Η Ελλάδα συζητά ήδη ανεπίσημα την επαναγορά των ομολόγων της στη δευτερογενή αγορά για να μειώσει το υπέρογκο χρέος της.Ακολουθεί...από το Reuters ένα περίγραμμα των παραγόντων που θα έκριναν την επιτυχία μιας τέτοιας στρατηγικής:
OI EΠΕΝΔΥΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΝΑ ΠΟΥΛΗΣΟΥΝ ΤΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΤΟΥΣ;
Όχι όλοι. Αυτό οφείλεται στους λογιστικούς κανόνες των τραπεζών. Τα ομόλογα είτε είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή προς αγοραπωλησία στο χαρτοφυλάκιο διαπραγμάτευσης (trading book), είτε διακρατούνται έως τη λήξη τους στο χαρτοφυλάκιο τραπεζικών εργασιών (banking book).
Τα ομόλογα στο trading book αποτιμώνται στην τρέχουσα τιμή αγοράς. Στην περίπτωση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου, δηλαδή, περίπου στο 70% της ονομαστικής τους αξίας.
Εάν λοιπόν η Αθήνα αποκτούσε τα ομόλογα αυτά στην ανοιχτή αγορά, οι πωλητές τους δεν θα καταγράψουν ζημίες για τον απλούστατο λόγο ότι έχουν ήδη διαγράψει μέρος της αξίας τους.
Εάν μάλιστα η Αθήνα αγόραζε τα ομόλογα σε τιμή άνω του 70% της ονομαστικής τους αξίας, οι πωλητές μπορεί να εγγράψουν και κέρδη.
Στο banking book όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εδώ η τράπεζα εγγράφει ενδεχόμενες απώλειες μόνο στην περίπτωση χρεωκοπίας. Πολλά χρηματοοικονομικά ιδρύματα έχουν συνεπώς περάσει τα ελληνικά ομόλογα στα βιβλία τους στο 100% της αξίας τους.
Επομένως, όσο οι τράπεζες εκτιμούν ότι θα επιστρέψουν τα ομόλογα στο ελληνικό δημόσιο μετά τη λήξη τους, στην ονομαστική τους αξία, δεν έχουν κανένα κίνητρο να τα πωλήσουν πρόωρα καταγράφοντας ζημίες.
Τίτλοι μπορούν να μεταφερθούν από το trading book στο banking book μόνο μία φορά. Πολλές τράπεζες το έχουν ήδη πράξει για να αποφύγουν περαιτέρω απομείωση των αξιών τους από την πτώση των τιμών ομολόγων στις διεθνείς αγορές κατά τη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης.
Αβέβαιο παραμένει πόσα ελληνικά ομόλογα είναι άμεσα διαθέσιμα προς διαπραγμάτευση στο trading book και πόσα είναι δεσμευμένα στο banking book. Συνεπώς, δεν υπάρχει και καθαρή εικόνα για τις ζημίες που θα υποστεί ο χρηματοοικονομικός κλάδος σε περίπτωση αναδιάρθρωσης.
Σημαντικότερος δανειστής του ελληνικού δημοσίου είναι οι γαλλικές τράπεζες και ακολουθούν ιδρύματα από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Ανοιχτό είναι επίσης πόσοι επενδυτές θα προσφερθούν να πωλήσουν τα ομόλογά τους, και πόσο θα μπορούσε επομένως η Ελλάδα να περικόψει το χρέος της επαναγοράζοντας τα ομόλογά της.
ΤΙ ΘΑ ΑΥΞΑΝΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΜΙΑΣ ΕΠΑΝΑΓΟΡΑΣ;
Για να πετύχει μια τέτοια στρατηγική, η Ελλάδα θα πρέπει να στήσει σκηνικό εκφοβισμού των αγορών, απειλώντας ότι δεν θα αποπληρώσει το χρέος στην ονομαστική του αξία ακόμα και μετά τη λήξη των ομολόγων, είπε ο Hans-Peter Burghof, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Hohenheim.
Έτσι θα απέφευγε το ενδεχόμενο άλλοι επενδυτές να υποστούν ζημιές ενώ άλλοι να την γλυτώσουν αβρόχοις ποσί. Στην περίπτωση αυτή, βέβαια, θα καταλήγαμε στο περίφημο "κούρεμα" των ομολόγων, σενάριο που απορρίπτουν κατηγορηματικά τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
ΠΟΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΘΑ ΕΙΧΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΧΡΕΟΥΣ;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μία αναδιάρθρωση χρέους ενέχει σημαντικούς ηθικούς κινδύνους (moral hazard):
Τον έλεγχο της ελληνικής δημοσιονομικής πολιτικής δεν θα τον ασκούν πλέον οι αγορές, σημείωσε ο Burghof, αλλά ο μηχανισμός σταθεροποίησης της ευρωζώνης.
H ελληνική κυβέρνηση, και πιθανώς και άλλα κράτη της ευρωζώνης που ενδεχομένως τραβήξουν στον ίδιο δρόμο, ίσως σκεφτούν ότι οι δραστικές περικοπές στις οποίες προχώρησαν δεν ήταν πραγματικά αναγκαίες και εγκαταλείψουν την προσπάθεια δημοσιονομικής πειθαρχίας, είπε ο Andreas Rees της Unicredit.
