Μια ματιά στην πορεία δαπανών και εσόδων από το 1995 μέχρι σήμερα μπορεί να πείσει πού οφείλεται το μεγάλο έλλειμμα της Ελλάδας.
Όμως, κυβέρνηση και πολιτικοί δείχνουν να το παραβλέπουν..
Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα.
Από το 1995 μέχρι και το 2006, οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης της χώρας κυμαίνονταν μεταξύ 44% και 46% του ΑΕΠ.
Εξαίρεση αποτέλεσε το... 2000 που ήταν προεκλογική χρονιά και οι δαπάνες ξέφυγαν λίγο για να ανέλθουν στο 47% του ΑΕΠ.
Από το 2007 και μετά, οι δαπάνες παίρνουν την ανηφόρα, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στο 48% του ΑΕΠ το 2007, στο 51% το 2008 και στο 54% το 2009 που ήταν χρονιά δύο εκλογικών αναμετρήσεων.
Το ποσοστό υποχώρησε στο 50% του ΑΕΠ το 2010 στον απόηχο των οριζόντιων περικοπών και της μεγάλης μείωσης των δαπανών του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, που αντιστάθμισαν σε μεγάλο βαθμό την αύξηση των δαπανών για τόκους.
Ασφαλώς η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και εν τέλει της ύφεσης συνέβαλε προς την ίδια κατεύθυνση την περίοδο 2007 - 2009, όμως ο βασικότερος λόγος ήταν η έφεση της κεντρικής διοίκησης και των διαφόρων παραφυάδων του ευρύτερου δημόσιου τομέα να ξοδεύουν δανεικό χρήμα.
Αν όμως οι δαπάνες έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το εύρος διακύμανσής τους την περίοδο 1995 - 2007, δεν συμβαίνει το ίδιο με τα έσοδα, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση ρίχνει εκεί το μεγαλύτερο βάρος για τη μείωση του ελλείμματος.
Τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ κυμάνθηκαν μεταξύ του 37% και του 41% από το 1995 μέχρι σήμερα, με εξαίρεση το 2000 όπου ανήλθαν στο 43% του ΑΕΠ, γεγονός που έχει επικαλεστεί ως σημείο αναφοράς στο παρελθόν ο πρώην υπουργός Οικονομίας κ. Παπακωνσταντίνου.
Ακόμη και το 2009, όπου τα έσοδα βούτηξαν στο 38% του ΑΕΠ από 41% το 2008, παρέμειναν μέσα στο ιστορικό εύρος διακύμανσης.
Σημειωτέον ότι τα έσοδα ανήλθαν στο 40% του ΑΕΠ το 2010, παρά την εμβάθυνση της ύφεσης λόγω του μπαράζ φορολογικών μέτρων.
Από τα ανωτέρω ενδιαφέροντα στοιχεία που υπάρχουν στη μελέτη του ΙΟΒΕ, την οποία συνέγραψαν ο καθηγητής Γιάννης Στουρνάρας με τους ερευνητές Μιχάλη Βασιλειάδη και Νίκο Βεντούρη και η οποία παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες σε εκδήλωση του Ελληνοσουηδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και του ΙΟΒΕ, προκύπτει ένα απλό συμπέρασμα.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ήταν στο 5% του ΑΕΠ αν οι δαπάνες υποχωρούσαν στο 45% του ΑΕΠ, που είναι το μέσο επίπεδο του ιστορικού εύρους διακύμανσης, και τα έσοδα παρέμεναν στο 40% του ΑΕΠ όπως πέρυσι.
Κάποια επιπλέον συμπεράσματα για τους λόγους που ξέφυγαν οι δαπάνες βρίσκει κανείς σε μερικά άλλα σημεία της ίδιας παρουσίασης.
Η απασχόληση στον δημόσιο τομέα αυξήθηκε κατά 10% την τελευταία δεκαετία, ενώ οι δαπάνες μισθολογίου αυξήθηκαν κατά 100% την ίδια περίοδο.
Μάλιστα, ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα διπλασιάστηκε από το 1980.
Αν και δεν γίνεται αναφορά στην αύξηση της παραγωγικότητας την τελευταία δεκαετία, εικάζεται ότι υπολείπεται κατά πάρα πολύ του διπλασιασμού των αποδοχών την ίδια περίοδο.
Οι δαπάνες μισθολογίου ανήλθαν στο 13% του ΑΕΠ το 2009 από 10,5% το 2000, που είναι πάνω-κάτω ο μέσος όρος στην ευρωζώνη έκτοτε.
Πάντως, οι δαπάνες μισθοδοσίας υποχώρησαν λίγο κάτω από 12% του ΑΕΠ το 2010 και αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω μετά τα νέα μέτρα.
Τα ανωτέρω στοιχεία δικαιώνουν την άποψη ότι το τεράστιο ελληνικό έλλειμμα οφείλεται κυρίως στη μεγάλη υπέρβαση των δαπανών και δευτερευόντως στην υστέρηση των εσόδων.
Η λύση σε αυτές τις περιπτώσεις στον ιδιωτικό τομέα είναι γνωστή.
Είτε δραστική μείωση των δαπανών είτε λουκέτο, με τις περισσότερες εταιρίες να προτιμούν την πρώτη επιλογή, με τη συγκατάθεση αρκετές φορές των υπαλλήλων τους.
Είναι μια λύση που αγνοούνταν μέχρι πρότινος στον δημόσιο τομέα, όπου οι περικοπές έχουν συναντήσει την αντίδραση της «λευκής απεργίας», καθότι οι θιγόμενοι θεωρούν ότι έχουν ισόβιο δικαίωμα στη δουλειά.
Επιπλέον, η κυβέρνηση και γενικότερα το πολιτικό σύστημα δεν δείχνουν ιδιαίτερα πρόθυμοι να λειτουργήσουν με τη λογική του ιδιωτικού τομέα, παρότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα της χρεοκοπίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η μοναδική σημαντική μείωση των δαπανών της γενικής κυβέρνησης θα μπορούσε να προέλθει από τη δραστική μείωση των τόκων.
Η τελευταία παραπέμπει σε ριζική αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους.
Πιθανόν, αυτή είναι η ενδόμυχη επιθυμία της κυβέρνησης και του συστήματος.
Όμως, σε καμία χώρα οι πιστωτές δεν χαρίζουν χρέη επειδή είναι ωραία...
Dr. Money
