Όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί τάσσονται υπέρ της διοχέτευσης περισσότερης ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, σε μια προσπάθεια ανάσχεσης της ύφεσης και ικανοποίησης του λαϊκού αισθήματος.
Συχνά μάλιστα τη διανθίζουν με μέτρα για την ανακούφιση των δανειοληπτών, που μεταφράζονται σε μείωση της ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Όλα αυτά είναι φυσιολογικά και δεν εκπλήσσουν.Όμως, η Ιστορία δεν είναι με το μέρος τους καθώς δείχνει ότι η επιθυμία δεν συμβαδίζει συχνά με την πραγματικότητα σε περιόδους κρίσης.
Κοινώς, η... χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας και ιδιαίτερα των νοικοκυριών συρρικνώνεται έντονα για μια περίοδο που διαρκεί όσο η οικονομική κρίση και μερικά χρόνια ακόμη.
Το θυμηθήκαμε ρίχνοντας μια ματιά στα νούμερα για την τραπεζική χρηματοδότηση της οικονομίας του Απριλίου, που δημοσίευσε η Τράπεζα της Ελλάδος.
Για όσους δεν το πρόσεξαν, τα υπόλοιπα των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα ανήλθαν σε 242,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 111,3 δισ. αφορούν νοικοκυριά και μη κερδοσκοπικές ιδιωτικές οργανώσεις.
Αν λοιπόν το ΑΕΠ της χώρας διαμορφωθεί στα 203,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012 όπως προβλέπει η Ε.Ε., ο λόγος των συνολικών δανείων προς την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα θα φθάσει το 119%.
Ο λόγος των δανείων σε νοικοκυριά προς το ΑΕΠ θα ξεπεράσει ελαφρώς το 54%.
Αν έκανε κάποιος την ίδια άσκηση για όλη την περίοδο όπου η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, θα διαπίστωνε ότι η απομόχλευση είναι ανύπαρκτη.
Ειδικότερα, το σύνολο της χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε κατά 15,6 δισ. ευρώ από τον Απρίλιο του 2008 μέχρι τον Απρίλιο του 2012.
Η χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 3 δισ. ευρώ περίπου.
Κι όλα αυτά σε μια περίοδο όπου το ΑΕΠ εκτιμάται ότι συμπιέστηκε κατά 30 δισ. ευρώ περίπου σε τιμές αγοράς, δηλαδή δύο φορές το ποσό των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο λόγος δανείων στο ιδιωτικό τομέα προς το ΑΕΠ να ξεκινήσει από το 97% το 2008 για να σκαρφαλώσει στο 119% το 2012, σύμφωνα με τις προβλέψεις.
Ομοίως, ο λόγος των δανείων στα νοικοκυριά προς το ΑΕΠ κινήθηκε ανοδικά την ίδια περίοδο, ξεκινώντας από το 46,5% το 2008 και φθάνοντας το 55% περίπου τον Απρίλιο του 2012.
Δεν είναι αυτό που θα περίμενε κανείς να γνωρίζει για το μέγεθος της απομόχλευσης στα τραπεζικά συστήματα άλλων χωρών που βίωσαν οικονομικές και τραπεζικές κρίσεις στο παρελθόν.
Η απομόχλευση στην Ιαπωνία ξεκίνησε το 1999 και διήρκεσε μέχρι και το 2007, με βάση την πορεία του λόγου δανείων σε νοικοκυριά προς το ΑΕΠ από το υψηλότερο σημείο έως το χαμηλότερο.
Η συνολική απομόχλευση ανήλθε σε 8,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.
Διπλάσια της ιαπωνικής ήταν η απομόχλευση που βίωσαν η Φινλανδία και η Σουηδία τη δεκαετία του 1990.
Η απομόχλευση ανήλθε σε 16 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στη Φινλανδία και σε 19 μονάδες στη Σουηδία.
Η μείωση της χρηματοδότησης σε απόλυτα νούμερα είναι μεγαλύτερη γιατί η οικονομία των ανωτέρω χωρών αναπτυσσόταν, έστω με χαμηλό ρυθμό, π.χ. 1,5%-2,1% κατά μέσο όρο, την περίοδο της απομόχλευσης.
Αναμφισβήτητα, κάθε χώρα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά.
Η Ελλάδα βασιζόταν στην ΕΚΤ μέχρι σήμερα για να καλύπτει με δάνεια το κενό που άφηνε η μείωση των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα.
Πιθανόν αυτό θα συνεχιστεί, αλλά πιο απρόθυμα, όσο αυξάνει την έκθεσή της στην Ελλάδα.
Με βάση λοιπόν τη διεθνή εμπειρία και την ανωτέρω παρατήρηση, θα πρέπει να θεωρείται πιο πιθανό σενάριο η επιτάχυνση της απομόχλευσης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε απόλυτα νούμερα κι όχι το αντίθετο.
Κοινώς, δεν μπορεί να αποτελεί εξαίρεση.
Όμως, δεν είναι αυτό που έχουν στον νου τους οι πολιτικοί αρχηγοί και ο λαός/Dr.Money.
*Απομόχλευση σημαίνει ότι οι τράπεζες προσπαθούν να περιορίσουν το μέγεθός τους μέσω των δανείων τους επειδή δεν δύνανται να βρουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να υποστηρίξουν τις δραστηριότητές τους. Έτσι, περιορίζουν τις πιστώσεις και οδηγούν τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σε συρρίκνωση των δραστηριοτήτων τους, γεγονός που σημαίνει μείωση του προσωπικού, αύξηση της ανεργίας, λιγότερο εισόδημα και επιμήκυνση της ύφεσης..