OI EΠΕΝΔΥΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΝΑ ΠΟΥΛΗΣΟΥΝ ΤΑ ΟΜΟΛΟΓΑ ΤΟΥΣ;
Όχι όλοι. Αυτό οφείλεται στους λογιστικούς κανόνες των τραπεζών. Τα ομόλογα είτε είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή προς αγοραπωλησία στο χαρτοφυλάκιο διαπραγμάτευσης (trading book), είτε διακρατούνται έως τη λήξη τους στο χαρτοφυλάκιο τραπεζικών εργασιών (banking book).
Τα ομόλογα στο trading book αποτιμώνται στην τρέχουσα τιμή αγοράς. Στην περίπτωση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου, δηλαδή, περίπου στο 70% της ονομαστικής τους αξίας.
Εάν λοιπόν η Αθήνα αποκτούσε τα ομόλογα αυτά στην ανοιχτή αγορά, οι πωλητές τους δεν θα καταγράψουν ζημίες για τον απλούστατο λόγο ότι έχουν ήδη διαγράψει μέρος της αξίας τους.
Εάν μάλιστα η Αθήνα αγόραζε τα ομόλογα σε τιμή άνω του 70% της ονομαστικής τους αξίας, οι πωλητές μπορεί να εγγράψουν και κέρδη.
Στο banking book όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εδώ η τράπεζα εγγράφει ενδεχόμενες απώλειες μόνο στην περίπτωση χρεωκοπίας. Πολλά χρηματοοικονομικά ιδρύματα έχουν συνεπώς περάσει τα ελληνικά ομόλογα στα βιβλία τους στο 100% της αξίας τους.
Επομένως, όσο οι τράπεζες εκτιμούν ότι θα επιστρέψουν τα ομόλογα στο ελληνικό δημόσιο μετά τη λήξη τους, στην ονομαστική τους αξία, δεν έχουν κανένα κίνητρο να τα πωλήσουν πρόωρα καταγράφοντας ζημίες.
Τίτλοι μπορούν να μεταφερθούν από το trading book στο banking book μόνο μία φορά. Πολλές τράπεζες το έχουν ήδη πράξει για να αποφύγουν περαιτέρω απομείωση των αξιών τους από την πτώση των τιμών ομολόγων στις διεθνείς αγορές κατά τη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης.
Αβέβαιο παραμένει πόσα ελληνικά ομόλογα είναι άμεσα διαθέσιμα προς διαπραγμάτευση στο trading book και πόσα είναι δεσμευμένα στο banking book. Συνεπώς, δεν υπάρχει και καθαρή εικόνα για τις ζημίες που θα υποστεί ο χρηματοοικονομικός κλάδος σε περίπτωση αναδιάρθρωσης.
Σημαντικότερος δανειστής του ελληνικού δημοσίου είναι οι γαλλικές τράπεζες και ακολουθούν ιδρύματα από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Ανοιχτό είναι επίσης πόσοι επενδυτές θα προσφερθούν να πωλήσουν τα ομόλογά τους, και πόσο θα μπορούσε επομένως η Ελλάδα να περικόψει το χρέος της επαναγοράζοντας τα ομόλογά της.
ΤΙ ΘΑ ΑΥΞΑΝΕ ΤΙΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΜΙΑΣ ΕΠΑΝΑΓΟΡΑΣ;
Για να πετύχει μια τέτοια στρατηγική, η Ελλάδα θα πρέπει να στήσει σκηνικό εκφοβισμού των αγορών, απειλώντας ότι δεν θα αποπληρώσει το χρέος στην ονομαστική του αξία ακόμα και μετά τη λήξη των ομολόγων, είπε ο Hans-Peter Burghof, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Hohenheim.
Έτσι θα απέφευγε το ενδεχόμενο άλλοι επενδυτές να υποστούν ζημιές ενώ άλλοι να την γλυτώσουν αβρόχοις ποσί. Στην περίπτωση αυτή, βέβαια, θα καταλήγαμε στο περίφημο "κούρεμα" των ομολόγων, σενάριο που απορρίπτουν κατηγορηματικά τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
ΠΟΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΘΑ ΕΙΧΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΧΡΕΟΥΣ;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μία αναδιάρθρωση χρέους ενέχει σημαντικούς ηθικούς κινδύνους (moral hazard):
Τον έλεγχο της ελληνικής δημοσιονομικής πολιτικής δεν θα τον ασκούν πλέον οι αγορές, σημείωσε ο Burghof, αλλά ο μηχανισμός σταθεροποίησης της ευρωζώνης.
H ελληνική κυβέρνηση, και πιθανώς και άλλα κράτη της ευρωζώνης που ενδεχομένως τραβήξουν στον ίδιο δρόμο, ίσως σκεφτούν ότι οι δραστικές περικοπές στις οποίες προχώρησαν δεν ήταν πραγματικά αναγκαίες και εγκαταλείψουν την προσπάθεια δημοσιονομικής πειθαρχίας, είπε ο Andreas Rees της Unicredit.
