«Θα πράξουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να προασπίσουμε στο ακέραιο τα κυριαρχικά δικαιώματά μας. Η απειλή χρήσης βίας είναι παράνομη και απαράδεκτη».
Ο υπουργός Εξωτερικών Σ. Λαμπρινίδης απαντά μέσω συνέντευξης στην Ελευθεροτυπία στη ρητορική και την πρακτική της έντασης από την πλευρά της Τουρκίας.
Την κατηγορεί επίσης ότι.. προσπαθεί να στρατιωτικοποιήσει τη συζήτηση περί ΑΟΖ «γιατί δεν έχει επιχειρήματα».
Για τη στάση που θα κρατήσει η Ελλάδα στον ΟΗΕ σχετικά με την πρόθεση των Παλαιστινίων να ζητήσουν να αναγνωριστούν ως κράτος σημειώνει πως «διαχρονική θέση μας είναι η δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους». Συμπληρώνει πάντως ότι «υπάρχουν λεπτές διαπραγματεύσεις στις οποίες έχουμε ενεργό συμμετοχή. Υπάρχει ακόμη χρόνος για διπλωματία».
Ερ. Αν ήμουν στη θέση του Ερντογάν και αισθανόμουν ισχυρός πολιτικά και οικονομικά, θα έμπαινα στον πειρασμό να δοκιμάσω τα ανακλαστικά των γειτόνων μου, αν μάλιστα μερικοί απ' αυτούς, όπως η Ελλάδα, αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης.
Απ. Εγώ, εάν ήμουν στη θέση του Ερντογάν και έβλεπα ότι ολόκληρη η γειτονιά μου είναι στον αέρα και ότι έχω τόσα ανοικτά ζητήματα στο εσωτερικό, μεγάλες προκλήσεις στα σύνορά μου και τον κίνδυνο να χτυπήσει την πόρτα μου η διεθνής οικονομική κρίση, θα προσπαθούσα να συμβάλω, με κάθε τρόπο, στην εκτόνωση της έντασης. Επειδή όμως είμαι υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, και επειδή δεν μπορώ να καθορίσω τη συμπεριφορά του τούρκου πρωθυπουργού, οφείλω, με ψυχραιμία και απόλυτη αποφασιστικότητα, να είμαι πάντα προετοιμασμένος για κάθε ενδεχόμενο. Ταυτόχρονα, επιδιώκω να προωθώ δυναμικά το σταθεροποιητικό και καταλυτικό ρόλο της Ελλάδας στις εστίες έντασης της γειτονιάς μας.
Ερ. Η Τουρκία ανακοίνωσε έρευνες νοτίως του Καστελόριζου...
Απ. ...Εξυπακούεται ότι αν η Τουρκία προσπαθήσει να ανεβάσει τους τόνους και στη δική μας περιοχή, όπως έκανε με την αναγγελία ερευνών νοτίως του Καστελόριζου, εμείς θα πράξουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να προασπίσουμε στο ακέραιο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Και αυτό θα το κάνουμε επιδιώκοντας πάντα στενή συνεργασία με όλα τα ελληνικά κόμματα, όπως απαιτείται στα κρίσιμα θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Ερ. Η υπερκινητικότητα της Τουρκίας και η σκληρή ρητορική με απειλές χρήσης βίας μπορεί να είναι μπλόφα;
Απ. Η απειλή χρήσης βίας είναι απλώς παράνομη και απαράδεκτη. Οταν βρίσκεσαι σε κατάσταση περιφερειακού αναβρασμού, με τόσους αστάθμητους παράγοντες -και εδώ αναφέρομαι στις απειλές έναντι της Κύπρου, τις εξελίξεις στο Παλαιστινιακό, την ένταση Τουρκίας-Ισραήλ, την κρίση στη Συρία και τη Λιβύη και τις προκλήσεις που θέτει η «αραβική άνοιξη»- είτε πρόκειται για μπλόφα είτε όχι, δημιουργεί κλίμα έντασης και αυξάνει το ενδεχόμενο κακών υπολογισμών και απρόβλεπτων καταστάσεων. Από την πλευρά μας απαιτείται προσεκτική ανάλυση, σχεδιασμός και συνεχής συντονισμός με τους εταίρους και συμμάχους μας, οι οποίοι αντί για όξυνση επιδιώκουν συνεννόηση και την εμπέδωση σταθερότητας. Δεν είναι τυχαίες οι θετικές δηλώσεις που έγιναν από Ε.Ε., ΗΠΑ και Ρωσία. Ελπίζω ότι τελικά θα επικρατήσει νηφαλιότητα. Η Ανατολική Μεσόγειος δεν χρειάζεται «χωροφύλακα», και μάλιστα χωροφύλακα που αντί να εφαρμόζει το διεθνή νόμο, να είναι ο πρώτος που τον παραβιάζει, όπως έδειξαν οι απειλές για σύναψη «συμφωνίας» για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας με τα κατεχόμενα.
