Τα επίσημα στοιχεία θα προέλθουν μετά τον έλεγχο της BlackRock (που έρχεται...) για έλεγχο στα χαρτοφυλάκια όλων των τραπεζών.
Τη δημιουργία μιας Bad Bank εξετάζει η κυβέρνηση, με τη σύμφωνη γνώμη της τρόικας. Με βάση πληροφορίες, η κυβέρνηση σχεδιάζει… την επόμενη μέρα στο τραπεζικό σύστημα. Ή, ακριβέστερα, η τρόικα σχεδιάζει την επόμενη μέρα στο τραπεζικό σύστημα.
Οι τράπεζες πρέπει να... εξυγιανθούν. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να συσταθεί ένας οργανισμός στον οποίο θα μεταφέρονται προβληματικά assets των τραπεζών με μια διαδικασία απόσχισης, ώστε να επιτευχθεί η εξυγίανση.
Τα συμβάντα στην Τράπεζα Κρήτης επί των ημερών Κοσκωτά είναι μια περίπτωση απόσχισης δραστηριοτήτων και εν συνεχεία πώλησης της τράπεζας στην Eurobank τότε, με διαδικασίες που επέτρεψαν τη δημιουργία πλούτου και προστιθέμενης αξίας.
Η δημιουργία μιας άτυπης Bad Bank (κακής τράπεζας, σε ελληνική μετάφραση) θα έχει τριπλό ρόλο:
1) Να διασφαλίσει την υγεία του τραπεζικού συστήματος.
2) Να χρησιμοποιηθεί ως μηχανισμός εξυγίανσης, στην περίπτωση που μια τράπεζα θα προσφύγει στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Υπάρχει η αίσθηση ότι όσες τράπεζες δεν έχουν κεφάλαια ή αδυνατούν να βρουν, θα προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Όμως η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική.
Το Ταμείο υποχρεούται από τη μελέτη βιωσιμότητας της τράπεζας να εξακριβώσει αν αυτή μπορεί, ενισχυόμενη με τα κεφάλαια του ταμείου, να επιβιώσει. Αν δεν μπορεί, θα πρέπει να υπάρχει φόρμουλα απόσχισης δραστηριοτήτων. Κοινώς, τα προβληματικά στοιχεία του ισολογισμού να μεταφερθούν κάπου αλλού.
Η μεταφορά αυτή όμως πρέπει να είναι μια διαδικασία λειτουργική και, το κυριότερο, πλήρως συμβατή με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Άρα η νέα bad bank που θα δημιουργηθεί, θα διαθέτει χαρακτηριστικά λειτουργικά και βιώσιμα, όταν μάλιστα τα περιουσιακά στοιχεία που θα δέχεται δεν θα είναι βιώσιμα.
3) Να λειτουργήσει ως μηχανισμός σταθεροποίησης των τραπεζών. Προσεχώς λόγω της BlackRock και της διαγνωστικής μελέτης που θα πραγματοποιήσει για λογαριασμό της ΤτΕ, θα προκύψει ζήτημα με τα προβληματικά δάνεια.
Σε μια τέτοια περίπτωση είναι σαφές ότι τα κακά στοιχεία των ισολογισμών των τραπεζών, και ειδικά του ενεργητικού, θα αυξηθούν σημαντικά. Ως εκ τούτου το κράτος, κατά τα διεθνή πρότυπα, πρέπει να έχει προβλέψει την επόμενη μέρα, η οποία θα είναι η εξής: οι ελληνικές τράπεζες θα εμφανίσουν επιδείνωση των οικονομικών τους στοιχείων και θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την ταχεία εξυγίανσή τους.
Φόβοι για κόκκινα δάνεια 12 δισ. ευρώ στο εξάμηνο οι ζημιές από τα ομόλογα;
Κεφαλαιακές ανάγκες που μπορεί να φτάσουν τα 8-9 δισ. ευρώ, θα προκύψουν πιθανότατα για τις ελληνικές τράπεζες. Άμεσα.
Και αυτό λόγω της εμπλοκής τους στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους μέσω της επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων, που θα προκαλέσει ζημιές 3,3-5,7 δισ. ευρώ. Υπάρχουν μάλιστα πληροφορίες ότι οι ζημιές αυτές μπορεί να περάσουν ακόμα και στα αποτελέσματα του α΄ εξαμήνου των τραπεζών που είναι προς δημοσίευση μέχρι το τέλος Αυγούστου.
