Ενωθείτε ή διαλυθείτε...
Αυτή την ώρα ο Μπερλουσκόνι ανακοινώνει μέτρα για τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων της Ιταλίας.
Ρισκάρω να προβλέψω οτι ακόμη και αν οι αγορές αντιδράσουν θετικά για μια δυο μέρες – πράγμα πολύ αμφίβολο – σύντομα θα... επιστρέψουν στην κερδοσκοπική επίθεση ανεβάζοντας τα ιταλικά spreads. Το ίδιο θα συμβεί και με τα ισπανικά spreads και στη συνεχεια θα ακολουθήσουν και οι άλλες χώρες. Όσα μέτρα και αν ανακοινωθούν, οι αγορές δεν θα ησυχάσουν. Θα συνεχίσουν να πιέζουν μέσω του κόστους δανεισμού μέχρις ότου λυθεί το πρόβλημα του χρέους. Και θα πιέζουν διότι μέσω της πίεσης κερδίζουν πολλά λεφτά.
Η Ευρώπη δεν έχει καταλάβει οτι ήρθε η ώρα να γυρίσει σελίδα. Οι αγορές το έχουν καταλάβει και την πιέζουν να το κάνει. Και η αλλαγή της σελίδας είναι να προχωρήσει η Ευρώπη σε οικονομική και πολιτική Ένωση. Πράγμα το οποίο σημαίνει οτι θα πρέπει να υπάρξει Ευρωπαικός Προυπολογισμός, κεντρικός έλεγχος στα δημοσιονομικά όλων των χωρών, κοινός τρόπος δανεισμού μέσω Ευρωομολόγου και τελικά τύπωμα χρήματος ώστε τα πραγματικά τυπωμένα ευρώ που κυκλοφορούν, να πλησιάσουν κάπως στα πολλαπλάσια ευρώ της παγκόσμιας φούσκας. Με λίγα λόγια, να τυπωθούν κάποια ευρώ ακόμη ώστε να διασφαλιστεί οτι υπάρχουν λεφτά για να πληρωθούν όσοι έχουν δανείσει την Ευρώπη, Ευρωπαίοι και μή.
Η Ευρώπη δείχνει μέχρι σήμερα οτι απέχει πολύ απο αυτή την ουσιαστική λύση του προβλήματος. Συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις αγορές με μακροσκελείς και ανούσιες συσκέψεις και όποτε οι ντήλερς έχουν κέφια, επιτίθενται στις υπερχρεωμένες χώρες. Και αν έχουν κέφια τον Αύγουστο, είναι σίγουρο οτι το «γλέντι» θα ενταθεί απο το φθινόπωρο.
Κατά τη γνώμη μου, θα έχουμε ραγδαίες εξελίξεις υπο την πίεση των αγορών εντός του έτους. Και οι πιθανές εξελίξεις καταλήγουν σε μια εκ των εξής δυο λύσεων:
Ή στην οικονομική ενοποίηση που ανέφερα παραπάνω, ή στη διάλυση της Ευρωζώνης και στην επιστροφή στα εθνικά νομίσματα ή τουλάχιστον σε δυο ευρώ, ένα ισχυρό και ένα ανίσχυρο.
Και οι δυο λύσεις έχουν προβλήματα. Η οικονομική ενοποίηση απαιτεί πολιτικούς χειρισμούς μακροχρόνιους και δύσκολους. Πρέπει πχ να πεισθεί ο μέσος Γερμανός οτι αξίζει τον κόπο να εκχωρήσει σε μια κεντρική εξουσία στις Βρυξέλες μέρος της εθνικής του ανεξαρτησίας. Ενω δηλαδή πηγαίνει καλά και κάνει συνετή δημοσιονομική διαχείριση, θα πρέπει να αναθέσει σε ευρωπαίους τεχνοκράτες τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικων της χώρας του.
Η δεύτερη λύση, δηλαδή η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα ή σε δυο ευρώ ενός ισχυρού και ενός αδυνάτου, σημαίνει οτι το αδύναμο ευρώ ή τα εθνικά νομίσματα των υπερχρεωμένων χωρών θα υποτιμηθούν βάναυσα, ενώ το ισχυρό ευρώ του Βορρά ή τα εθνικά νομίσματα των ισχυρών οικονομιών θα ανατιμηθούν σημαντικά. Αυτό θα έχει τις εξής επιπτώσεις: Οι μεν υπερχρεωμένες χωρες του νότου θα μειώσουν το χρέος τους και θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα τους, οι δε βόρειες και ισχυρές δεν θα ξαναπουλήσουν προιόντα στον υπόλοιπο κόσμο. Και επειδή η Γερμανία έχει συνηθίσει να ζεί πουλώντας Μερσεντές στην Ελλάδα και στην Κίνα, τη στιγμή που θα αρχίσει η ανατίμηση του μάρκου θα ξέρει οτι δεν θα ξαναπουλήσει καμία στην Ελλάδα και πολύ λιγότερες στην Κίνα. Και αυτό αρχικά μπορεί να μην το αντιλαμβάνεται ο μέσος Γερμανός, αλλά το αντιλαμβάνεται η γερμανική επιχειρηματική κοινότητα.
Το τι θα κάνει η Ευρώπη είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς. Κατά πάσα πιθανότητα θα αργήσει ξανά να πάρει αποφάσεις και θα πιέζεται απο τις αγορές ολοένα και περισσότερο.
Αυτό που είναι πιο εύκολο να προβλέψουμε είναι το τι θα κάνουν οι αγορές. Θα πιέζουν ολοένα και περισσότερο και δεν θα πιστεύουν τα μέτρα που κατά καιρούς θα ανακοινώνει ο Μπερλουσκόνι με το βαμμένο μαλλί και τις γκόμενες , ο Σαρκοζί με τα τακούνια και την Κάρλα και ο κάθε παρηκμασμένος ευρωπαίος πολιτικάντης. Διότι δυστυχώς περί αυτών πρόκειται. Μικροί άνθρωποι, κατώτεροι των περιστάσεων..
Γ.Νικολόπουλος