Ερ. Η κυβέρνηση επιμένει ότι ισχύει το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλάδας-Κύπρου. Αν προσβληθεί η Κύπρος, ποια θα είναι η αντίδρασή μας;
Απ. Η στήριξη της Ελλάδας προς την Κύπρο σε περίπτωση επίθεσης είναι δεδομένη και αυτονόητη. Εκτός αυτού, θυμίζω ότι η αλληλεγγύη μεταξύ των εταίρων σε περίπτωση επίθεσης εναντίον ενός εξ αυτών προκύπτει πλέον και από τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Θέλω να τονίσω όμως, ότι η τεχνητή όξυνση της συζήτησης κάθε φορά που η Τουρκία εκτοξεύει ρητορικές απειλές είναι λάθος. Η Τουρκία επιδιώκει να «στρατιωτικοποιήσει» τη συζήτηση ακριβώς επειδή δεν έχει επιχειρήματα. Εμείς έχουμε, τα προωθούμε ανελλιπώς και κατοχυρώνουμε τα δικαιώματά μας.
Ερ. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρώην υπουργός Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος χαρακτήρισε σφάλμα τη δημιουργία του τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή.
Απ. Το Προξενείο στην Κομοτηνή συστάθηκε με συμφωνία των δύο χωρών. Στο πλαίσιο αυτό, οφείλει να σέβεται τις διεθνείς συμβάσεις, την ελληνική νομοθεσία και να μην προκαλεί τις ευαισθησίες της τοπικής κοινωνίας. Πρέπει να είναι γέφυρα συνεργασίας, όχι ανάμειξης σε εσωτερικές υποθέσεις. Είναι αυτονόητο ότι η Ελλάδα δεν ανέχεται καμία παρέμβαση τρίτης χώρας στα εσωτερικά της. Και να είστε σίγουρος ότι αυτό έχει καταστεί απολύτως σαφές στην Τουρκία.
Ερ. Λέτε συνεχώς ότι δεν απεμπολούμε το δικαίωμά μας να κηρύξουμε ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Α. Μεσόγειο. Το ερώτημα είναι πότε θα ασκήσουμε το δικαίωμά μας; Γιατί η αχρησία μπορεί να οδηγήσει στην αχρηστία...
Απ. Αυτό δεν ισχύει. Το δικαίωμα της Ελλάδας σε ΑΟΖ είναι κυριαρχικό δικαίωμα που δεν απεμπολείται, ούτε τίθεται σε αχρηστία. Αυτή η ρητή δήλωση συμπεριλαμβάνεται άλλωστε στο νόμο με τον οποίο η χώρα μας κύρωσε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι θέμα δικαιώματος και θέμα συνεργασίας με τους γείτονές μας όπου χρειάζεται. Και επιθυμία μας είναι να προχωρήσουμε με όλους σε οριοθέτηση όλων των θαλασσίων ζωνών.Υπενθυμίζω ότι αυτή η κυβέρνηση είναι που δημιούργησε, πρώτη φορά, το νομικό πλαίσιο για να προχωρήσουμε σε έρευνα και εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου στην υφαλοκρηπίδα μας, με τη σύσταση αρμόδιου φορέα. Και ήδη προκηρύχθηκαν οι πρώτες προσκλήσεις ενδιαφέροντος για έρευνες στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, εκεί όπου υπάρχουν ελπιδοφόρες ενδείξεις.
