«Λουκέτο» σε 5.200 ανενεργούς αγροτικούς συνεταιρισμούς-«σφραγίδες» βάζει νομοσχέδιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που κατέθεσε χθες στη Βουλή ο υπουργός Κ. Σκανδαλίδης.
Υπολογίζεται ότι συνολικά υπάρχουν 6.200 συνεταιρισμοί των αγροτών εκ των οποίων σύμφωνα με... τον υπουργό μόλις 1.000 ήταν εκείνοι που δεν είχαν μηδενικό κύκλο εργασιών. Εκτιμάται ότι 5.200 είναι ενώσεις-«φαντάσματα» και μέσα από το θεσμικό πλαίσιο τίθενται αυστηρά νέα κριτήρια και προϋποθέσεις για τις συνεταιριστικές οργανώσεις και τις ομάδες παραγωγών προκειμένου να δραστηριοποιηθούν στην αγορά.
Δίνεται επίσης διορία μέχρι το τέλος του χρόνου στους υπάρχοντες συνεταιρισμούς να συγχωνευτούν, διαφορετικά θα κλείσουν. Οι συνεταιρισμοί δεν θα δραστηριοποιούνται μόνο στον πρωτογενή τομέα, αλλά και επιχειρηματικά όπως στις εξαγωγές, στην τυποποίηση και στη μεταποίηση. Γι' αυτό δημιουργούνται τα δημοπρατήρια αγροτικών προϊόντων και η συμβολαιακή γεωργία.
Βασικό εργαλείο για την ύπαρξη υγιών και ξεκάθαρων σχημάτων είναι το Εθνικό Μητρώο Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων, το οποίο και θα αξιολογεί τους συνεταιρισμούς κατατάσσοντάς τους σε δύο κατηγορίες τους «ενεργούς» και τους «μη ενεργούς». Θα ελέγχονται μία φορά τον χρόνο και αν για τρεις συνεχόμενες χρονιές δεν έχουν δραστηριότητα, θα διαγράφονται.
Τρεις μορφές οργάνωσης
Με το νομοσχέδιο συστήνονται τρεις Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις για τις οποίες καθιερώνονται φορολογικά και αναπτυξιακά κίνητρα. Αυτές είναι:
Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ): Ως ΑΣ θεωρούνται και οι αλιευτικοί, κτηνοτροφικοί, πτηνοτροφικοί, μελισσοκομικοί, σηροτροφικοί, αγροτουριστικοί, αγροβιοτεχνικοί, οικοτεχνικοί και άλλοι συνεταιρισμοί, οποιουδήποτε κλάδου ή δραστηριότητας της αγροτικής οικονομίας. Προϋπόθεση για τη σύσταση ΑΣ είναι η σύνταξη και υπογραφή καταστατικού από τουλάχιστον 20 άτομα και η ύπαρξη μετοχικού κεφαλαίου τουλάχιστον 60.000 ευρώ. Το 80% της παραγωγής προϊόντων των μελών θα πρέπει να το διακινεί ο συνεταιρισμός.
Ομάδες Παραγωγών (Ο.Π.) είναι κάθε ένωση παραγωγών αγροτικών προϊόντων. Οργανώνει την παραγωγή συγκεκριμένων αγροτικών προϊόντων, ιδίως του αγροδιατροφικού τομέα, αναλαμβάνει την προμήθεια εισροών και εφοδίων, παρέχει υπηρεσίες τυποποίησης, αποθήκευσης και διάθεσης αγροτικών προϊόντων και αναλαμβάνει την εμπορία των προϊόντων αυτών. Ομάδες Παραγωγών μπορούν να συγκροτούνται είτε από τους ΑΣ είτε από φυσικά πρόσωπα παραγωγούς.
Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) είναι οι ανώνυμες εταιρείες ΑΕ και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ΕΠΕ με διατομεακό και διακλαδικό αντικείμενο. Αναλαμβάνουν επιχειρηματική δραστηριότητα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αναφορικά με την παραγωγή, τυποποίηση, αποθήκευση, βιομηχανική επεξεργασία και εμπορία αγροτικών προϊόντων. Μπορούν να συνάπτουν διεθνικές συνεργασίες και συμπράξεις με φορείς παρόμοιου σκοπού.
Συμπράξεις
Με πρωτοβουλία των περιφερειών και για την ανάδειξη των «καλαθιών» αγροτικών προϊόντων τους μπορούν να συστήνονται αστικές και μη κερδοσκοπικές εταιρείες που θα φέρουν την επωνυμία «Αγροδιατροφική Σύμπραξη». Για την ίδρυση των εταιρειών μπορεί να συμπράττουν οι δήμοι της περιφέρειας, οι Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις, οι φορείς της βιομηχανίας, του εμπορίου, του τουρισμού, της εστίασης και των καταναλωτών (νομικά και φυσικά πρόσωπα), που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια και στον χώρο των διατροφικών αγροτικών προϊόντων, αλλά και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα, τα οποία εδρεύουν στην οικεία περιφέρεια ή δραστηριοποιούνται σε γνωστικά και ερευνητικά πεδία σχετικά με το σχετικό κάθε φορά «καλάθι».
