"Με οικονομικά μεγέθη αξιοθαύμαστα, που ικανοποιούσαν με άνεση τα αυστηρά οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια του Μάαστριχτ, όπως τη συναλλαγματική ισοτιμία, τον πληθωρισμό, τα επιτόκια, το δημόσιο χρέος και το δημοσιονομικό έλλειμμα, η κυπριακή οικονομία είχε πετύχει ένα επίτευγμα".
Άρθρο του κ.Χριστόδουλου Χριστοδούλου,
τέως Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου.
Επρόκειτο για ένα επίτευγμα που συνιστούσε πραγματική ευλογία και... προσέφερε μια τεράστιας σημασίας πολιτική και οικονομική έπαλξη για το παρόν και το μέλλον του τόπου μας.
Αυτό το επίτευγμα, αυτό το πανθομολογούμενο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό θαύμα, το κατακρήμνισαν οι σημερινοί κυβερνώντες. Δεν το εξασθένισαν απλώς.
Το συνέτριψαν και το εξαθλίωσαν. Με τους ερασιτεχνισμούς τους. Με τις προχειρότητές τους. Με τις ανεπάρκειές τους. Με τις ανικανότητές τους. Με τις παλινδρομήσεις και τις μεταπτώσεις τους. Και με τις ιδεοληψίες και τους δογματισμούς τους.
Σήμερα, η χώρα μας βρίσκεται κατέναντι μιας οδυνηρής πραγματικότητας. Το δημοσιονομικό πλεόνασμα του 3,5%, που παρέλαβαν οι σημερινοί κυβερνώντες, μετατράπηκε σε έλλειμμα του 6,5%, η ανάπτυξη του 4% έγινε μηδενική, η ανεργία του 3% έφθασε στο 8%, το δημόσιο χρέος από 49% του ΑΕΠ αυξήθηκε στο 65%.
Μέσα σε τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια! Μιας διακυβέρνησης που άρχισε με τις πομπώδεις διακηρύξεις ότι η κυπριακή οικονομία θα παραμείνει άτρωτη και αλώβητη από την παγκόσμια κρίση, γιατί είναι πανίσχυρη, για να μας ομολογήσει ο ανώτατος άρχοντας, με θλίψη και οδύνη αυτήν τη φορά, πριν από λίγους μήνες, ότι «η κυπριακή οικονομία καίγεται και μαζί με αυτήν καιγόμαστε κι εμείς».
Και, ακόμη, ότι «πρέπει τώρα να πάρουμε οδυνηρά μέτρα για να τη σώσουμε, προτού μας τα επιβάλουν κάποιοι άλλοι, και μάλιστα σε πιο οδυνηρή μορφή». Εννοώντας, προφανώς, την προσφιλή του Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι κυβερνώντες, βέβαια, αθώες περιστερές. Και, ως να απευθύνονται σε κάφρους, προσπαθούν να μας πείσουν ότι όλες αυτές τις κακοδαιμονίες της τρωτής οικονομίας μας (όταν ανέλαβαν την εξουσία την αποκαλούσαν άτρωτη) τις παρέλαβαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Αυτοί δεν ευθύνονται για τίποτε! Ούτε για τις σπατάλες της κυβερνητικής πολυτέλειας των ιδιωτικών τζετ και των τζακούζι και των επιδομάτων, ούτε για τις ισοπεδωτικές κοινωνικές παροχές, ούτε για τα εκατομμύρια παροχές στους λαθρομετανάστες και τη δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των Τουρκοκυπρίων, ούτε για την ανθρώπινη τραγωδία και την οικονομική καταστροφή στο Μαρί και στο Βασιλικό.
Για όλα αυτά ευθύνονται οι προηγούμενες κυβερνήσεις και, ενδεχομένως, οι εξωγήινοι! Όχι, πάντως, οι από τετραετίας κυβερνώντες.
Να συνέλθουν όλοι!
Καιρός να συνέλθουν όλοι! Πρωτίστως ο Πρόεδρος και η κυβέρνησή του και το κυβερνών κόμμα.
Μετά τις επανειλημμένες υποβαθμίσεις των διεθνών αξιολογικών οίκων, τη δημοσιονομική μας επιτήρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ουσιαστική αδυναμία σύναψης δανείων για εξυπηρέτηση ελλειμμάτων και ληξιπρόθεσμων δανείων, η ανάγκη για τολμηρά και επώδυνα, δυστυχώς, μέτρα είναι και επείγουσα και επιτακτική.
Το ευπρόσδεκτο και με ευνοϊκούς όρους δάνειο των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη Ρωσία ούτε μας σώζει ούτε μας ανακουφίζει. Απλώς μας δίνει μιαν ανάσα μέχρι τον προσεχή Φεβρουάριο.
Στο μεταξύ, το πρώτο πακέτο μέτρων, που κατατέθηκε στη Βουλή κουτσουρεμένο, είναι ανεπαρκές, ενώ και το δεύτερο, που ουσιαστικά θα ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό του 2012, δεν φαίνεται ότι αντιμετωπίζει με επάρκεια τις υφιστάμενες και ανακύπτουσες ανάγκες της σύνολης οικονομίας.
Η κυβέρνηση εξακολουθεί να ενεργεί επιφανειακά, περιστασιακά και πρόσκαιρα και να αναβάλλει την ανάληψη των σοβαρών ευθυνών της. Ευθυνών που εννοούν διαρθρωτικές τομές και ριζοσπαστικές αλλαγές και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη της οικονομίας, νοικοκύρεμα των δημόσιων οικονομικών και ανάκτηση της εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας επενδυτών και καταθετών, ξένων και ντόπιων, με την αποκατάσταση της θετικής ψυχολογίας.
Κρίσιμη περίοδος
Κι όμως, αυτήν ακριβώς την κρίσιμη ώρα, όπου οι σοβαρές αποφάσεις είναι όσο ποτέ άλλοτε επιβεβλημένες, η οικονομία μας βάλλεται πανταχόθεν.
Η πολιτική εσωτερική αστάθεια, η αντιπαλότητα και η αναταραχή, ιδιαίτερα μετά την τραγωδία στο Μαρί και το καταπελτικό πόρισμα Πολυβίου, έχουν εκμηδενίσει τις μονοκομματικές δυνατότητες της κυβέρνησης Χριστόφια να επιληφθεί με την επιβαλλόμενη αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα της υφιστάμενης πολύ ανησυχητικής οικονομικής κατάστασης.
Η οικονομία απειλείται με νέα υποβάθμιση και με πάντοτε υπαρκτό τον κίνδυνο να προσφύγει η Κύπρος στον επαχθή και εξουθενωτικό μηχανισμό στήριξης, ενώ οι ελπίδες για ανάκαμψη της ανάπτυξης και ουσιαστική βελτίωση των δημόσιων οικονομικών είναι περιορισμένες.
Πέραν τούτων, ανέκυψε, καθώς ήταν αναπόδραστο, και η κοινωνική πτυχή, η οποία συνιστά ήδη σοβαρή τροχοπέδη στη λήψη οδυνηρών μέτρων, που θα εξουδετερώσουν την επιφυλακτικότητα των ξένων και θα επιφέρουν σοβαρές βελτιωτικές αλλαγές, ιδιαίτερα στον τομέα των ασθενών δημόσιων οικονομικών.
Είναι πέραν ή έκδηλων ότι οι επαγγελματικές τάξεις και κατηγορίες του ευρύτερου κρατικού τομέα δεν είναι διατεθειμένες να υποστούν ουσιαστικές περικοπές των απολαβών και τη μείωση του βιοτικού τους επιπέδου.
Ήδη αντιδρούν με δυναμικά μέτρα ή προειδοποιούν ότι έχουν ήδη εξαντλήσει τα όρια των υποχωρήσεων και παραχωρήσεών τους και είναι αποφασισμένες να προασπίσουν δυναμικά και ανυποχώρητα τα κεκτημένα τους.
Αναμφίβολα οδηγούμαστε σε κοινωνική αναταραχή, σε κοινωνική ανασφάλεια και στη διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής, δεδομένης και της πρωτόγνωρης για την Κύπρο ανεργίας, που ανήλθε στο 8% περίπου του οικονομικά ενεργού πληθυσμού.
Δεν κινδυνολογούμε. Τα πράγματα ομιλούν αφ’ εαυτών. Είναι εκδήλως εύγλωττα. Και υποβάλλουν συλλογική δράση και συλλογική αντιμετώπιση. Με πολιτική συνεννόηση και κοινωνική συναίνεση. Πολιτικά κόμματα και εργοδοτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις οφείλουν να συνεργαστούν, πάντοτε με πρωτοβουλία των κυβερνώντων, και να συστρατευθούν σε μια κοινή προσπάθεια, με βάση ένα στρατηγικό πρόγραμμα κοινής επεξεργασίας και κοινής αποδοχής, για σωτηρία της οικονομίας της χώρας μας.
Αναβολές, αποκρύψεις και επικαλύψεις των πραγματικοτήτων δεν χωρούν πλέον. Ούτε αστήριχτες δικαιολογίες. Η κυβέρνηση Χριστόφια δεν έχει άλλα περιθώρια. Τα πολιτικά δύσκολα είναι ήδη ενώπιόν μας. Μετά τις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές του Δεκεμβρίου, εισερχόμαστε σε προεκλογική περίοδο για τις προεδρικές του Φεβρουαρίου 2013.
Και ούτε η Ευρώπη θα μας αναμένει, ούτε οι διεθνείς αξιολογικοί οίκοι θα παύσουν να είναι αδυσώπητοι, ούτε τα επιτόκια δανεισμού μας από τη διεθνή αγορά με κρατικά ομόλογα θα παύσουν να κυμαίνονται μεταξύ του 10% και του 16%.
Φιλοδοξεί να πάρει και αυτό το έπαθλο η κυβέρνηση Χριστόφια, ότι, δηλαδή, εκθεμελίωσε και την οικονομία; Η πρόκληση, ευθεία, ανυποχώρητη και αδίστακτη, βρίσκεται, επί του παρόντος, σε απόσταση αναπνοής, κατέναντι του νέου Υπουργού των Οικονομικών.
Η πρόσφατη καταπελτική έκθεση αξιολόγησης της κυπριακής οικονομίας από το κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν αφήνει περιθώρια ούτε για αναβολές ούτε για οιηματικές αποστασιοποιήσεις. Το καμπανάκι του επερχόμενου κινδύνου έχει πλέον ηχήσει πιο δυνατά από οποιαδήποτε άλλη φορά.
*To άρθρο αναδημοσιεύεται από το κυπριακό οικονομικό περιοδικό EUROΚΕΡΔΟΣ