Σε διαφορετική περίπτωση θα εμφανιστούν οπωσδήποτε στα αποτελέσματα εννεαμήνου. Κίνδυνοι όμως θα προκύψουν και από τους ελέγχους της εταιρείας BlackRock, η οποία, για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδας, θα αποτιμήσει την επάρκεια προβλέψεων των ελληνικών τραπεζών. Υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί να προκύψουν έως 12 δισ. ευρώ νέες προβλέψεις για προβληματικά δάνεια στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα.
Mε δεδομένο ότι η συμμετοχή στην αναδιάταξη του χρέους θα υλοποιηθεί για τις ελληνικές τράπεζες μέσα στον Σεπτέμβριο, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η BlackRock θα ολοκληρώσει τη μελέτη της στα τέλη Νοεμβρίου, ίσως ζήσουμε το πιο δραματικό φθινόπωρο των τελευταίων ετών. Όσον αφορά την εμπλοκή των ελληνικών τραπεζών στην αναδιάταξη του χρέους, εκτιμάται ότι οι ζημίες θα κινηθούν μεταξύ 3,3-5,7 δισ. ευρώ.
Οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν λίγο μετά τον Δεκαπενταύγουστο, με στόχο να οριστικοποιηθεί και να υλοποιηθεί η διαδικασία αναδιάταξης του χρέους έως τα τέλη Σεπτεμβρίου.
Αν αυτό συμβεί και ολοκληρωθεί η διαδικασία εντός του Σεπτεμβρίου, τότε πιθανότατα οι ελληνικές τράπεζες θα εμφανίσουν τις ζημιές μαζί με τα αποτελέσματα εννεαμήνου που θα ανακοινωθούν τον Νοέμβριο. To αργότερο θα εγγραφούν και θα ανακοινωθούν στη χρήση 2011, δηλαδή τον Φεβρουάριο ή Μάρτιο του 2012.
Επίσης οι τράπεζες, τουλάχιστον οι μεγάλες, έχουν αποφασίσει να ανακοινώσουν επίσημα τις ζημιές τους από τα ομόλογα. Αυτό μπορεί να γίνει προς τα τέλη Αυγούστου.
Με βάση τις διεργασίες που έχουν γίνει, φαίνεται ότι προκύπτουν τα εξής:
1. Όσον αφορά τις ελληνικές τράπεζες, δεν θα αναδιαταχθούν μόνο τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν στο AFS, δηλαδή στο διαθέσιμο προς πώληση χαρτοφυλάκιο, αλλά θα υπάρξει φόρμουλα ώστε να περιληφθούν και τα ομόλογα που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια διακράτησης (ΗΤΜ) μέχρι τη λήξη, και τα LaR, δηλαδή το δανειακό χαρτοφυλάκιο.
Σημειώνεται ότι όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες προχώρησαν σε haircut 21% στα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν στα AFS χαρτοφυλάκιά τους. Παράδειγμα η περίπτωση της BNP Paribas. Αν ίσχυε αυτή η παραδοχή και για τις ελληνικές τράπεζες, δηλαδή haircut μόνο στο AFS χαρτοφυλάκιο, η ζημία θα ήταν μόλις 1 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες στο AFS χαρτοφυλάκιο, είναι 4,75 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2019, όταν τα συνολικά ομόλογα που λήγουν έως το τέλος του 2019 ανέρχονται σε 39,6 δισ. ευρώ.
2. Το δομικό πρόβλημα των ελληνικών τραπεζών ξεκινά από τη δομή των χαρτοφυλακίων. Στο εξωτερικό, οι κύριες κατηγορίες είναι τα διαθέσιμα προς πώληση (AFS) και το εμπορικό χαρτοφυλάκιο. Στην Ελλάδα, οι τράπεζες, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers μετέφεραν σχεδόν όλα τα ομόλογα που κατέχουν στα HTM (διακράτηση) έως την λήξη, και στα LaR (δανειακό χαρτοφυλάκιο). H Εθνική, π.χ., διαθέτει 1,2 δισ. σε AFS, 3,5 δισ. σε HTM και 7,8 δισ. ευρώ σε LaR. Η δομή αυτή διαφέρει σημαντικά από εκείνη πολλών ευρωπαϊκών τραπεζών.