Αγροτικές οργανώσεις
Κίνητρα για ανάπτυξη και φοροαπαλλαγές
Ορίζονται με το νομοσχέδιο αναπτυξιακά και φορολογικά κίνητρα για τις Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις. Οι ΣΑΟ δικαιούνται ενίσχυση από το Ταμείο Γεωργίας και Κτηνοτροφίας (ΤΓΚ) για τα επιχειρησιακά προγράμματα προώθησης των προϊόντων τους. Επίσης, μπορεί να χρηματοδοτούνται κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας τους και μέχρι να εγκριθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα επιχειρησιακά τους προγράμματα με σκοπό την ολική ή μερική κάλυψη των εξόδων εγκατάστασης και λειτουργίας.
Με κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να καθορίζονται κίνητρα για τη συγχώνευση, την ανάπτυξη καθώς και τη μετατροπή των ΣΑΟ, οι οποίες έχουν εγγραφεί στο μητρώο.
Καθορίζονται επίσης και φορολογικά κίνητρα. Τα καταστατικά των ΣΑΟ και οι τροποποιήσεις τους δεν υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου ή σε οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου ή υπέρ τρίτου. Φορολογικές διευκολύνσεις που αφορούν συγχωνεύσεις επιχειρήσεων ισχύουν και για τις ΣΑΟ. Αγορές ακινήτων έχουν την ίδια φορολογική μεταχείριση όπως το Δημόσιο.
Στόχος η μείωση των τιμών
Δημοπρατήρια αγροτικών προϊόντων
Θεσπίζονται τα δημοπρατήρια αγροτικών προϊόντων, με σκοπό το κλείσιμο της «ψαλίδας» των τιμών παραγωγού - καταναλωτή.
Τα δημοπρατήρια αγροτικών προϊόντων οργανώνονται και διοικούνται ως ανώνυμες εταιρείες, στο μετοχικό κεφάλαιο των οποίων συμμετέχουν οι Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις, οι κατά τόπον αρμόδιες Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις και ΟΤΑ, ιδιώτες καθώς και το Δημόσιο, εκπροσωπούμενο από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Οι φορείς της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το Δημόσιο πρέπει να ελέγχουν τουλάχιστον το 51% του μετοχικού τους κεφαλαίου.
Οι ιδιώτες παραγωγοί και συνεταιρισμοί μπορεί να διαθέτουν τα προϊόντα τους διά των δημοπρατηρίων. Οι διαθέτες μπορεί να υπογράφουν πολυετή συμβόλαια διάθεσης της παραγωγής τους με το δημοπρατήριο, με όρους και εγγυήσεις που συμφωνούνται ή το τελευταίο έχει ορίσει από πριν.
Συμμετοχές
Οι ΑΣ που μετέχουν σε εταιρείες δημοπρατηρίων υποχρεούνται να διαθέτουν την παραγωγή τους μέσω αυτών. Στα δημοπρατήρια προσέρχονται πωλητές αγροτικών προϊόντων που κατέχουν την προβλεπόμενη κάθε φορά άδεια πώλησης, καθώς και έμποροι, οι οποίοι έχουν προηγουμένως εγγραφεί στο μητρώο εμπόρων αγροτικών προϊόντων, εφοδίων και εισροών.
Η εκκαθάριση των διενεργούμενων από τα δημοπρατήρια εμπορικών πράξεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η εξόφληση των παραγωγών των αγροτικών προϊόντων, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 30 ημέρες από τη διάθεση των προϊόντων αυτών μέσω των δημοπρατηρίων.
Τα δημοπρατήρια εποπτεύονται από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η εποπτεία αφορά την τήρηση των διατάξεων του καταστατικού του κάθε δημοπρατηρίου, με σκοπό τη σταθερότητα των τιμών των αγροτικών προϊόντων, τη διαφάνεια και την ασφάλεια των σχετικών συναλλαγών και ιδίως την προστασία του αγροτικού εισοδήματος.
Με κοινή απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μπορεί να αποφασίζεται η ίδρυση δημοπρατηρίων, όχι περισσοτέρων από δύο σε κάθε περιφέρεια. Με την ίδια απόφαση ορίζονται η αρχική σύνθεση του μετοχικού κεφαλαίου και οι διατάξεις του καταστατικού τους.
Καλλιεργητές
Δικαίωμα για συμβάσεις αποκλειστικής συνεργασίας
Καθιερώνεται επίσης η συμβολαιακή γεωργία. Βρίσκει εφαρμογή ανάμεσα στους συνεταιρισμούς και στις επιχειρήσεις τροφίμων που θέλουν αποκλειστική συνεργασία με τους παραγωγούς για την καλλιέργεια προϊόντων.
