Διεθνείς επενδυτές και Ευρωπαίοι ψηφοφόροι, που φαίνονταν να κινούνται σε εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις τα δύο χρόνια της κρίσης χρέους που ταλανίζει ακατάπαυστα την Ευρωζώνη, φαίνεται τώρα να.... καταλήγουν στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα: ότι τα μέτρα λιτότητας που οδηγούν σε ακόμη βαθύτερη ύφεση δεν μπορούν επ' ουδενί να αποτελέσουν μονόδρομο στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους.
Μετά από μία προσωρινή σταθεροποίηση που προσέφερε η "πλημμύρα" φθηνού χρήματος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις δημοπρασίες τριετούς διάρκειας του Δεκεμβρίου και του Φεβρουαρίου, οι διαχειριστές ενεργητικού εγκατέλειψαν ξανά το ενεργητικό της Ευρωζώνης τον προηγούμενο μήνα -όχι μόνο τα κρατικά ομόλογα των περισσότερο χειμαζόμενων χωρών, αλλά και τα "βαριά χαρτιά" από τις αγορές μετοχών της περιοχής.
Οι διαχειριστές ενεργητικού που συμμετείχαν στην τελευταία δημοσκόπηση του Reuters έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι δεν εγκαταλείπουν την Ευρωζώνη μόνοι οι διεθνείς επενδυτές, αλλά και τα επενδυτικά ταμεία της περιοχής επιταχύνουν την έξοδό τους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε ανάλυση του Reuters.
Τα ευρωπαϊκά επενδυτικά χαρτοφυλάκια σε ομόλογα και μετοχές της Ευρωζώνης περιορίστηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από πέρυσι - υποχώρησαν ακόμη χαμηλότερα και από τα επίπεδα του περυσινού Νοεμβρίου όταν η κρίση είχε χτυπήσει "κόκκινο".
Την ίδια εικόνα σκιαγραφούν και τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η εταιρεία EPFR, σύμφωνα με τα οποία οι εκροές από ευρωπαϊκές μετοχές και ομόλογα εκτινάχθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα στη διάρκεια του τρέχοντος έτους την προηγούμενη εβδομάδα. Οι μεγάλες εκροές από διαπραγματεύσιμα μετοχικά αμοιβαία της Γερμανίας, όχι μόνο των περιφερειακών οικονομιών που βρίσκονται στο "μάτι του κυκλώνα", καθοδήγησαν την έξοδο 4,6 δισ. δολαρίων από μετοχικά αμοιβαία της περιοχής - πρόκειται για τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία εκροή από πέρυσι τον Αύγουστο.
Την ίδια στιγμή, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών της ΕΕ αυξήθηκε στο 11,8% στο τέταρτο τρίμηνο του 2011 από 11,2% στο αμέσως προηγούμενο τρίμηνο - στο υψηλότερο επίπεδο από το δεύτερο τρίμηνο του 2009, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat Στην Ευρωζώνη, το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο, φθάνοντας το 13,7%, γεγονός που σαφώς αποτυπώνει την επιφυλακτικότητα των ευρωπαϊκών νοικοκυριών για οιαδήποτε δαπάνη.
Κοινό σημείο ανησυχίας
Μολονότι το πρόβλημα των κρατικών περικοπών στις ήδη εξασθενημένες οικονομίες της Ευρωζώνης αποτελεί κοινό σημείο αναφοράς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι μεταδίδεται το ίδιο ακριβώς μήνυμα και από τους Γάλλους, τους Ελληνες, τους Ολλανδούς και τους Ιρλανδούς ψηφοφόρους, καθώς και από τα εργατικά συνδικάτα τα οποία διαμαρτύρονται για τις περικοπές.
Οι επενδυτές εμφανίζονται, τα μέγιστα, ανήσυχοι ότι το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο που μεθοδεύθηκε από το Βερολίνο, είναι ριψοκίνδυνο και καθόλου ισορροπημένο. Αυτό που φοβούνται περισσότερο οι επενδυτές είναι ότι δεν μπορεί να γίνει καμία σημαντική μείωση στο κρατικό χρέος χωρίς κάποια μορφή ανάπτυξης στις οικονομίες που δοκιμάζονται σκληρά και εάν τα συνεχή μέτρα λιτότητας εξαντλήσουν και το τελευταίο ίχνος ανάπτυξης, τότε το αποτέλεσμα και για τους επενδυτές και για τους ψηφοφόρους θα είναι το ίδιο: στασιμότητα χωρίς μείωση χρέους.
