Πολλά παιδιά, ίσως τα περισσότερα, θα περάσουν μεγαλύτερο μέρος των διακοπών τους στο σπίτι, σε αντίθεση με άλλες χρονιές. Οι γονείς, είτε έμειναν άνεργοι είτε απλώς ανησυχούν για το μέλλον, προσπαθούν να περιορίσουν τα έξοδα όπου μπορούν· λιγότερα παιδιά θα πάνε σε κατασκηνώσεις και σε ταξίδια – και αν πάνε, θα είναι για μικρότερο διάστημα...
Εκλεισαν χθες τα σχολεία και τα παιδιά ελευθερώθηκαν για το καλοκαίρι.
Ανέμελα, με τα πολύχρωμα μπλουζάκια και σορτσάκια τους, ονειρεύονται φλερτάκια, παραλίες, πλεϊστέισιον, τηλεόραση και... ύπνο δίχως όριο. Ελευθερώθηκαν από τη ρουτίνα του σχολείου, αλλά παραμένουν παγιδευμένα στον μετέωρο κόσμο των γονιών τους. Πολλά παιδιά, ίσως τα περισσότερα, θα περάσουν μεγαλύτερο μέρος των διακοπών τους στο σπίτι, σε αντίθεση με άλλες χρονιές. Οι γονείς, είτε έμειναν άνεργοι είτε απλώς ανησυχούν για το μέλλον, προσπαθούν να περιορίσουν τα έξοδα όπου μπορούν· λιγότερα παιδιά θα πάνε σε κατασκηνώσεις και σε ταξίδια – και αν πάνε, θα είναι για μικρότερο διάστημα.
Με τον καιρό, έσβησε και η παράδοση της αποστολής των παιδιών σε γιαγιάδες και παππούδες, σε θείες στο χωριό, για όλο το καλοκαίρι. Σήμερα λίγοι αναλαμβάνουν τέτοιες ευθύνες.
Στις γειτονιές, οι δρόμοι γέμισαν αυτοκίνητα και ύποπτες σκιές, οι αλάνες χτίστηκαν, τα παιδιά περνούν βιαστικά πίσω από τους τοίχους πολυκατοικιών και εξοχικών, εγκλωβίζονται στη ρουτίνα του σχολείου, των ιδιαίτερων μαθημάτων, του οργανωμένου αθλητισμού, του πιάνου, του χορού. Οταν δεν είναι στο τρέξιμο, είναι μόνα.
Εντός των τειχών, τα παιδιά συζούν με γονείς πιεσμένους από πρωτόγνωρες δυσκολίες. Στην τηλεόραση ακούν συνέχεια για το πόσο κοντά είναι η καταστροφή, στο βλέμμα και στις κουβέντες των γονιών διακρίνουν την αγωνία για έναν κόσμο που αλλάζει και που δεν γνωρίζει κανείς τι θα φέρει. Τα παιδιά, που θέλουν μόνο σιγουριά, είτε θα μελαγχολήσουν είτε θα αφοσιωθούν στα κόμικς.
Οι γονείς ανησυχούν ότι δεν θα μπορέσουν να προσφέρουν στα παιδιά όσα έδιναν έως τώρα. Οι περικοπές μισθών αυτό τρώνε – πόσω μάλλον οι απολύσεις, που υπονομεύουν τα πάντα στη ζωή της οικογένειας. Οι γονείς έχουν ανάγκη από στήριξη, από μια κοινωνία ικανή να μοιραστεί το βάρος της ανατροφής παιδιών. Αλλά δεν έχουν καμία βοήθεια – οι κοινότητες αυτές καταπατήθηκαν από τις αλλαγές των τελευταίων δύο γενιών. Τα καλοκαιρινά προγράμματα άθλησης των δήμων γεμίζουν σχεδόν πριν ανακοινωθούν.
Στην τηλεόραση και στις πλατείες, τα παιδιά βλέπουν ενηλίκους να βρίζουν τη Βουλή και την κυβέρνηση, διαμαρτυρόμενοι για τις ανατροπές που ζούμε. Τα παιδιά ακούν για αδικίες, για την «απώλεια εθνικής κυριαρχίας», για ταπεινώσεις και στερήσεις. Ο δημόσιος διάλογος δεν ασχολείται με την ατομική ευθύνη και το συλλογικό συμφέρον – κάτι που τα παιδιά θα καταλάβουν και θα χρησιμεύσει ως πάτημα για το μέλλον. Είναι σαν οι μεγάλοι να παριστάνουν τα παιδιά για να αποφύγουν την κριτική που τους αναλογεί. Στο Facebook και στα sms τα παιδιά παγιδεύονται σε καθρέφτες με επικίνδυνες αντανακλάσεις: βλέπουν τους φίλους, βλέπουν τους εαυτούς τους, και νομίζουν πως όλος ο κόσμος είναι φίλος.
Σήμερα, ας κοιτάξουμε τα παιδιά μας λίγο, ας μιλήσουμε για το τι τα ανησυχεί και τι ποθούν.
Μέσα στην επανάσταση που ζούμε, μέσα από τις μέρες που θα μοιραστούμε στο σπίτι, να βρούμε τα μονοπάτια της χαράς...
Ν.Κωνσταντάρας.
