Αντί να μας δώσουν μια κλωτσιά να πάμε από εκεί που
ήρθαμε καθώς καταφέραμε να τους κάνουμε μπάχαλο, αυτοί εκεί, θες από ένστικτο αυτοσυντήρησης, θες από φόβο μήπως το διαλύσουμε εντελώς, θες από αλληλεγγύη, θες από οίκτο, έχουν στρωθεί κάτω να βρούν λύση βιώσιμη...επίπονη λύση μεν, αποτελεσματική δε. Αν μην τι άλλο εκτός από το βαρύτατο χρέος τους φορτώσαμε και με λίγο.. φιλότιμο. Σε αυτό το δε το σημείο επειδή πολλά λέγονται για του μειωμένου βεληνεκούς ευρωπαίους ηγέτες που κρατούν στα χέρια τους την καυτή ελληνική πατάτα, δεν είμαι καθόλου βέβαιος αν θα είχαμε καλύτερη μεταχείριση, αν αυτό που συμβαίνει σήμερα γινόταν επι εποχής των παλαιότερων ευρωπαϊων, όπως ο Κολ, ο Μιτεράν, ο Ντελόρ, ή η Θάτσερ . Θα είχαν βρεί την λύση για την Ευρώπη αλλά ποιός ξέρει με ποιό τίμημα και ποιές προϋποθέσεις για μας. Είναι γνωστό πως εκείνοι δεν χαμπάριαζαν με τίποτα.
Την ώρα λοιπόν που οι ευρωπαϊοι τρέχουν και δεν φθάνουν να μας σώσουν οικονομικά γιατί πολιτικά είμαστε ανεπίδεκτοι, όπως έδειξε και το πρόσφατο Συμβούλιο Αρχηγών, βλέπουμε κάπου ότι και η ελληνική κοινωνία αρχίζει να αποκτά μία συλλογικότητα, καθώς οι συγκεντρώσεις των «αγανακτισμένων» σαφώς ξεπέρασαν κατά πολύ τα κομματικά ή συνδικαλιστικά ακροατήρια που κάθε τρεις και λίγο μαζεύονταν στο Σύνταγμα.
Το που θα βγάλει αυτή η ιστορία, δεν το ξέρουμε. Ούτε αποτίμηση μπορούμε να κάνουμε σήμερα, ούτε πρόβλεψη για την αντοχή μολονότι από τις δημοσκοπήσεις και από το ύφος των συγκεντρώσεων αυτών, δηλαδή από την αυτοκυριαρχία των «αγανακτισμένων» θα τολμούσαμε να πούμε ότι υπερισχύει το «λογικό» και όχι το θυμικό, και το πρώτο σαφώς είναι ανθεκτικότερο στο χρόνο από το δεύτερο, που συνήθως ξεφουσκώνει γρήγορα. Ας μην μας εκπλήξει λοιπόν μια σταδιακή κατάρρευση των πολιτικών σχηματισμών όπως τους γνωρίζαμε ως σήμερα. Ας πάρουμε για παράδειγμα την Γαλλία, και ας θυμηθούμε σε πόσα κομμάτια έσπασε το γκωλικό κόμμα ή πόσο καιρό έκαναν να συνέλθουν οι γάλλοι σοσιαλιστές για να μην αναφερθούμε στον παντοδύναμο γαλλικό ΚΚΕ του Ζωρζ Μαρσαί που σχεδόν έσβησε από το χάρτη.
Το βέβαιο είναι πως μέσα από αυτόν το μετασχηματισμό θα δούμε νέα πρόσωπα, νέους ηγέτες που θα συμβαδίζουν με τις επιταγές των εξελίξεων.
Και εδώ κάπου μπαίνει εμβόλιμα η ιστορία, γιατί το μυαλό κάνει περίεργα παιχνίδια. Προσπαθώντας να προβλέψουμε το που θα έχει οδηγηθεί η σημερινή κοινωνία και το πολιτικό σύστημα, σε πενήντα, εκατό χρόνια από σήμερα, αναπόφευκτα έρχεται και η σκέψη στο τι θα κρίνει ο ιστορικός του μέλλοντος , ως ιστορικό γεγονός από αυτά που συμβαίνουν σήμερα, και πως θα το ερμηνεύσει και κυρίως αν θα χρησιμοποιήσει μόνο ως πρώτη ύλη αυτό που λέμε ιστορία των γεγονότων ή θα εντάξει σε αυτή και την ιστορία των προσώπων. Γιατί και τα πρόσωπα φτιάχνουν ιστορία.
Θα μείνω στο δεύτερο γιατί έχει σχέση με την πολιτική αν λάβουμε ως αξίωμα πως τους πολιτικούς, πέρα από το να προσφέρουν και να σώσουν την πατρίδα ( όπως ισχυρίζονται) τους ενδιαφέρει και η υστεροφημία τους.
Τι θα δει λοιπόν ο ιστορικός του μέλλοντος ψάχνοντας της πάσης φύσεως πηγές από την μεταπολίτευση και μετά; . Ο ιστορικός δεν έχει παρά να ψάξει τους λόγους, τα νομοσχέδια τα κομματικά αρχεία, τις εφημερίδες, τις μαρτυρίες. Να ανατρέξει στις πηγές της πολιτικής ιστορίας, της κοινωνικής ιστορίας της οικονομικής ιστορίας.
