα. Και, με την ύφεση που γιγαντώνεται, θα χαμηλώσει, εξίσου βίαια, αν δεν κατακρημνισθεί κιόλας (η ανεργία τραβάει την ανηφόρα μήνα με τον μήνα) το επίπεδο ζωής που είχαν χτίσει όλα αυτά τα χρόνια. Ο πέλεκυς πέφτει επί δικαίους και αδίκους. Και οι πολλοί, που τον δέχονται αδίκως (ειδικά όσοι δεν συνέβαλαν στη σημερινή καταβαράθρωση, μη μετέχοντας στην κατασπατάληση των κρατικών πόρων και των δανεικών), περιμένουν να δουν αν θα επέλθει κάποια ισορροπία. Αν, δηλαδή, θα αποκατασταθεί κάποιο αίσθημα δικαίου με τη σύλληψη έστω ενός μέρους της φοροδιαφυγής και της φοροκλοπής.
Τώρα πάει να γίνει κάτι σ' αυτόν τον τομέα. Το παρελθόν όλων των κυβερνήσεων δεν εγγυάται ότι θα γίνει σήμερα κάτι διαφορετικό. Εκτός αν η σημερινή έχει συνειδητοποιήσει ότι η επανάληψη του «μια από τα ίδια» απλώς θα επισπεύσει το καταστροφικό αδιέξοδο.
Μια από τα ίδια;
Είναι η τρίτη συνεχόμενη φορά που επισημαίνουμε, από τις στήλες αυτές, ότι στις εκλογές του Νοεμβρίου για την Αυτοδιοίκηση δεν πρέπει να παιχτεί -και, κυρίως, να μην ευδοκιμήσει- το γνωστό πλέον κομματικό παιχνίδι. Δηλαδή, να χρίζονται υποψήφιοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες νυν και πρώην υπουργοί και άλλα γνωστά κομματικά στελέχη, που δεν ενδιαφέρονται για τον θεσμό, αλλά για μια προσωπική τους νίκη, που θα εξυπηρετήσει και το κόμμα, ανεβάζοντας τις μετοχές τους.
Το παιχνίδι είναι χιλιοπαιγμένο και έχει οδηγήσει τους δήμους στα σημερινά χάλια. Καιρός να σταματήσει.
Ανθρωποι που ξέρουν τον χώρο και θέλουν να προσφέρουν υπάρχουν.
Ας τους βρουν ή ας βγουν οι ίδιοι μπροστά..
-Άρθρο του κ.Γ.Καρελιά,
αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα Ελευθεροτυπία-