Αραβικές και αφρικανικές χώρες υιοθετούν εσπευσμένα λαϊκά συσσίτια και χαλαρώνουν τους αυταρχικούς μηχανισμούς του κράτους για να εκτονώσουν την κρίση..«Οι εικόνες των εξεγερμένων εργατών και νεολαίων να κυνηγούν στρατιώτες κι αστυνομικούς στους δρόμους της Τύνιδας, απαιτώντας ανατροπή της δικτατορίας, προκάλεσαν ρίγη ανησυχίας στους κερδοσκόπους και τους τραπεζίτες στη Ν. Υόρκη, τη Φραγκφούρτη, το Παρίσι και τα... άλλα κέντρα του ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου, θυμίζοντάς τους την τεράστια δύναμη της εργατικής τάξης».
Ακόμη μία φορά, στα χρόνια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η επαναστατική ουτοπία μοιάζει να παίρνει σάρκα και οστά -στο βορειοαφρικανικό τόξο τώρα- κι αυτή η αίσθηση οδηγεί σε περιγραφές όπως η παραπάνω, που διατυπώνουν διεθνείς κύκλοι της τροτσκιστικής αριστεράς. Και δεν είναι οι μόνοι, καθώς ακόμη και οι «ναυαρχίδες» των κατεστημένων ΜΜΕ στις ΗΠΑ συμφωνούν: «Η πιο άμεση απειλή για τα αμερικανικά συμφέροντα στη Μ. Ανατολή δεν είναι πλέον οι πόλεμοι, είναι η επανάσταση» σχολιάζει ο αρθρογράφος της «Washington Post», Τζάκσον Ντιέλ. Με άλλα λόγια, είναι ο φόβος της εξαγωγής της τυνησιακής εξέγερσης τόσο στον γειτονικό αραβικό κόσμο όσο και στις ανεπτυγμένες δυτικές χώρες, όπου επικρατούν αντίστοιχες συνθήκες οικονομικής κρίσης, βάναυσης επέλασης των τραπεζών και οξυνόμενων κοινωνικών εντάσεων.
Δεν είναι υπερβολική η εκτίμηση ότι τα γεγονότα στην Τυνησία σηματοδοτούν μια στροφή στην πορεία των διεθνών υποθέσεων, καθώς αποδεικνύεται ότι το ντόμινο των ταραχών που έχει ήδη ξεκινήσει στη γεωγραφική ενότητα του Μαχρέμπ (Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο, Μαυριτανία και Λιβύη) και της Μ. Ανατολής, δεν οφείλεται σε κανενός είδους παρέμβαση ή συμμετοχή ισλαμικών δυνάμεων στις μαζικές εξεγέρσεις, αλλά στις ίδιες, δυσχερείς κοινωνικές και ταξικές συνθήκες που επικρατούν παντού. Η θρησκεία, η φυλή, η εθνικότητα αποδεικνύονται ζητήματα άνευ ουσίας στη διαμόρφωση των λαϊκών εξεγέρσεων, καθώς ο αραβικός σοσιαλισμός (μπααθισμός, νασερισμός) και η λιβυκή εκδοχή του δεν έφεραν εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη.
Ετσι, η πτώση του Μπεν Αλι σόκαρε τόσο τις κυρίαρχες τάξεις στην Τυνησία και τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο, όσο και τη Δύση. Η αντίδραση των ΗΠΑ και της Ε.Ε. ήταν ενδεικτική της ανησυχίας τους, με τις κατευναστικές εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση των μαζών και χαλάρωση των καθεστώτων και των μέτρων λιτότητας. Απευθυνόμενος στις πλούσιες πετρελαιοπαραγούς αραβικές χώρες, ο γ.γ. του Αραβικού Συνδέσμου Αμρ Μουσά είπε ακριβώς τα ίδια -να συνδράμουν οικονομικά τους φτωχότερους, διότι «η Τυνησία αποτελεί ένδειξη της εξάπλωσης της ανυπακοής στη Μ. Ανατολή, όπου η οργή των λαϊκών στρωμάτων είναι άνευ προηγουμένου».
Ηδη, οι αυταρχικοί ηγέτες στις αραβικές χώρες δείχνουν να αντιλαμβάνονται την απειλή και αναζητούν τρόπους κατευνασμού των μαζών, καθώς και οικονομικής συνεργασίας και συντονισμένων πολιτικών ελέγχου της κατάστασης.
Ηδη η Αλγερία, η Αίγυπτος και η Μαυριτανία αντιμετωπίζουν περιστατικά αυτοπυρπολισμών όπως εκείνα που ανέφλεξαν την εξέγερση στην Τυνησία, καθώς και στις χώρες αυτές τα μέτρα αυστηρής λιτότητας που επιβλήθηκαν από δυτικούς τραπεζικούς και οικονομικούς οργανισμούς, έχουν εκτοξεύσει τις τιμές στα ύψη και έριξαν τους λαούς στη φτώχεια. Λαϊκά συσσίτια, επιδοτήσεις βασικών αγαθών, «χαλινάρι» στον κυβερνητικό αυταρχισμό και «ανακάλυψη» νέων θέσεων εργασίας, είναι τα πρώτα μέτρα που υποχρεώνονται να πάρουν οι κυβερνήσεις αυτές.
Ομως η θύελλα των εξεγέρσεων αγγίζει κι άλλες χώρες, όπως η Λιβύη, η Ιορδανία, η Συρία, το Σουδάν, ακόμη και το Κουβέιτ. Στη Λιβύη, ο συνταγματάρχης Καντάφι δηλώνει «οδύνη» για την ανατροπή του Μπεν Αλι και ανησυχία για την ανάδυση «μιας νέας επανάστασης των μπολσεβίκων». Στο Σουδάν, που βιώνει βαθιά οικονομική κρίση, συλλαμβάνεται ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, αφού πρόλαβε να καλέσει το λαό σε «λαϊκή επανάσταση». Στη Συρία, η κυβέρνηση δίνει οικονομική βοήθεια... 11 δολάρια το μήνα σε 415.000 οικογένειες και το κυβερνών σοσιαλιστικό Μπάαθ δεσμεύεται να φρενάρει τις τιμές των βασικών προϊόντων, ενώ κάτι ανάλογο κάνει και το Κουβέιτ με εφάπαξ δωρεά 3.500 δολαρίων σε κάθε πολίτη του.
Τι αποδεικνύουν όλα αυτά; Οτι, αντίθετα με όσα λέγονται, οι εξεγέρσεις δεν εξάγονται, παράγονται επί τόπου. Ακόμη και στον αραβικό κόσμο.
Τόσο για τον αραβικό κόσμο όσο και για τη Δύση, η κοινωνική εξέγερση στην Τυνησία και η ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος εκεί λειτούργησαν ως υπόμνηση και προειδοποίηση ότι η αυταρχική διακυβέρνηση και η οικονομική εξαθλίωση των λαών μπορούν να αφυπνίσουν την εργατική τάξη που διατηρεί στο ακέραιο την επαναστατική της δυναμική. Η οποία αποδεικνύεται τόσο ισχυρή, ώστε να ανατρέπει καθεστώτα, χωρίς καν καθοδήγηση από οποιαδήποτε κομματική, θρησκευτική ή εθνική ηγεσία.
Αχ.Φακατσέλης