Κατ αρχήν θα βρεί έναν Κωνσταντίνο Καραμανλή, σοφότερο από τον Καραμανλή προ Δικτατορίας, που έφερε την αστικού τυπου δημοκρατία στην Ελλάδα και έβαλε την χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν νομίζω πως υπάρχει αμφιβολία πως αυτά δεν είναι ιστορικά γεγονότα.
Θα βρεί έναν Ανδρέα Παπανδρέου που ανασύνθεσε την ελληνική κοινωνία, απελευθερώνοντας καταπιεσμένες δυνάμεις, που επιδίωξε αναδιανομή πλούτου, και που στην συνέχεια έχασε τον έλεγχο αφού ανοίγοντας το κουτί της Πανδώρας , ο κολίγας έγινε αστός και μετά καθεστώς, ενώ η ή άνθηση της διαφθοράς κόντεψε να τον στείλει φυλακή.
Θα βρεί έναν Κωνστασντίνο Μητσοτάκη, επίσης σοφότερο ωστόσο με ανοικτή και πυοροούσα την πληγή της προδικτατορικής αποστασίας, ο οποίος ωστόσο διέβλεψε τις μελλοντικές καταστροφικές επιπτώσεις του μεταπολιτευτικού κρατικού τερατουργήματος, και ο οποίος έπεσε από τον Υπουργό του των Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά μόλις πήγε να προχωρήσει σε ριζικές μεταρρυθμίσεις .
Θα βρεί έναν Κωνσταντίνο Σημίτη, καθηγητή τεχνοκράτη, που έβαλε την χώρα στην ΟΝΕ, με πρακτικές λαθρολογιστικές αλλά που το ίδιο έκανε η μισή σχεδόν Ευρώπη της εποχής ( Θα τα βρεί ο ιστορικός τα στοιχεία αυτά), που προχώρησε σε κάποιες υποτυπώδεις μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν άντεξε ούτε αυτός από το βάρος της διαφθοράς.
Θα βρεί έναν Κώστα Καραμανλή, ανηψιό, ο οποίος ως ταύρος εν υαλωπωλείω υποσχέθηκε να αναμορφώσει την χώρα και να την απαλλάξει από τους κακούς δαίμονες της αλλά ούτε αυτός κατάφερε το παραμικρό. Αντίθετα επί των ημερών του ξεχαρβαλώθηκε το Σύμπαν.
Θα βρεί έναν Γιώργο Παπανδρέου, υιό, στα χέρια του οποίου έσκασε η βόμβα του τεράστιου χρέους, που είτε γιατί το πιστεύει, είτε γιατί θέλει να αποφύγει να μείνει στην ιστορία ως δεύτερος Τρικούπης και ένα ξεγυρισμένο δυστυχώς επτωχεύσαμε, προσπαθεί να επιφέρει μία βαθειά τομή και να αναμορφώσει έστω και βίαια την ελληνική κοινωνία και οικονομία, ζητώντας απεγνωσμένα χείρα βοηθείας από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Θα ανακαλύψει κάποιον που τουλάχιστον πάλεψε με τους δαίμονες της χώρας, με λάθη με παραλείψεις με ερασιτεχνισμό. Πάλεψε όμως. Αντε να δεχτούμε πως οι συνθήκες τον έκαναν ήρωα.
Και βρεί όμως κι έναν αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης ονόματι Αντώνη Σαμαρά, τον οποίο έχει ξανασυναντήσει στο παρελθόν ως τον πολιτικό που έριξε την κυβέρνηση του έστω και ατελούς «μεταρρυθμιστή» της εποχής Μητσοτάκη, ο οποίος για μία ακόμη φορά αρνείται πεισματικά να στηρίξει τις όποιες μεταρρυθμίσεις, με διάφορα επιχειρήματα άλλα σωστά άλλα λανθασμένα, αρνείται να κατανοήσει το ότι η χώρα βαδίζει ολοταχώς στον γκρεμό και να συμφιλιωθεί με την ιδέα έστω και να παραλληλήσει την κατάσταση της χώρας ως έκτακτης ανάγκης σε καιρό πολέμου.
Υπό αυτές τις συνθήκες και ιδιαίτερα τώρα που λόγω της αναγκαστικής λόγω Ευρώπης διεθνοποίησης των πηγών, ( ο ιστορικός θα βρεί και τις κοινοτικές νουθεσίες και τα αρχεία των ιδεολογικών ευρωπαίων συντρόφων του κ. Σαμαρά, και δεδομένου πως θα τον βρεί δυό φορές μπροστά του με δύο αρνήσεις, πολύ αμφιβάλλω για το αν η ιστορία θα του φερθεί ευγενικά δίνοντας του την υστεροφημία που ο ίδιος θα επιθυμούσε.
Γιατί το μέγα μυστήριο της ιστορίας παραμένει αυτό. «Είναι άραγε το πιο επικίνδυνο από τα προϊόντα που έχει επεξεργαστεί η χημεία του πνεύματος» ( Paul Valery) «ή μήπως αντίθετα πρέπει να την εντάξουμε στους υψηλότερους σκοπούς που μπορεί να ορίσει στη ζωή του ένας άνθρωπος;» ( H.I Marrou).
Αν μη τι άλλο υπάρχει και η πραγματικότητα της που δεν εξαρτάται από την καλή διάθεση ή την επιδέξιοτητα των ιστορικών.
Τ.Λαϊνάς
