Τρεις αβεβαιότητες

...και τέσσερα σημεία κριτικής από την Τρόικα

Μέχρι το 2015 αναμένεται να παραταθεί το Μνημόνιο εφαρμογής των μέτρων από την Τρόικα ώστε να δοθεί ο χρόνος για την προώθηση των...απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων. Αυτό ήταν το πρώτο συμπέρασμα που κατέληξαν οι εκπρόσωποι της τριμερούς επιτροπής με τις ηγεσίες των κρίσιμων υπουργείων κατά την πρώτη ουσιαστική επαφή τους χτες. Ο καμβάς των χθεσινών συσκέψεων σημαδεύτηκε από τρεις αβεβαιότητες και δύο ...στοπ σε ισάριθμα μέτρα . Από την άλλη πλευρά όμως, οι συζητήσεις με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης πραγματοποιήθηκαν μέσα σε κλίμα περισσής ικανοποίησης από την ανταπόκριση των αγορών στην έκδοση εντόκων γραμματίων, αλλά και από το ενδεχόμενο παράτασης του μεσοπρόθεσμου πλαισίου προσαρμογής κατά ένα έτος.
Στόχος του "παρατεταμένου" πλέον μνημονίου είναι να επιτευχθεί μεχρι το 2015 πρωτογενές πλεόνασμα 5% του ΑΕΠ για να αρχίσει να μειώνεται σταδιακά το χρέος και να σταθεροποιηθεί έλλειμμα περί το 2% του ΑΕΠ. Θα πρέπει να τονιστεί εδώ όμως ότι ενδέχεται να αυξηθούν- παράλληλα με την επιμήκυνση του χρόνου υλοποίησής τους κατά ένα χρόνο - και τα πρόσθετα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν, ενώ η Τρόικα κατέστησε σαφές ότι θέλει να δει ένα τεκμηριωμένο και κοστολογημένο σχέδιο με διάρκεια έως το 2015, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αλλάζει το χρονοδιάγραμμα λήψης των πρόσθετων μέτρων ύψους 12,5 δισ. ευρώ την περίοδο 2012-2014.
Κεντρικός στόχος πάντως από το Υπουργείο Οικονομικών παραμένει το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης να υποχωρήσει κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2014, ενώ ο προγραμματισμός κινείται πάνω στη βάση της προσαρμογής η οποία θα προέλθει κατά τα 2/3 από τις δαπάνες και κατά 1/3 από τα έσοδα και σε απόλυτα ποσά: τα μεν 2,5 δισ. ευρώ το 2012 και από 5 δισ. ευρώ τα δύο επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με κύκλους του Υπουργείου, εκείνο που ενδιαφέρει τους πιστωτές είναι να μην χαθεί η δυναμική στις μεταρρυθμίσεις. Επομένως, με αυτόν τον τρόπο η ελληνική κυβέρνηση δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να αλλάξει το κλίμα προς τη χώρας μας, την ώρα μάλιστα που δρομολογείται και από την Ευρώπη το σχέδιο στήριξης των αδύναμων χωρών μελών.
Αν και στο θέμα της τέταρτης δόσης κύκλοι του Υπουργείο διέρρεαν ότι δεν τίθεται εν αμφιβόλω η εκταμίευση της, η Τρόικα θέλει να δει πρόοδο σε τέσσερις τομείς, ώστε να μην επανέλθει στην τακτική του αστερίσκου για δεύτερη συνεχόμενη φορά:
Ειδικότερα η κριτική της τρόικας εστιάζεται :
-Ιδιωτικοποιήσεις. Η οδηγία περί επίσπευσης των ιδιωτικοποιήσεων ήταν σαφής, καθώς μέχρι σήμερα το πρόγραμμα έχει εμφανίσει μηδενική πρόοδο.
-Επιχειρησιακές συμβάσεις. Η αδυναμία που δείχνουν οι φορείς της οικονομικής δραστηριότητας προβληματίζει τους εκπροσώπους της Τρόικας.
-Φοροδιαφυγή. Ιδιαίτερα επικριτικοί ήταν οι εμπειρογνώμονες για τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του ελεγκτικού και εισπρακτικού μηχανισμού και επιζητούν μεγαλύτερη αυστηρότητα για τους παραβάτες.
-Ελλείμματα του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Η Τρόικα συστήνει νέες περικοπές σε καταναλωτικές δαπάνες και μισθολογικό κόστος.

