Η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε., η οποία ξεκινά σήμερα τις εργασίες της, είναι η 19η των τελευταίων δύο χρόνων, όπως μας πληροφόρησε ο καθηγητής Ν. Ρουμπίνι μέσω του πρακτορείου Bloomberg.
Στις 18 προηγούμενες συναντήσεις τους, οι ηγέτες της Ε.Ε. φρόντισαν να κλοτσήσουν το τενεκεδάκι πιο κάτω αντί να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην... ευρωζώνη.
Το αποτέλεσμα αυτής της τακτικής ήταν να επιδεινωθεί η κρίση και να εξαπλωθεί σε μεγάλες χώρες όπως η Ισπανία και σε μικρότερο βαθμό η Ιταλία, απειλώντας το ευρώ.
Η Γερμανία θα μπορούσε να συμβάλει αποφασιστικά στην εύρεση μιας λύσης νωρίτερα, αναλαμβάνοντας σημαντικά βάρη.
Όμως, ο φόβος του ηθικού κινδύνου, της χρονικής συνέπειας (time consistency) και του πιστωτικού κινδύνου, που συνδέεται με την εγγύηση της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους της Ισπανίας και της Ιταλίας, συνολικού ύψους 3 τρισ. ευρώ περίπου, λειτούργησε αρνητικά, όπως επισήμανε ο Ρουμπίνι.
Η γερμανική κυβέρνηση της κ. Μέρκελ πιστεύει ότι οι χώρες της ευρωπεριφέρειας έχουν χάσει την αθωότητά τους και ουσιαστικά τους ζητά να υπογράψουν διετές συμβόλαιο για να αποδείξουν ότι ξαναγεννήθηκαν παρθένες (born again virgins) πριν δώσει το πράσινο φως για συλλογική εγγύηση του χρέους (ευρωομόλογα), όπως παραστατικά ανέφερε ο κ. Ρουμπίνι.
Όμως, τα δύο χρόνια είναι πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για την 3η και την 4η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, που πληρώνουν πλέον επιτόκια της τάξης του 3% περίπου ή παραπάνω για να δανειστούν για 6 μήνες μέσω εντόκων γραμματίων.
Η κατάσταση έχει περιπλεχθεί ακόμη περισσότερο μετά το ελληνικό PSI Plus, αφού κατέστησε την ΕΚΤ προνομιακό δανειστή από τη στιγμή που εξαιρέθηκε από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων.
Η υποταγή, «subordination», των υπόλοιπων ομολογιούχων στην ΕΚΤ και πιθανόν σε άλλους επίσημους φορείς λειτουργεί προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των αποδόσεων και των spreads που πληρώνουν οι χώρες του νότου και κυρίως οι συστημικά σημαντικές Ισπανία και Ιταλία.
Όμως, τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει επικίνδυνα.
Είναι επομένως ανάγκη οι πολιτικοί ηγέτες της Ε.Ε. να πείσουν με τις αποφάσεις τους τις αγορές και τους υπολοίπους ότι αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης και είναι αποφασισμένοι να δράσουν αμέσως.
Οι χθεσινοβραδινές πληροφορίες που ήθελαν η Γερμανία να υποχωρεί από κάποιες θέσεις της, δίνοντας π.χ. τη συγκατάθεσή της για απευθείας αγορές κρατικών ομολόγων από τους μηχανισμούς στήριξης της ευρωζώνης EFSF και ESM και απευθείας κεφαλαιακές ενέσεις στις τράπεζες, θα συνιστούσαν καλό νέο αν επιβεβαιώνονταν στην πράξη.
Κι αυτό παρά τον προβληματισμό που δημιουργεί η περιορισμένη δυνατότητα των δύο μηχανισμών, με δεδομένες τις δεσμεύσεις που έχουν ήδη αναλάβει και τη δύναμη πυρός που διαθέτουν για χρηματοδοτήσεις κρατών, τραπεζών και παρεμβάσεις στην αγορά ομολόγων.
Το ίδιο ισχύει για πιθανά μέτρα και κινήσεις προς την κατεύθυνση της τραπεζικής ενοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της κοινής εποπτείας του τραπεζικού κλάδου στην ευρωζώνη ή τουλάχιστον των συστημικά σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων και κάποιας κοινής εγγύησης των καταθέσεων.
Αν όμως η 19η σύνοδος κορυφής των δύο τελευταίων ετών καταλήξει σε κάποιες συμφωνίες για το δημοσιονομικό σύμφωνο και την ανάπτυξη και αγνοήσει τα υπόλοιπα, ίσως αποδειχτεί μοιραία για το ευρώ.
Οι ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές έδειξαν χθες με το ανοδικό κλείσιμο ότι είναι διατεθειμένες να πιστέψουν πως κάτι καλό θα βγει από αυτήν.
Σε αντίθεση με τα κρατικά ομόλογα της ευρωπεριφέρειας, που δεν πήγαν καλά καθώς τα spreads διευρύνθηκαν και η ισπανική καμπύλη επιτοκίων έδειξε τάσεις μεγαλύτερης επιπεδοποίησης (flattening), ενώ το ευρώ έδειξε αδυναμία απέναντι στο δολάριο και σε άλλα νομίσματα.
Ας ελπίσουμε ότι οι χρηματιστηριακές αγορές θα δικαιωθούν αυτήν τη φορά, τη 19η και πιθανόν φαρμακερή, ενώ οι αγορές συναλλάγματος και ομολόγων θα κάνουν λάθος.
Dr. Money
