Για πολλούς, όπως ο νομπελίστας κ. Κρούγκμαν, η Πορτογαλία σε αντίθεση με την Ελλάδα κάνει όσα της ζητούν και θα τα πάει καλύτερα.
Είναι όμως έτσι ή μήπως η εντύπωση είναι ισχυρότερη από τα γεγονότα;
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οι Πορτογάλοι και άλλοι έχουν κάνει καραμέλα τη φράση που θέλει η Πορτογαλία να εφαρμόζει πιστά το οικονομικό πρόγραμμα της τρόικας, σε αντίθεση με την Ελλάδα, και... γι’ αυτό θα τα πάει καλύτερα.
Τελευταίο παράδειγμα οι δηλώσεις του Πολ Κρούγκμαν.
Ο νομπελίστας οικονομολόγος, μιλώντας στο περιθώριο συνεδρίου στη Λισσαβώνα, εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα εγκαταλείψει το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, αλλά η Πορτογαλία θα καταφέρει να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ.
Όπως μετέδωσαν ξένα μέσα, ο κ. Κρούγκμαν ανέφερε ότι η οικονομική κατάσταση στην Πορτογαλία δεν είναι τόσο άσχημη όσο στην Ελλάδα, αλλά οι αγορές την θεωρούν τον επόμενο στόχο.
«Η Πορτογαλία κάνει όσα της ζητούν όσον αφορά την προσαρμογή. Απαιτείται κάποια λιτότητα, όμως καλώ όλους τους εμπλεκομένους να μη ζητήσουν περισσότερα μέτρα», τόνισε.
Αποφασίσαμε, λοιπόν, να ρίξουμε μια ματιά στο τι έχει κάνει μέχρι σήμερα η φίλη χώρα της Ιβηρικής, για να διαπιστώσουμε αν όντως αληθεύουν ή, όπως συμβαίνει συχνά, είναι απλώς θέμα εντύπωσης.
Να σημειώσουμε ότι ο σχεδιασμός του ΔΝΤ θέλει η Πορτογαλία να ξαναβγαίνει στις αγορές για να δανειστεί μετά το α΄ τρίμηνο του 2013, γεγονός που δεν μοιάζει πιθανό από τη στιγμή όπου οι αποδόσεις των ομολόγων της είναι διψήφιες.
Έχουμε λοιπόν και λέμε, ξεκινώντας από το δημοσιονομικό μέτωπο:
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης της Πορτογαλίας υποχώρησε κοντά στο 4% του ΑΕΠ το 2011, αλλά το νούμερο από μόνο του δεν λέει όλη την αλήθεια.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, το έλλειμμα θα έφθανε το 8% του ΑΕΠ αν η κυβέρνηση δεν έπαιρνε κάποια εφάπαξ μέτρα για να το μειώσει υπό τις ευλογίες της τρόικας.
Το πιο σημαντικό μέτρο ήταν η μεταφορά των συνταξιοδοτικών ταμείων των ιδιωτικών τραπεζών, ύψους 6 δισ. ευρώ, στο δημόσιο.
Πάντως, η τρόικα γνωστοποίησε ότι εφάπαξ μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος δεν θα επιτραπούν το 2012.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ εκτιμά πως το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας θα ανέλθει στο 118% του ΑΕΠ το 2013.
Όμως, δεν αποκλείεται το χρέος να σκαρφαλώσει στο 133% του ΑΕΠ αν προκύψουν και ενσωματωθούν υποχρεώσεις εκτός προϋπολογισμού, π.χ. PPP (Public-Private Partnerships) ή ΣΔΙΤ, κατά τη δική μας ορολογία.
Ας έρθουμε, όμως, στις περίφημες διαρθρωτικές αλλαγές, με την πορτογαλική κυβέρνηση να επικεντρώνεται στην αγορά εργασίας, τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά και τον δικαστικό κλάδο.
Από τις τρεις αρχικές πρωτοβουλίες δεν έχει γίνει απολύτως τίποτε στον δικαστικό κλάδο.
Ούτε στο θέμα του ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά έχει γίνει τίποτε σημαντικό, πέραν ενός νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση της αγοράς των μισθωμάτων.
Όσον αφορά την αγορά εργασίας, η κυβέρνηση, οι εργοδοτικές ενώσεις και το δεύτερο μεγαλύτερο συνδικάτο υπέγραψαν συμφωνία με την οποία μειώνονται οι μέρες των διακοπών για τους περισσότερους εργαζομένους, ενώ καταργούνται 3 εθνικές αργίες.
Επιπλέον, το κόστος της υπερωριακής εργασίας μειώνεται, επιτρέπεται μεγαλύτερη ευελιξία στις ώρες εργασίας, ενώ οι απολύσεις γίνονται πιο εύκολες και η αποζημίωση μειώνεται για τις επιχειρήσεις.
Επίσης, η κυβέρνηση ήθελε αρχικά να προχωρήσει σε ένα είδος εσωτερικής υποτίμησης, μειώνοντας τις ασφαλιστικές εισφορές των εργοδοτών, με παράλληλη αύξηση του ΦΠΑ, για να καλυφθούν οι απώλειες σε έσοδα.
Όμως, ο προϋπολογισμός του 2012 προβλέπει τη μεταφορά των περισσότερων αγαθών από τον χαμηλότερο στον βασικό ΦΠΑ, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, με αποτέλεσμα η πορτογαλική κυβέρνηση να αλλάξει ρότα.
Η τελευταία ιδέα ήταν να αυξηθεί το ημερήσιο ωράριο εργασίας κατά μισή ώρα.
Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του σχετικά με το κατά πόσον οι φίλοι μας οι Πορτογάλοι εφαρμόζουν επακριβώς τις εντολές της τρόικας.
Πάντως, σίγουρα επωφελούνται από την ανάγκη των Ευρωπαίων ηγετών, και όχι μόνο, που θέλουν να δείξουν ότι η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση, καθότι δεν επιθυμούν μια δεύτερη που θα χάλαγε τη σαλάτα.
Dr. Money