Λόγω αυτής της διαφορετικής παραμέτρου, οι ορκωτοί ελεγκτές PriceWaterHouse Cooper, KPMG και Deloitte and Touche έχουν αναλάβει, σε συνεργασία με τις μητρικές στο Λονδίνο και την αρμόδια επιτροπή που έχει συσταθεί, να αποτιμήσουν (με βάση τα διεθνή λογιστικά πρότυπα) τα χαρτοφυλάκια ομολόγων των τραπεζών. Με την ιδιαιτερότητα ότι έχουν αυξηθεί τα HTM και LaR μέσα στο πλαίσιο της πρότασης για την εμπλοκή των ιδιωτών στην ελληνική κρίση χρέους.
Τα AFS χαρτοφυλάκια αποτιμώνται με βάση τις παραμέτρους του IFRS 39 οπότε το τοπίο είναι σχετικά ξεκάθαρο, σε αντίθεση με τα HTM. Με βάση πληροφορίες, οι ορκωτοί ελεγκτές φαίνεται ότι ερμηνεύουν με σχετική ελαστικότητα τα χαρτοφυλάκια ομολόγων των τραπεζών.
Οι εισηγήσεις τους φαίνεται ότι αποτελούν «το μη χείρον βέλτιστον» για τις τράπεζες. Κοινώς η αποτίμηση της εμπλοκής των ελληνικών τραπεζών στην κρίση χρέους θα είναι ελέγξιμη, αν τελικώς γίνει δεκτή η εισήγηση των ορκωτών ελεγκτών.
3. Πρέπει να εξασφαλιστεί ότι η διαδικασία θα είναι διαφανής και μη αμφισβητήσιμη. Οι ζημιές που μπορεί να προκύψουν για τις ελληνικές τράπεζες εκτιμώνται μεταξύ 3,3 και 5,5 δισ. ευρώ· το χειρότερο σενάριο θέλει 7 δισ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι: α) θα πρέπει να αφαιρεθούν τα κεφάλαια που έχουν αντλήσει ή σχεδιάζουν να αντλήσουν προσεχώς και β) όλα τα ομόλογα δεν βρίσκονται στο 100 για να υποστούν μια ζημία 21% αλλά και στις 85 και 90 μονάδες βάσης.
Σ’ αυτά τα ομόλογα το haircut είναι 5% και 10%, άρα μετριάζεται το πρόβλημα. Με βάση το καλό σενάριο οι τράπεζες θα χάσουν 3,3 δισ. ευρώ. Με βάση το κακό σενάριο 5,7 δισ. ευρώ, ενώ το χείριστο σενάριο θέλει ζημιές 7 δισ.
Σοκάρουν οι εκτιμήσεις της BlackRock
Η ΤΤΕ, έχει αναθέσει στην BlackRock να ερευνήσει εις βάθος την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών και να εκτιμήσει αν οι προβλέψεις που έχουν διενεργηθεί, είναι επαρκείς.
Η BlackRock θα παραδώσει την έκθεση στην ΤτΕ γύρω στο Νοέμβριο. Η Τράπεζα της Ελλάδας θα αξιολογήσει ποιες τράπεζες έχουν διενεργήσει επαρκείς προβλέψεις.
Τραπεζικοί κύκλοι αναφέρουν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, λόγω της BlackRock, να προκύψουν αυξημένες ανάγκες για προβλέψεις προβληματικών δανείων, που μπορεί να κινηθούν μεταξύ 10-12 δισ. ευρώ. Η εκτίμηση αυτή σοκάρει, καθώς 10-12 δισ. ευρώ νέες προβλέψεις θα αυξήσουν τα NPLs από 30 δισ. ευρώ σε 40-42 δισ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι αύξηση των προβλέψεων για επισφαλή δάνεια κατά 10-12 δισ. ευρώ, συνεπάγεται κεφαλαιακή απαίτηση περίπου 5 δισ. ευρώ.
Οι τραπεζίτες ανησυχούν σοβαρά: η κεφαλαιακή διάρθρωση των τραπεζών είναι οριακή και η ρευστότητά τους είναι 100% εξαρτημένη από την ΕΚΤ. Είναι συνεπώς δυνατό να προκύψουν σοβαρότατα προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας.
Π.Λεωτσάκος
isotimia