Ερ. Εφόσον η Τουρκία επιμένει ότι το Καστελόριζο δεν έχει υφαλοκρηπίδα, πώς νομίζετε ότι μπορεί να λυθεί το θέμα;
Απ. Είναι λάθος να διαχωρίζουμε το Καστελόριζο. Δεν έχει καμία διαφορά σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο σημείο της ελληνικής επικράτειας. Εχει τα ίδια δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες που προβλέπονται από το δίκαιο της θάλασσας για όλα τα νησιά. Επιδιώκουμε οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία από τον Εβρο μέχρι το Καστελόριζο. Εάν δεν καταφέρουμε να βρούμε κοινό τόπο, στο πλαίσιο των διερευνητικών, για την επίλυση του ζητήματος μέσω διαπραγματεύσεων, τότε το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία πρέπει να πάει στη Χάγη.
Ερ. Στις 23 Σεπτεμβρίου ενδέχεται οι Παλαιστίνιοι να ζητήσουν αναγνώριση ως κράτος στον ΟΗΕ. Πριν από ένα χρόνο θα ήμουν σίγουρος ότι η Ελλάδα θα ψήφιζε υπέρ. Σήμερα, και λόγω των στενών σχέσεων με το Ισραήλ, έχω ισχυρές αμφιβολίες. Τι λέτε;
Απ. Η σύσφιγξη των σχέσεων με το Ισραήλ δεν έχει μεταβάλει τις πάγιες θέσεις της Ελλάδας για το Μεσανατολικό. Διαχρονική θέση μας είναι η δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με ασφαλή και αναγνωρισμένα σύνορα, όπως δικαιούται, που θα ζει πλάι στο Ισραήλ σε συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας, όπως το Ισραήλ επίσης δικαιούται. Αυτή η θέση βασίζεται σε θεμελιώδεις αρχές της διεθνούς έννομης τάξης και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών. Η προσφυγή των Παλαιστινίων στον ΟΗΕ είναι σημαντικός σταθμός, αλλά δεν είναι το τέλος της διαδρομής. Δύο σημεία καθορίζουν την πολιτική μας: πρώτον, η διαδικασία στον ΟΗΕ να δώσει δυνατότητα για επανέναρξη και προοπτική επιτυχούς κατάληξης της ειρηνευτικής διαδικασίας. Και δεύτερον, η Ε.Ε. να μιλήσει με μια φωνή, ώστε να παίξει ρόλο καταλύτη για βιώσιμη λύση, προς όφελος τόσο των Παλαιστινίων όσο και των Ισραηλινών. Υπάρχουν λεπτές διαπραγματεύσεις, στις οποίες έχουμε ενεργό συμμετοχή. Υπάρχει ακόμα χρόνος για διπλωματία.
Ερ. Από τον έρωτα με τους Αραβες στο γάμο με το Ισραήλ. Πού οφείλεται ο αναπροσανατολισμός της εξωτερικής πολιτικής μας;
Απ. Εμείς προχωρήσαμε, ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι η εμβάθυνση των σχέσεών μας με το Ισραήλ είναι προς αμοιβαίο όφελος, δεν στρέφεται εναντίον καμίας τρίτης χώρας και δεν ετεροπροσδιορίζεται. Αυτό το αποδεικνύουν τα γεγονότα. Ενισχύσαμε τη συνεργασία μας με την Τουρκία και έχουμε συνεχείς επαφές με την Παλαιστινιακή Αρχή και τον αραβικό κόσμο, με τους οποίους διατηρούμε και αναπτύσσουμε την παραδοσιακή, ιστορική φιλία μας. Στο ίδιο διάστημα η Ελλάδα έγινε παρατηρητής στον Αραβικό Σύνδεσμο, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κρίση της Λιβύης και ενίσχυσε τις σχέσεις της με τις χώρες του Κόλπου
