Σημαντικές... αλλά ανεπαρκείς οι αποφάσεις για το μηχανισμό στήριξης

Αλλάζει κάτι για την Ελλάδα;

Παρόλο που η γερμανική Βουλή καταψήφισε την αύξηση των πόρων του σταθερού μηχανισμού στήριξης...(ESM) από τα κράτη μέλη, οι αξιωματούχοι της Ευρώπης, προωθούν τις σχετικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες αναμένεται να επικυρωθούν αύριο ή μεθαύριο κατά την Έκτακτη Σύνοδο Κορυφής. Οι αλλαγές που φέρνουν οι Ευρωπαίοι, αν και έτυχαν σημαντικής αποδοχής από τις αγορές, τα “αγκάθια” που ευθύνονται για το ξέσπασμα της κρίσης δε θεωρείται ότι εξαλείφθηκαν.

“Υπήρξαν βήματα, αλλά αυτά ήταν μικρά για την επίλυση μίας τόσο μεγάλης κρίσης”, αναφέρουν χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς σχολιάζοντας το γεγονός ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφάσισαν να εξοπλίσουν το μόνιμο μηχανισμό, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από τα μέσα του 2013 και μετά, με μία σημαντική κεφαλαιακή βάση, ύψους 700 δισ. ευρώ. Τα 620 δισ. ευρώ εξ αυτών θα έχουν τη μορφή καταβλητέων κεφαλαίων και εγγυήσεων από τα κράτη μέλη και τα 80 δισ. ευρώ θα αποτελούνται από καταβεβλημένα κεφάλαια από τα κράτη μέλη. Από τα 80 δισ ευρώ, τα 40 δισ. θα είναι διαθέσιμα το 2013, οπότε και θα τεθεί σε λειτουργία ο μόνιμος Μηχανισμός και τα υπόλοιπα 40 δισ. θα διατεθούν τα επόμενα τρία χρόνια (2014, 2015 και 2016).

Σε αυτό πλαίσιο, τα κεφάλαια που θα καταβάλει η Ελλάδα στο Μηχανισμό θα αντιπροσωπεύουν το 2,8% των συνολικών κεφαλαίων. Το μεγαλύτερο ποσοστό αντιστοιχεί στη Γερμανία (27,1%) και ακολουθούν η Γαλλία (20,4%), η Ιταλία (17,9%) και η Ισπανία (11,9%).Ωστόσο, η αντίδραση ήταν χλιαρή. Παρόλο των εντυπωσιακών πράγματι ρυθμίσεων, αναπάντητα έμειναν κάποια ερωτήματα, τα οποία μάλιστα θεωρήθηκαν καίρια για την πορεία της ευρωζώνης.

Πρώτον, δεν εξετάστηκε καμία ρύθμιση για την αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, αφήνοντας αυτόν τον “άχαρο” ρόλο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρόλο που ο ρόλος της υπαγορεύει να έχει άλλη θέση μέσα στο σύστημα.
Δεύτερον, η στήριξη από τον ESM θα εξαρτάται από το σχέδιο μείωσης του δανεισμού που θα παρουσιάζει η κάθε χώρα. Το γερμανικό μοντέλο δημοσιονομικών που προωθείται έχει κατά πολλούς επικριθεί για την ένταση της λιτότητας και τις επιπτώσεις της στο μέγεθος της οικονομίας. Το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής θα το εγκρίνει το Eurogroup, ανάλογα με τη σοβαρότητα των δημοσιονομικών ανισορροπιών που παρουσιάζει η χώρα που προσφεύγει στο Μηχανισμό.

Οι αγορές παραμένουν εξαιρετικά ανήσυχες για τις προοπτικές της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, καθώς και στις τρεις περιπτώσεις τα επίπεδα χρέους μπορούν εύκολα να χαρακτηριστούν μη βιώσιμα ακόμη και αν ο μηχανισμός μπορεί να τις στηρίξει.

Οι μεταρρυθμίσεις για τον ESM μπορεί να απομάκρυναν τις συζητήσεις περί διάσπασης της ευρωζώνης, αλλά επανέφεραν, ακόμη πιο έντονα τις συζητήσεις περί μετατροπής της Ευρώπης σε περιοχή δύο ταχυτήτων.

Μάλιστα, όπως ανέφερε σε άρθρο του ο διάσημος επενδυτής G. Soros, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βιώσει κάτι χειρότερο από μια χαμένη δεκαετία, θα υποστεί μια χρόνια απόκλιση στη διάρκεια της οποίας οι πλεονασματικές χώρες θα προχωρούν μπροστά και οι ελλειμματικές θα μένουν πίσω λόγω του σωρευμένου χρέους τους.