Με ιδιωτικές γραπτές συμβάσεις βεβαίας χρονολογίας μπορεί να ρυθμίζεται η μελλοντική πώληση αγροτικών προϊόντων. Οι ΣΑΟ του παρόντος νόμου μπορεί να συνάπτουν τις συμβάσεις του άρθρου αυτού για λογαριασμό των μελών τους. Στις σχετικές συμβάσεις πρέπει να περιλαμβάνονται οπωσδήποτε:
Το είδος και ο συνολικός όγκος των προς πώληση αγροτικών προϊόντων.
Η ελάχιστη χρονική διάρκεια ισχύος, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ένα έτος.
Ο τρόπος συλλογής, φύλαξης και συντήρησης των αγροτικών προϊόντων, καθώς και η ποιότητά τους με βάση ποικιλίες ή συναφείς πιστοποιήσεις.
Η τιμή του προϊόντος.
Ο τρόπος και ο χρόνος πληρωμής.
Οι λόγοι και ο τρόπος καταγγελίας.
Ο Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.), καθώς και ο Ειδικός Αριθμός Εγγραφής (ΕΑΕ) στο μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων.
Αν οι συμβάσεις μελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων δεν πληρούν το ελάχιστο περιεχόμενο, όπως αυτό αναφέρθηκε πιο πάνω, επιβάλλεται υποχρεωτικά στους αγοραστές διοικητικό πρόστιμο 10.000 ευρώ για κάθε παράλειψη ενός από τα αναφερόμενα σε αυτήν στοιχεία και μέχρι 80.000 ευρώ συνολικά, με απόφαση του προϊσταμένου του υποτομέα Γεωργίας της οικείας Περιφέρειας, ύστερα από καταγγελία του εκάστοτε συμβαλλόμενου παραγωγού. Η εκ μέρους του αγοραστή μη πληρωμή του συμφωνηθέντος τιμήματος κατά τη δήλη ημέρα και κατά τους όρους της σύμβασης τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών.
Δηλώσεις κάθε χρόνο
Θα παρακολουθούνται ηλεκτρονικά οι εργασίες των οργανισμών
Ηλεκτρονικό... μάτι θα παρακολουθεί και θα ελέγχει τις Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις.
Πρόκειται για το Εθνικό Μητρώο Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων, το οποίο αποτελεί ηλεκτρονική βάση δεδομένων και θα βρίσκεται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σε αυτό καταχωρίζονται σε ειδικές αντίστοιχες κατηγορίες οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, οι Ομάδες Παραγωγών, οι Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις και οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις. Επίσης οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί θα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: ενεργοί και ανενεργοί. Η πρώτη εγγραφή στο μητρώο θα διενεργηθεί μέσα σε τρεις μήνες από την ψήφιση του νόμου, ενώ για την καταγραφή στο μητρώο θα αξιοποιούνται και τα βιβλία στα κατά τόπους Ειρηνοδικεία.
Πρώτη εγγραφή
Κάθε χρόνο και πριν από την 1η Μαρτίου όλες οι Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις θα υποβάλλουν στο μητρώο τις τακτικές ετήσιες δηλώσεις τους. Στην πρώτη εγγραφή τους θα πρέπει να φέρουν:
αντίγραφο του καταστατικού του και βεβαίωση εγγραφής στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο
ετήσιο κύκλο εργασιών κατά την τελευταία τριετία με βάση τις αντίστοιχες οικονομικές εκθέσεις ή των ετών λειτουργίας του, αν ο ΑΣ έχει ιδρυθεί μέσα στην τελευταία τριετία
αριθμό μελών
πρακτικό των πρόσφατων αρχαιρεσιών για την ανάδειξη διοίκησης, επικυρωμένο από αρμόδιο δικαστικό λειτουργό
Οι Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις αν για τρία συνεχόμενα έτη καταχωρίζονται στο μητρώο ως ανενεργή, τίθενται σε αναγκαστική εκκαθάριση.
Κατά την πρώτη εγγραφή στο μητρώο, οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί που ήδη λειτουργούν, δεν είναι υποχρεωμένοι να καλύπτουν το όριο των 60.000 ευρώ του συνεταιριστικού κεφαλαίου. Θα πρέπει, όμως, να το καλύψουν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2011. Αν δεν το πράξουν τίθενται σε αναγκαστική εκκαθάριση, εκτός κι αν το αργότερο έως το τέλος του χρόνου συγχωνευτούν με άλλον ενεργό Αγροτικό Συνεταιρισμό.
Με απόφαση του υπουργού θα καθοριστούν τα κριτήρια αξιολόγησης, ο τύπος και το ακριβές περιεχόμενο των αιτήσεων της πρώτης εγγραφής, των ετήσιων τακτικών δηλώσεων, τα έγγραφα και τα δικαιολογητικά, ο μηχανισμός αξιολόγησης, το κόστος και ο τρόπος υποβολής των αιτήσεων.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ
