Στην πολιτική – και όχι μόνο, αλλά ειδικά σε αυτή - ο χρόνος είναι από τις πιο σημαντικές παραμέτρους για το πώς διαμορφώνονται τα πράγματα και καθορίζονται οι εξελίξεις.
Αν και φαινομενικά το..εθνικό συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ αποφάσισε κάποια διαδικαστικά θέματα, το πλέον ουσιώδες από τη διήμερη συνεδρίαση είναι ότι έδωσε στον Γιώργο Παπανδρέου πολύ χρόνο για να παραμείνει ισχυρός στο πολιτικό παιχνίδι και να διαμορφώσει τη στρατηγική του.
Μία στρατηγική, που συνοψίζεται στο σύνθημα «δικαίωση της διετούς κυβερνητικής πολιτικής του».
Στην πραγματικότητα ο κ. Παπανδρέου δεν είναι ένας πολιτικός, που τελεί σε αποχώρηση, αλλά απολύτως ενεργός στο πολιτικό παίγνιο και με στόχο την ολική επαναφορά του, μετά την άτακτη παράδοση της πρωθυπουργίας σε κυβέρνηση συνεργασίας τον περασμένο Νοέμβριο, εξαιτίας της αδυναμίας του να χειριστεί το οικονομικό πρόβλημα της χώρας.
Με την απόφαση του εθνικού συμβουλίου καθίσταται πλέον εξαιρετικά πιθανό να είναι και πάλι ο κ. Παπανδρέου επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες εθνικές εκλογές.
Η απόφαση προσδιορίζει τη διαδικασία και περίπου το χρόνο της εκλογής προέδρου.
Στη διαδικασία αυτή ο κ. Παπανδρέου μπορεί να είναι παρών, καθώς δεν έχει πει ποτέ δημόσια ότι αποχωρεί, ενώ τα χρονικά δεδομένα, που έχουν τεθεί τον ευνοούν.
Συγκεκριμένα υπάρχουν τρία ενδεχόμενα για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με το πρόβλημα χρέους, που καθορίζει και τις πολιτικές εξελίξεις:
Πρώτο σενάριο:
να ναυαγήσει το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων και το νέο δανειακό πρόγραμμα της χώρας, οπότε επέρχεται χρεοκοπία και αρνητικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία, όπως χρεοκοπία. Σε αυτή την περίπτωση καταρρέει η κυβέρνηση Παπαδήμου και προκαλούνται αμέσως εθνικές εκλογές, με αποτέλεσμα το ΠΑΣΟΚ να μην έχει χρόνο για να εκλέξει με κάλπες νέο αρχηγό.
Η εναλλακτική πρόταση, που πλάσαρε η Άννα Διαμαντοπούλου να εκλεγεί ο υποψήφιος πρωθυπουργός, σε μία τέτοια περίπτωση από την κοινοβουλευτική ομάδα, έχει μηδαμινή σημασία, καθώς το ερώτημα είναι τότε, ποιος θα βρεθεί για να φορτωθεί την εκλογική συντριβή του ΠΑΣΟΚ σε μία διαλυμένη χώρα και ένα υπό κατάρρευση πολιτικό σκηνικό.
Δεύτερο σενάριο:
και πιο πιθανό ίσως, είναι να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις για το PSI και τη νέα δανειακή σύμβαση, περί τα μέσα με τέλη Μαρτίου. Όλα αυτά απαιτούν σκληρές πολιτικές, κοινοβουλευτικές και κοινωνικές μάχες, καθώς το πρόγραμμα, που θα αναγκαστεί να υιοθετήσει η ελληνική κυβέρνηση για να εξασφαλίσει το νέο δανεισμό, θα συναντήσει ισχυρές πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις.
Σε τέτοιες συνθήκες είναι σχεδόν αδύνατο να στήσει το ΠΑΣΟΚ εσωκομματικές κάλπες για να εκλέξει αρχηγό, ενώ με την ολοκλήρωση της οικονομικής διαδικασίας, η ΝΔ θα αποσύρει τη στήριξή της από την κυβέρνηση Παπαδήμου και θα ζητήσει εκλογές, όπως προβλέπει η συμφωνία των πολιτικών αρχηγών.
Έτσι αναμένεται να συμβούν δύο πράγματα:
Αφενός το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει τον αναγκαίο χρόνο για την εκλογή νέου προέδρου, αφετέρου είναι πολύ λογικό η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου να οδηγήσει τον κ. Παπανδρέου να μιλήσει για επιτυχία της δικής του πολιτικής για τη «σωτηρία της χώρας», άρα πρέπει ο ίδιος να κριθεί από τον ελληνικό λαό.
Τρίτο σενάριο:
είναι να πάρει κι άλλο χρόνο η κυβέρνηση Παπαδήμου για να προωθήσει διαρθρωτικές αλλαγές και να μην γίνουν εκλογές αμέσως μετά την υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης και την ολοκλήρωση του PSI.
Τότε, υποτίθεται, ότι θα υπάρχει χρόνος για να γίνουν οι εσωκομματικές διαδικασίες στο ΠΑΣΟΚ, αλλά το κρισιμότερο είναι σε αυτή την περίπτωση το ερώτημα γιατί να μην είναι και πάλι υποψήφιος ο κ. Παπανδρέου, ο οποίος στο μεταξύ θα έχει ανασυντάξει τον κομματικό μηχανισμό του.
Ορισμένοι ευελπιστούν ότι αντικειμενικός σκοπός του κ. Παπανδρέου είναι να παραμείνει στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έως τον Ιούνιο, ώστε να επανεκλεγεί στην προεδρία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και μετά θα αποχωρήσει, αλλά αυτό είναι περισσότερο ευσεβής πόθος, παρά αντικειμενικό πολιτικό δεδομένο.
Κοινός παρονομαστής σε όλα αυτά είναι το γεγονός ότι ο κ. Παπανδρέου απέφυγε να πει στο εθνικό συμβούλιο ότι αποχωρεί από την ηγεσία και δεν προτίθεται να είναι υποψήφιος.
Όσο για την προσέγγιση, που λέει ότι ο κ. Παπανδρέου θα αναγκαστεί να φύγει υπό το βάρος των αρνητικών δημοσκοπήσεων και της πιθανής μεγάλης ήττας στις εθνικές εκλογές, μάλλον αυταπατάται, αφού ο πρώην πρωθυπουργός δεν πτοήθηκε από τέτοια δεδομένα ούτε το 2008, όταν κατρακυλούσε το ΠΑΣΟΚ στα γκάλοπ, ενώ είναι αμφίβολο εάν έχει σημασία για τους σχεδιασμούς του, η εκλογική συντριβή του κόμματος, καθώς μπορεί να ελπίζει σε μακροπρόθεσμη επανάκαμψη του Κινήματος, με βάση την εμπειρία από τη λειτουργία του δικομματισμού στη χώρα..
Γ.Μακρυγιάννης
Μία στρατηγική, που συνοψίζεται στο σύνθημα «δικαίωση της διετούς κυβερνητικής πολιτικής του».
Στην πραγματικότητα ο κ. Παπανδρέου δεν είναι ένας πολιτικός, που τελεί σε αποχώρηση, αλλά απολύτως ενεργός στο πολιτικό παίγνιο και με στόχο την ολική επαναφορά του, μετά την άτακτη παράδοση της πρωθυπουργίας σε κυβέρνηση συνεργασίας τον περασμένο Νοέμβριο, εξαιτίας της αδυναμίας του να χειριστεί το οικονομικό πρόβλημα της χώρας.
Με την απόφαση του εθνικού συμβουλίου καθίσταται πλέον εξαιρετικά πιθανό να είναι και πάλι ο κ. Παπανδρέου επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ στις επικείμενες εθνικές εκλογές.
Η απόφαση προσδιορίζει τη διαδικασία και περίπου το χρόνο της εκλογής προέδρου.
Στη διαδικασία αυτή ο κ. Παπανδρέου μπορεί να είναι παρών, καθώς δεν έχει πει ποτέ δημόσια ότι αποχωρεί, ενώ τα χρονικά δεδομένα, που έχουν τεθεί τον ευνοούν.
Συγκεκριμένα υπάρχουν τρία ενδεχόμενα για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με το πρόβλημα χρέους, που καθορίζει και τις πολιτικές εξελίξεις:
Πρώτο σενάριο:
να ναυαγήσει το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων και το νέο δανειακό πρόγραμμα της χώρας, οπότε επέρχεται χρεοκοπία και αρνητικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία, όπως χρεοκοπία. Σε αυτή την περίπτωση καταρρέει η κυβέρνηση Παπαδήμου και προκαλούνται αμέσως εθνικές εκλογές, με αποτέλεσμα το ΠΑΣΟΚ να μην έχει χρόνο για να εκλέξει με κάλπες νέο αρχηγό.
Η εναλλακτική πρόταση, που πλάσαρε η Άννα Διαμαντοπούλου να εκλεγεί ο υποψήφιος πρωθυπουργός, σε μία τέτοια περίπτωση από την κοινοβουλευτική ομάδα, έχει μηδαμινή σημασία, καθώς το ερώτημα είναι τότε, ποιος θα βρεθεί για να φορτωθεί την εκλογική συντριβή του ΠΑΣΟΚ σε μία διαλυμένη χώρα και ένα υπό κατάρρευση πολιτικό σκηνικό.
Δεύτερο σενάριο:
και πιο πιθανό ίσως, είναι να ολοκληρωθούν με επιτυχία οι διαπραγματεύσεις για το PSI και τη νέα δανειακή σύμβαση, περί τα μέσα με τέλη Μαρτίου. Όλα αυτά απαιτούν σκληρές πολιτικές, κοινοβουλευτικές και κοινωνικές μάχες, καθώς το πρόγραμμα, που θα αναγκαστεί να υιοθετήσει η ελληνική κυβέρνηση για να εξασφαλίσει το νέο δανεισμό, θα συναντήσει ισχυρές πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις.
Σε τέτοιες συνθήκες είναι σχεδόν αδύνατο να στήσει το ΠΑΣΟΚ εσωκομματικές κάλπες για να εκλέξει αρχηγό, ενώ με την ολοκλήρωση της οικονομικής διαδικασίας, η ΝΔ θα αποσύρει τη στήριξή της από την κυβέρνηση Παπαδήμου και θα ζητήσει εκλογές, όπως προβλέπει η συμφωνία των πολιτικών αρχηγών.
Έτσι αναμένεται να συμβούν δύο πράγματα:
Αφενός το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει τον αναγκαίο χρόνο για την εκλογή νέου προέδρου, αφετέρου είναι πολύ λογικό η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή της απόφασης της 26ης Οκτωβρίου να οδηγήσει τον κ. Παπανδρέου να μιλήσει για επιτυχία της δικής του πολιτικής για τη «σωτηρία της χώρας», άρα πρέπει ο ίδιος να κριθεί από τον ελληνικό λαό.
Τρίτο σενάριο:
είναι να πάρει κι άλλο χρόνο η κυβέρνηση Παπαδήμου για να προωθήσει διαρθρωτικές αλλαγές και να μην γίνουν εκλογές αμέσως μετά την υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης και την ολοκλήρωση του PSI.
Τότε, υποτίθεται, ότι θα υπάρχει χρόνος για να γίνουν οι εσωκομματικές διαδικασίες στο ΠΑΣΟΚ, αλλά το κρισιμότερο είναι σε αυτή την περίπτωση το ερώτημα γιατί να μην είναι και πάλι υποψήφιος ο κ. Παπανδρέου, ο οποίος στο μεταξύ θα έχει ανασυντάξει τον κομματικό μηχανισμό του.
Ορισμένοι ευελπιστούν ότι αντικειμενικός σκοπός του κ. Παπανδρέου είναι να παραμείνει στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έως τον Ιούνιο, ώστε να επανεκλεγεί στην προεδρία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και μετά θα αποχωρήσει, αλλά αυτό είναι περισσότερο ευσεβής πόθος, παρά αντικειμενικό πολιτικό δεδομένο.
Κοινός παρονομαστής σε όλα αυτά είναι το γεγονός ότι ο κ. Παπανδρέου απέφυγε να πει στο εθνικό συμβούλιο ότι αποχωρεί από την ηγεσία και δεν προτίθεται να είναι υποψήφιος.
Όσο για την προσέγγιση, που λέει ότι ο κ. Παπανδρέου θα αναγκαστεί να φύγει υπό το βάρος των αρνητικών δημοσκοπήσεων και της πιθανής μεγάλης ήττας στις εθνικές εκλογές, μάλλον αυταπατάται, αφού ο πρώην πρωθυπουργός δεν πτοήθηκε από τέτοια δεδομένα ούτε το 2008, όταν κατρακυλούσε το ΠΑΣΟΚ στα γκάλοπ, ενώ είναι αμφίβολο εάν έχει σημασία για τους σχεδιασμούς του, η εκλογική συντριβή του κόμματος, καθώς μπορεί να ελπίζει σε μακροπρόθεσμη επανάκαμψη του Κινήματος, με βάση την εμπειρία από τη λειτουργία του δικομματισμού στη χώρα..
Γ.Μακρυγιάννης