Αβεβαιότητες και "Στόπ"
Οι αβεβαιότητες που εντόπισαν οι ελεγκτές, σύμφωνα με πληροφορίες, αφορούν στην αδυναμία συλλογής στοιχείων από τους φορείς της γενικής κυβέρνησης και στην μείωση στων δαπανών της κεντρικής, στον δραστικό περιορισμό της φοροδιαφυγής, καθώς επίσης και στην καθυστέρηση των ιδιωτικοποιήσεων. "Σφίξτε και άλλο το ζωνάρι στους φορείς που δε δίνουν στοιχεία" ήταν το μήνυμα των ελεγκτών προς τον υπουργό Οικονομικών, την ίδια στιγμή που ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου συμφωνούσε με την ανάγκη επίσπευσης των ιδιωτικοποιήσεων. Σημαντικό ζητούμενο είναι επίσης για αυτούς το μεσοπρόθεσμο πλαίσιο 2012- 2015, καθώς στόχος τους, όπως προαναφέρθηκε, είναι να επιτευχθεί το 2015 πρωτογενές πλεόνασμα 5% του ΑΕΠ. Στόχος, ο οποίος πάντως ακούγεται για πρώτη φορά καθώς μέχρι τώρα τα μέτρα και οι στόχοι είχαν ορίζοντα μέχρι και το 2014. Εάν βεβαίως επιμηκυνθεί ο χρόνος προσαρμογής μέχρι το 2015 με παράλληλη αύξηση του πακέτου των μέτρων ο επιμερισμός μπορεί να τροποποιηθεί, παρά τις έως τώρα επίσημες διαψεύσεις. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση, πρότίθεται να προχωρήσει σε διάλογο με οικονομολόγους, πολιτικά κόμματα και φορείς για τις στοχευμένες δράσεις που θα απαιτηθούν σε δαπάνες και ανάπτυξη, έτσι ώστε να υπάρξει εξειδίκευση των μέτρων από κάθε υπουργείο και νομοθέτησή τους μέχρι τον Μάιο.
Από την άλλη πλευρά τα δύο στοπ έχουν να κάνουν με τον κατηγορηματικό αποκλεισμό του ενδεχόμενου κατάργησης του 13ου και 14ου αλλά και μιας νέας αύξησης του ΦΠΑ. Δεν έχουμε πρόβλημα στις δεσμεύσεις και τα χρονοδιαγράμματα ούτε στους τρέχοντες δημοσιονομικούς στόχους, ανέφερε ανώτατος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών, υπογραμμίζοντας ότι εκείνο που ενδιαφέρει τους πιστωτές μας είναι να μην χαθεί η δυναμική στις μεταρρυθμίσεις. Ολα αυτά πάντως αναμένεται να αποτελέσουν αντικείμενο του υπουργικού Συμβουλίου που πρόκειται να πραγματοποιηθεί σήμερα.


Γιουγκέρ
Στο μεταξύ, ιδιαίτερα αισιόδοξος για την επιτυχή έκβαση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά και για την τύχη του ευρώ εμφανίστηκε ο πρόεδρος του Eurogroup, κ. Ζαν Κλωντ Γιούνκερ κατά την χθεσινή συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Γ.Παπακωνσταντίνου. Ήταν πολύ υποστηρικτικός σε όλα τα θέματα, τόνισε χαρακτηριστικά παράγοντας του υπουργείου, καθώς καταλαβαίνει ότι πρέπει να ληφθούν αποφάσεις το συντομότερο δυνατόν τόσο για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου στήριξης, όσο για την αποτελεσματικότερη λειτουργία του μηχανισμού διάσωσης. Ειδικά για το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας αναγνώρισε ότι υπάρχουν διαφωνίες σε επιμέρους θέματα, αλλά μένει να ξεκαθαρίσει το πόσο σαφές είναι το γερμανικό πακέτο και κατά πόσον μπορεί να συνδεθεί με το σύμφωνο. Μια πρώτη κουβέντα θα γίνει στις 14 Φεβρουαρίου, ενώ στο Συμβούλιο του Μαρτίου θα υπάρξουν οριστικές αποφάσεις, που θα επικυρωθούν από τη σύνοδο Κορυφής.

Ελβετικές καταθέσεις
Τέλος, δεν θα ανοίξουν λογαριασμοί, αλλά θα εισπραχθεί ένα συγκεκριμένο ποσό, ενώ η Ελβετία θα πετύχει να καθαρίσει με το παρελθόν και να εξασφαλίσει την ανωνυμία των καταθετών. Αυτό ανέφερουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών με αφορμή δημοσίευμα γερμανικού περιοδικού ότι 600 δισ.ευρώ είναι κατατεθειμένα στις Ελβετικές Τράπεζες από Ελληνες και ότι υπάρχει συμφωνία για ανταλλαγή πληροφοριών. Ουδείς γνωρίζει υπογράμμισε ο ίδιος παράγοντας, πόσα είναι τα ελληνικά κεφάλαια στο εξωτερικό. Στόχος είναι να υπάρξει διμερή συμφωνία με την Ελβετία, αντίστοιχη αυτής της Αγγλίας και της Γερμανίας, βάσει της οποίας υποχρεώνονται οι τράπεζες να αποδίδουν ποσοστό επί των κεφαλαίων.