Ο Τζιμ Ο'Νιλ, πρόεδρος της Goldman Sachs Asset Management, επεσήμανε πρόσφατα ότι οι επενδυτές ίσως να ανταποκριθούν θετικά σε μία αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη, κάτι στο οποίο θα μπορούσε να δώσει ώθηση μία νίκη του Γάλλου Σοσιαλιστή, Φρανσουά Ολάντ. Βεβαίως, οι πολιτικές πιέσεις αυξάνονται και εκτός της Ευρωζώνης, με τον πρώην υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Λόρενς Σάμερ, να διαμηνύει ότι η Ευρώπη θα επιλύσει τα προβλήματά της μόνο μέσω μία πρωτοβουλίας αποκατάστασης της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη.
Καθώς η Ευρωζώνη βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στην ύφεση, τα βλέμματα είναι στραμμένα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) από την οποία περιμένουν κάποια κίνηση. Το θέμα όμως είναι ότι η ΕΚΤ είναι συγκρατημένη στις κινήσεις της από τη Γερμανία, η οποία φοβάται να μην δημιουργηθούν πληθωριστικές πιέσεις από νέα μέτρα στήριξης και μόνο εάν η Γερμανία οδηγηθεί σε ύφεση θα μπορούσε ίσως να αλλάξει τη στάση της.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ΕΚΤ αναμένεται να διατηρήσει αμετάβλητη τη νομισματική πολιτική της κατά τη σημερινή συνεδρίασή της στη Βαρκελώνη, με τις αγορές ωστόσο να προεξοφλούν ότι μπορεί να κάνει νύξη ότι θα προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση τους προσεχείς μήνες, καθώς η οικονομία της περιοχής επιδεινώνεται.
Οι επενδυτές είχαν πιστέψει ότι δύο χρηματοδοτήσεις της ΕΚΤ προς το τραπεζικό σύστημα, ύψους περίπου ενός τρισεκατομμυρίων ευρώ, θα είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και θα ήταν οι τελευταίες τέτοιου είδους κινήσεις για εφέτος. Ομως, η περαιτέρω εξασθένηση της οικονομίας και η αναζωπύρωση της κρίσης χρέους καταδεικνύουν ότι ο αντίκτυπος από τη διοχέτευση φθηνού χρήματος έχει αρχίσει να ξεθωριάζει καθιστώντας αναγκαία ακόμη μεγαλύτερη χαλάρωση. "Η αγορά αρχίζει να προετοιμάζεται για την πιθανότητα νέας μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Δεν πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί στη σημερινή συνεδρίαση, καθώς η ΕΚΤ δεν θα τολμούσε να ανταποκριθεί με νέα μέτρα σε τόσο περιορισμένα μέχρι στιγμής στατιστικά στοιχεία", τόνισε ο Ελβιν ντε Γκρουτ, οικονομολόγος της Radobank.
Στήριξη μέσω του μηχανισμού
Το φαβορί για τη γαλλική προεδρία και νικητής του πρώτου γύρου των εκλογών στη Γαλλία, ο Σοσιαλιστής Φρανσουά Ολάντ, ζήτησε χθες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να βοηθήσει με πιο άμεσο τρόπο τις χώρες του ευρώ που αντιμετωπίζουν προβλήματα, δανείζοντάς τους χρήματα μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού διάσωσης. Παρότι γνωρίζει ότι τα σχόλιά του θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν νέα ένταση ανάμεσα στους διαμορφωτές πολιτικής της ΕΚΤ και στο Βερολίνο, ο κ.Ολάντ προτείνει ότι, εφόσον η ΕΚΤ δεν μπορεί να χορηγήσει δάνεια σε κυβερνήσεις, θα μπορούσε αντ΄αυτού θα δανείζει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕSM).
